Mieczysław Szymoniak – szkic do portretu nauczyciela pomorskiej wsi okresu PRL
DOI:
https://doi.org/10.34767/FE.2021.03.05Słowa kluczowe:
badania biograficzne, historia oświaty, lokalność wspólnota, pamięć, tożsamośćAbstrakt
Mieczysław Szymoniak, a teacher and headmaster of a rural school in Pruszcz (Tuchola county), had always been considered a ‘local’ by the residents. In the 1960s, Szymoniak posed the following questions to himself, the residents, and most importantly, his pupils: where do I come from; who am I; where am I heading? Searching for one’s own identity and for the identity of the place where one lives was not a popular topic at that time. It was in conflict with the ideological approach to social life, including the realm of education. Still, Szymoniak consistently pursued this path. He pointed out the directions for cultural, educational, and social activities within the local environment. He warned against abandoning traditional values. He drew attention to the need for development and equalizing educational opportunities. This was to be achieved through an exchange of experience based on openness and
mutual respect. His message remains relevant today. It serves as guidance and inspiration for those who are willing to actively engage in the life of local communities, regardless of prevailing ideologies.
Bibliografia
Arendt H., Kondycja ludzka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
Braudel F., Historia i trwanie, Czytelnik, Warszawa 1999.
Chmielewski W., Kształcenie nauczycieli w okresie ideologizacji szkolnictwa (1944-1956), Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2006.
Fromm E., Mieć czy być?, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012.
Grzybowski R., Polityczne priorytety i elementy codzienności socjalistycznej szkoły. Wybór studiów poświęconych dziedzictwu edukacyjnemu PRL-u, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
Guzy-Steinke H., Edukacja regionalna – w poszukiwaniu tego, co zapomniane, [w:] Edukacja jutra. Wartości, wychowanie, kształcenie, red. A. Kamińska, P. Oleśniewicz, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec 2017.
Heller M., Moralność myślenia, Copernicus Center Press, Kraków 2015.
Kozielecki J., Moje wzloty i upadki. Autobiografia z psychologią w tle, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2009.
Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944-1956), Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Warszawa 2005.
Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Pilch T., Spór o szkołę, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999.
Pro memoria. Wincenty Mazurkiewicz (1938-2004), red. J. Borzyszkowski, Instytut Kaszubski, Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, Gdańsk – Elbląg 2008.
Sadowska J., Ku szkole na miarę Drugiej Rzeczypospolitej. Geneza, założenia i realizacja reformy Jędrzejewiczowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2001.
Sass M., Ks. kan. Józef Bruski – proboszcz z Pruszcza. Życie i dzieło, Magraf s.c., Bydgoszcz 2003.
Sass M., Pruszcz. (Auto)portret pomorskiej wsi, Magraf s.c., Bydgoszcz – Pruszcz 2021.
Suchodolska J., Pedagodzy o potrzebie edukacji regionalnej, [w:] Szkoła na pograniczach, red. T. Lewowicki, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
Szuba L., Polityka oświatowa państwa polskiego w latach 1944-1956, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
Szymoniak M., Monografia geograficzno-gospodarcza wsi Pruszcz, gromada Gostycyn, pow. Tuchola, województwo bydgoskie, Toruń 1964. Maszynopis w zbiorach autora.
Theiss W., Zniewolone dzieciństwo, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1996.
Theiss W., O metodzie historycznej w pedagogice społecznej, „Pedagogika Społeczna”, 2006, 4, s. 117-131.
Zaangażowanie? Opór? Gra? Szkic do portretu nauczyciela w latach PRL-u, red. R. Grzybowski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
Węsierski A., Toksyczna agentura, cz. II, Machina Druku, Toruń 2020
