Czy w Bydgoszczy istniała odrębna parafia dla Niemców katolików? Ekspertyza adwokata Jana Maciaszka z 1922 roku
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2020.41.20Słowa kluczowe:
Bydgoszcz, parafia katolicka dla Niemców, Jan Maciaszek, ekspertyza prawnaAbstrakt
This text presents expertise written by lawyer Jan Maciaszek, the first appointed Polish mayor of the city of Bydgoszcz in 1920. It was made at the request of the church authorities in relation to the efforts of Germ an Catholics for recognizing the existence of the Germ an Catholic com m unity (and thus a separate parish) in Bydgoszcz. The original is in the collection of the Archdiocesan Archive in Gniezno and has never been published. The expertise provided by Jan Maciaszek contains m any unknow n details and facts from the life of the Bydgoszcz parish and national relations in the city in the period between the 1890s and the 1920s.
Bibliografia
Achille Ratti, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 15, Lublin 2011, s. 758-763.
Edmund Dalbor, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 3, Lublin 1985, s. 975-976.
Carl Ludwig Diego von Bergen, [w:] Neue Deutsche Biographie 2 (1955), S. 78.
Documenta Ecclesias civitatis Bidgostiensis (Bromberg) concernentia, Berlin 1918.
Florian Stablewski, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 18, Lublin 2013, s. 755-756.
Franz Schirmer, [w:] H. Breitinger, Als Deutschenseelsorger in Posen und im Warthegau 1934-1945. Erinnerungen, Mainz 1984, s. 77.
Kotowski W., Spór o probostwo bydgoskie 1906-1912 (Przyczynek do dziejów walk o polskość Kościoła Katolickiego w zaborze pruskim), „Studia Gnesnensia”, t.VI, Gniezno 1981, s. 278 i 280.
Kotowski W., Opozycja antyhitlerowska wśród katolików niemieckich w Polsce w latach 1933-1939, [w:] Studia nad opozycją antyhitlerowską w Trzeciej Rzeszy 1933-1945, red. K. Jońca, Warszawa 1990, s. 159-168.
Kotowski A.S., Polityka władz państwowych i kościelnych wobec mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1918-1939, [w:] Od nacjonalistycznych konfrontacji do porozumienia europejskiego. Rola Kościołów w dziejowej drodze Niemiec i Polski w XIX i XX wieku, pod red. Gerharda Besier, redakcja naukowa Katarzyna Stokłosa i Jerzy Tutaj, Wałbrzych 2004, S. 83-102 [Seria Instytutu im. Hannah Arendt do Badań nad Totalitaryzmem i Książańskiego Instytutu Naukowo-Badawczego, Nr. 1].
Kotowski A.S., Wokół sporów i konfliktów narodowościowych w parafii bydgoskiej w latach 1906-1939, w: „Kronika Bydgoska” t. 27, 2007, s. 99-149.
Kutta J., Ks. Józef Choraszewski, [w:] Bydgoski słownik biograficzny, t. I 1994, s. 33.
Kutta J., Jan Maciaszek, [w:] Bydgoski słownik biograficzny, t. II, Bydgoszcz 1995, s. 94-96.
Kutta J., Ks. Tadeusz Skarbek-Malczewski, [w:] Bydgoski słownik biograficzny, t. IV, Bydgoszcz 1997, s. 94-95.
Matelski D., Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919-1939, Poznań 1997, s. 142.
Myschor C., Wyżsi urzędnicy pruskiej administracji prowincjonalnej w Poznańskiem 1871-1918, Poznań 2014.
Nordblom P., Fur Glaube und Volkstum. Die katholische Wochenzeitung „Der Deutsche in Polen " (1934-1939) in der Auseinandersetzung mit dem Nationalsozialismus, Paderborn 2000.
Rauschning H., Die Entdeutschung Westpreufiens und Posens. Zehn Jahre polnischer Politik, Berlin 1930.
Rosenbaum S., Między katolicyzmem i nacjonalizmem. Związek Niemieckich Katolików w Polsce w województwie śląskim 1923-1939, Katowice-Warszawa 2020.
Stanisław Sarnowski, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 17, Lublin 2012, s. 1125.
Trzeciakowski L., Kulturkampf w zaborze pruskim, Poznań 1970.
Zieliński Z., Kulturkampf w diecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873-1887, Poznań 2011.
Zieliński Z., Katolicka mniejszość niemiecka w Wielkopolsce i na Pomorzu 1918-1939, Poznań 2001.
