Mieszkańcy Bydgoszczy w początkowych latach Polski Ludowej (1946–1960)
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2023.44.06Słowa kluczowe:
Bydgoszcz, ludność, struktura płci i wieku, wykształcenie, aktywność zawodowa, warunki mieszkanioweAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zmian w liczbie, w strukturze demografi cznej, w aktywności zawodowej, w źródłach utrzymania i w warunkach mieszkaniowych ludności w latach 1950–1960. Na podstawie danych pochodzących ze spisów ludności udowodniono, że w ciągu tych 10 lat:
– ludność miasta zwiększyła się o 29,5 tys.,
– najwyższą dynamiką wzrostu charakteryzowała się subpopulacja w wieku 30–39 oraz 60–69, a najniższą w wieku 40–49 lat,
– zwiększyła się nieco aktywność zawodowa kobiet (z 28,7 do 31%, a zmalała mężczyzn (z 60,6 do 55,4%),
– najwyższą aktywnością zawodową, wynoszącą powyżej 95%, wyróżniali się mężczyźni w wieku 25–44 lata,
– kobiety najbardziej aktywne zawodowo były w wieku 20–24 lata,
– działem gospodarki narodowej, który zapewniał źródło utrzymania dla ludności, był przemysł,
– przy nieznacznym spadku udziału osób utrzymujących się z pracy (z 93,1 do 89,1%) w ogólnej liczbie mieszkańców nastąpił wzrost udziału osób utrzymujących się ze źródeł niezarobkowych (z 6,9 do 10,9%),
– uległo poprawie wyposażenie mieszkań w urządzenia komunalne.
Wnioski:
1. Następowała powolna zmiana struktury demografi cznej, zawodowej
i w źródłach utrzymania ludności.
2. Przyrost zasobów mieszkaniowych nie nadążał za przyrostem rzeczywistym ludności.
Bibliografia
Bałtowski M., Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza, rozwój, upadek, PWN, Warszawa 2009, s. 121–164.
Bulska B.M., Zagadnienia regionalne i lokalne w spisach powszechnych ludności, [w:] Strzelecki Z., Toczyński T. (red.), Spisy ludności Rzeczpospolitej Polskiej 1921–2002. Polskie Towarzystwo Demograficzne, GUS, s. 743–762, 755, 756–757, 759.
Dłuska T., Kozłowski Cz., Publikacje z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego 1950, „Wiadomości Statystyczne”, zeszyt 2 (17), 1959, s. 23–26.
Gajewski M., Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918–1963, Warszawa1964, s. 20.
Kaliński J., Bitwa o handel 1947–1949, Warszawa 1970.
Kaliński J., Gospodarka Polski w latach 1944–1989. Przemiany strukturalne, Warszawa 1995.
Kocowski T., Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa, Wrocław 1982.
Kujawa J., Przestrzeń miasta w gospodarce socjalistycznej: industrializacja i budownictwo mieszkaniowe w latach 1950–1980 w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku, Poznań 2020.
Ludność. Dodatkowe informacje dla powiatu Bydgoszcz, GUS, 1965.
Ludność. Gospodarstwa domowe. Część II A, Województwo bydgoskie, NSP 1960, GUS 1965.
Ławniczak R., Rocznica wejścia Armii Czerwonej do Bydgoszczy w styczniu 1945 na łamach „Gazety Pomorskiej” (1949–1990), „Kronika Bydgoska”, t. 40/2019, s. 233–246.
Marian K., Elementy pełnego i racjonalnego zatrudnienia w gospodarce socjalistycznej, Warszawa 1972.
Nowicki J., Paradoksy pełnego zatrudnienia w Polsce, Warszawa 1999.
Olech A., Przemiany ludnościowe na terenie Szwederowa w latach 1874–1914. Analiza demograficzna na podstawie ksiąg zgonów, „Kronika Bydgoska”, t. 42/2021, s. 167–188.
Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1945–1980, Warszawa 2003.
Szczepański J., Zmiany społeczeństwa polskiego w procesie uprzemysłowienia, Warszawa 1973.
Wallis A., Atrakcyjność miast w opinii studentów, Warszawa 1965.
