Panowania pruskie w publikacjach wspomnieniowych na łamach „Dziennika Bydgoskiego” po odzyskaniu niepodległości (11.11.1918 – 20.06.1922)
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2023.44.15Słowa kluczowe:
panowanie pruskie, wspomnienia, „Dziennik Bydgoski”, niepodległość, 1918–1922Abstrakt
Przełomowe dla stosunków polsko-niemieckich okazały się lata 1918–1922. Polacy po przeszło wiekowej niewoli, odzyskali długo oczekiwaną niepodległość, natomiast Niemcy po przegranym konfl ikcie musieli zmierzyć się z niewygodną przeszłością. Po zakończeniu I wojny światowej kluczowe znaczenie dla obu narodów miało wyznaczenie polsko-niemieckiej granicy. Ów okres przejściowy charakteryzował się dostrzegalnym zaostrzeniem polsko-niemieckich stosunków zarówno w skali lokalnej, jak i państwowej. Miało to swoje odzwierciedlenie w miejscowej prasie. Spory pomiędzy Polakami a Niemcami były szczegółowo relacjonowane w redagowanym przez Jana Teskę „Dzienniku Bydgoskim”, aczkolwiek redaktorzy nie ograniczali się w swoich doniesieniach wyłącznie do czasów im współczesnych. Na łamach bydgoskiej gazety nieustannie odwoływano się do przeszłości, przypominając czytelnikom, jak wyglądały polsko-niemieckie relacje w czasie, gdy miasto i okolica znajdowały się wciąż pod pruskim panowaniem.
Bibliografia
Prasa
„Dziennik Bydgoski” (numery: 258/1918 – 132/1922).
Opracowania
Anusiewicz M., Wrzosek M., Kronika powstań śląskich 1919–1921, Warszawa 1980.
Cegielski T., Kądziela Ł., Rozbiory Polski 1772–1793–1795, Warszawa 1990.
Gach P., Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1914, Lublin 1984.
Grysińska-Jarmuła K., Pomniki pruskie jako element sąsiedztwa polsko-niemieckiego w kontekście zmieniającej się sytuacji politycznej, tj. powrotu Bydgoszczy do macierzy w 1920 roku, [w:] Obce – nasze – inne. Tom 2. Sąsiedzi w historiografii, edukacji i kulturze, red. T. Maresz, K. Grysińska-Jarmuła, Bydgoszcz 2018.
Hausner P., Przejęcie obszarów byłego zaboru pruskiego przyznanych Polsce traktatem wersalskim, „Dzieje Najnowsze” 1973, R. V, z. 3.
Jeleniewski M., Wielojęzyczna bydgoska prasa lokalna do 1939 roku, [w:] Bydgoszcz miasto wielu kultur i narodowości, red. K. Grysińska, W. Jastrzębski, A. Kotowski, Bydgoszcz 2009.
Jędruszczak T., Powstania Śląskie 1919, 1920, 1921, Katowice 1981.
Kallas M., W czasach Księstwa Warszawskiego 1806–1815, [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Kotowski A., Wokół sporów i konfliktów narodowościowych w parafii bydgoskiej w latach 1906–1939 „Kronika Bydgoska” 2007, t. 28.
Kozłowski J., Wielkopolska pod pruskim panowaniem, Poznań 2004.
Krasucki J., Stosunki polsko-niemieckie 1919–1925, Poznań 1962.
Lietz Z., Plebiscyt na Powiślu Warmii i Mazurach w 1920 roku, Warszawa 1958.
Kukiel M., Dzieje Polski porozbiorowe (1795–1921), Londyn 1993.
Mincer F., Dzieje polityczne i kulturalne Bydgoszczy w latach 1772–1806, [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Mincer F., Przemiany administracyjne i społeczno-gospodarcze w pierwszym okresie rządów pruskich (1772–1806), [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Paprocki F., Wielkie Księstwo Poznańskie w okresie rządów Flottwella (1830–1841), Poznań 1994.
Salmonowicz S., Fryderyk II, Wrocław 1981.
Strąbski S., „Dziennik Bydgoski”, [w:] Opowieści Bydgoskie, oprac. W. Drygałowa, Poznań 1970.
Trzeciakowski L., Kulturkampf w zaborze pruskim, Poznań 1970.
Trzeciakowski L., Pod pruskim zaborem 1850–1918, Warszawa 1973.
Wojciak J., Oświata, kultura i sztuka w latach 1850–1914, [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Wojciak J., Polityczne i narodowe problemy Bydgoszczy w latach 1815–1850, [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Wojciak J., Stosunki polityczne i narodowościowe w latach 1850–1914, [w:] Historia Bydgoszczy, tom I, do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa–Poznań 1991.
Wrzesiński W., Plebiscyty na Warmii i Mazurach oraz na Powiślu w 1920 roku, Olsztyn 1974.
Wyglenda J., Plebiscyt i powstania śląskie, Opole 1996.
