Powstanie Bydgoskiej Kolei Powiatowej (1892-1895)
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2024.45.03Słowa kluczowe:
Bydgoska Kolej Powiatowa, kolej wąskotorowa, „mała kolejka”, Prusy, sieć kolejowa, powiat bydgoskiAbstrakt
Na początku ostatniej dekady X IX w. na terenie powiatu bydgoskiego funkcjonowało jedynie 5 linii kolejowych. Państwo pruskie nie było skłonne do budowy kolejnych linii kolejowych. Budowa i eksploatacja kolei w Prusach odbywała się w oparciu o ustawę o przedsiębiorstwach kolejowych z 1838 r. i przepisy eksploatacji kolei z 1871 r. Koniecznością stało się zachęcenie kapitału prywatnego do budowy lokalnych połączeń kolejowych. Umożliwiła je ustawa o kolejach lokalnych i bocznicach prywatnych z 1892 r. Państwo utworzyło specjalny fundusz, a prowincje, rejencje i powiaty przeznaczały też własne środki. Wszystkie te działania spowodowały ożywienie w powstawaniu kolei lokalnych, widoczne głównie wśród samorządów powiatowych, także na terenie powiatu bydgoskiego. Wiosną 1892 r. z inicjatywą wyszły towarzystwa rolnicze i cukrownie. 27 września 1892 r. podjęto decyzję o zamiarze budowy lokalnych linii kolejowych. 13 września 1893 r. podpisano umowę pomiędzy Wydziałem Powiatowym a spółką Ostdeutsche Kleinbahn Aktien-Gesellschaft z Bydgoszczy, zaś na początku lipca 1894 r. rozpoczęła się budowa sieci wąskotorowych linii kolejowych w powiecie bydgoskim. Pod koniec 1895 r. Bydgoskie Koleje Powiatowe funkcjonowały na liniach o całkowitej długości 84,3 km. W kolejnych latach prowadzono rozbudowę sieci połączeń, która w szczytowym okresie w 1912 r. liczyła 106,4 km.
Bibliografia
Amtsblatt der Koniglichen Regierung zu Bromberg 1894, nr 23 z 27 czerwca poz. 555, s. 209-210.
Amtsblatt der Koniglichen Regierung zu Bromberg 1894, nr 27 z 5 lipca, poz. 753, s. 249-250.
Becker C., Schmalspurbahnen in Nordwest- Polen (II), Gesammeltes Kompedium Nr. 4, Hamburg 1990.
„Bromberger Tageblatt” nr 287 z 7.12.1894.
„Bromberger Zeitung” nr 293 z 15.12.1894.
„Bromberger Zeitung” nr 42 z 19.02.1895.
„Bromberger Zeitung” nr 101 z 1.05.1895.
„Bromberger Zeitung” nr 117 z 19.05.1895.
Christopher A., Söhnlei W , Geschichte und Bahnen der Aktiengesellschaft fur Verkehrwesen. Band 1: Geschichte und Bahnen im Osten, Koln 2017.
Gunzl N., Vulcan - „q”, „Modeleisenbahner” 1987, nr 5 i 6.
Jerczyński M ., Pruska ustawa o kolejkach i bocznicach prywatnych jako czynnik rozwoju sieci kolejowej (na przykładzie Dolnego Śląska), [w:] A jednak kolej! Historyczne i współczesne uwarunkowania rozwoju transportu. Red. T. Przerwa, D. Keller, B. Kruk, Lubin 2019.
„Thorner Zeitung” nr 185 z 10.08.1894.
Unruh C.M . v., Die Kleinbahnen, ihre Entwicklung, Aufgabe, Organistation, Financierung und Tarifbildung, Bromberg 1893.
Zeitschrift fur Kleinbahnen nr 3 z 1894 s. 138-144
