Konflikt bydgosko-toruński w prasie lokalnej dwudziestolecia międzywojennego
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2024.45.16Słowa kluczowe:
Bydgoszcz, Toruń, konflikt, prasa, dwudziestolecie międzywojenne, „Słowo Pomorskie”, „Dziennik Bydgoski”, województwo pomorskie, II RPAbstrakt
Celem artykułu jest przeanalizowanie, w jaki sposób konflikt bydgosko-toruński przejawiał się w lokalnej prasie w okresie międzywojennym. Narastająca od średniowiecza rywalizacja między Toruniem a Bydgoszczą w latach trzydziestych XX w. przerodziła się w konflikt. Jego podstawą były starania społeczeństwa i władz Bydgoszczy o przyłączenie tego miasta do województwa pomorskiego i uczynienie go stolicą tegoż województwa. Dużą rolę w działaniach ze strony bydgoskiej odegrała prasa codzienna, przede wszystkim „Dziennik Bydgoski”. Publikowano tam teksty o zaletach Bydgoszczy, deprecjonowano Toruń jako ówczesną stolicę województwa, zamieszczano karykatury oraz przedrukowywano artykuły z prasy ogólnopolskiej. Tak prowadzona kampania doprowadziła nie tylko do wzrostu nastrojów antytoruńskich w społeczeństwie bydgoskim, ale też do zaostrzenia retoryki prasy toruńskiej i analogicznej postawy mieszkańców Torunia. Zaistniała przed wojną sytuacja ma miejsce do dziś.
Bibliografia
Źródła:
ak, Bydgoszcz jest centralą handlową dla całego Pomorza. Największe hurtownie i najpoważniejsze przedstawicielstwa skoncentrowane są w Bydgoszczy, „Dziennik Bydgoski”, 237, 1936, s. 12.
b, Punkt ciężkości spoczywa na naszym morzu. Siedziba urzędu wojewódzkiego musi być bezpośrednio z terenem nadmorskim związana. Nasza rozmowa z p. prezydentem Barciszewskim, „Dziennik Bydgoski”, 219, 1936, s. 12.
Bydgoszcz - stolicą województwa pomorskiego?, „Dziennik Bydgoski”, 151, 1924, s. 1.
Bydgoszcz czy Toruń, „Gazeta Bydgoska”, 134, 1923, s. 3.
Bydgoszcz w krzywym zwierciadle pokaże dzisiaj „Żywy Dziennik”- „Pod Orłem”, „Dziennik Bydgoski”, 259, 1936, s.7.
Co przyszłość przynieść może?, „Dziennik Bydgoski”, 237, 1936, s. 4.
Czy nie będziemy mieli województwa?, „Gazeta Bydgoska”, 155, 1924, s. 1.
Eljot, Gdynia chce mieć zdrowe gospodarczo zaplecze. Opinia gdyńskich sfer przemysłowo-handlowych na temat Bydgoszczy, jako wojewódzkiego miasta, „Dziennik Bydgoski”, 220, 1936, s. 5.
Eljot, Stolicę województwa trzeba przysunąć ku Gdyni. Od Tczewa po przez Pelplin do Starogardu ludzie mówią o Bydgoszczy jako o swej stolicy, „Dziennik Bydgoski”, 246, 1936, s. 7.
er, Należy zdwoić czujność. Toruń nie może być pozbawiony roli stolicy Pomorza, „Słowo Pomorskie”, 152, 1928, s. 7.
Grot T., „Arkady” i światło, „Dziennik Bydgoski”, 130, 1937, s. 9.
Grot T.,Czy powinniśmy budować „Filharmonię Pomorską”? Toruń jako ośrodek muzyczny Pomorza, „Dziennik Bydgoski”, 150, 1937, s. 11.
Grot T., Dlaczego w nocy i chyłkiem? Dziwna gospodarka w ogrodach miejskich, „Dziennik Bydgoski”, 129, 1937, s. 9.
Grot T., Fabryka murzynów, „Dziennik Bydgoski”, 131, 1937, s. 11.
Grot T., „Dyskretna” ulica, „Dziennik Bydgoski”, 143, 1937, s. 9.
Grot T., „Kocie łepki”, „Dziennik Bydgoski”, 133, 1937, s. 11.
Grot T., Konkurujemy ze Wschodem, „Dziennik Bydgoski”, 132, 1937, s. 10.
Grot T., Kto za to zapłaci?, „Dziennik Bydgoski”, 153, 1937, s. 9.
Grot T., Notatnik reportera, „Dziennik Bydgoski”, 147, 1937, s. 9.
Grot T., Notatnik reportera, „Dziennik Bydgoski”, 141, 1937, s. 9.
Grot T., Plac Bankowy i „mur płaczu”, „Dziennik Bydgoski”, 134, 1937, s. 10.
Grot T., „Wesoła” zabawa ludowa, „Dziennik Bydgoski”, 152, 1937, s. 9.
Grot T., „Wodniacy” mają głos, „Dziennik Bydgoski”, 142, 1937, s. 8.
hak, DOSIEGO ROKU! Życzenia noworoczne dla wielkich i małych tego świata lokatorów, „Dziennik Bydgoski”, 1, 1936, s. 7.
hak, Jak WYSTAWA to w Warszawie. Tylko stolica potrafi zaimponować światu, „Dziennik Bydgoski”, 100, 1938, s. 5.
hak, Spokój zmarłych z przed 2500 lat zakłócają samochody i tramwaje. Wykopanie urny przy ul. Dworcowej 9, „Dziennik Bydgoski”, 198, 1936, s. 8.
H.B.K., Szkolnictwo ziem zachodnich z natury rzeczy zwraca się ku Bydgoszczy, „Dziennik Bydgoski”, 225, 1936, s. 15.
Interesy Kaszub a podział administracyjny Pomorza, „Dziennik Bydgoski”, 222, 1936, s. 3 -4 .
Jotel, Nieaktualna, ale czy przesądzona?... Stwierdzenie żywej prawdy, którą by Toruń chciał zakopać w grobie, „Dziennik Bydgoski”, 228, 1936, s. 5.
Jotel, Toruń zaledwie Bydgoskim Przedmieściem, „Dziennik Bydgoski”, 223, 1936, s. 5.
Jotel, Województwo które mieszka... kątem. Nastroje i opinie Wąbrzeźna, Brodnicy, Chełmży, Sępólna, „Dziennik Bydgoski”,240,1936, s. 7.
jk , Każdy może się wypowiedzieć - Każdy może zabrać publicznie głos w interesującej wszystkich sprawie. „Dziennik Bydgoski” ogłasza wielką ankietę na temat: Dlaczego Bydgoszcz winna być stolicą Pomorza? Cykl wywiadów z przedstawicielami wszystkich sfer społecznych, „Dziennik Bydgoski”, 216, 1936, s. 9.
Kołodziejczyk J., „Chcemy należeć do Pomorza, którego stolicą będzie Bydgoszcz”... Oficjalny głos przedstawicieli NAKŁA i KRAJNY w aktualnej dyskusji, „Dziennik Bydgoski”, 249, 1936, s. 12.
Kołodziejczyk J., Dyskusja skończona, ale... Trzeba sprawę traktować poważnie, „Dziennik Bydgoski”, 231, 1936, s. 14.
Kr, Nasze życzenia noworoczne, „Dziennik Bydgoski”, 1, 1937, s. 15.
K.S., ,, Dzień oszczędności” - czy,, Dzień popierania Monopolu Spirytusowego”?, „Dziennik Bydgoski”, 256, 1936, s. 8.
K.S., „Kwiatek” z bruku toruńskiego. KKO. m. Torunia - KKO. m. Bydgoszczy, „Dziennik Bydgoski”, 236, 1936, s. 9.
Nasze noworoczne życzenia, „Dziennik Bydgoski”, 1, 1938, s. 16.
My chcemy województwa..., „Bicz Pomorski: tygodnik satyryczno-humorystyczny”, 19, 1929, s. 1.
Nasza prasa, „Bicz Pomorski: tygodnik satyryczno-humorystyczny”, 29, 1928, s. 1.
Niepoważna akcja, „Słowo Pomorskie”, 246, 1936, s. 4.
Nie tylko Bydgoszcz, ale cały okręg nadnotecki wypowiada się za przeniesieniem Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego do Bydgoszczy. Posłuchajmy, co na ten temat mówi poseł Sioda,„Dziennik Bydgoski”, 236, 1936, s. 10.
Nowakowski S., Strażnicą Rzeczypospolitej Polskiej na Pomorzu przez długie wieki była...Bydgoszcz. Toruń onego czasu był bastionem krzyżactwa i pisał zażalenia na „konkurencję” Bydgoszczy - do niemieckiej Hanzy, „Dziennik Bydgoski”, 243, 1936, s. 12.
O stolicę województwa pomorskiego, „Słowo Pomorskie”, 150, 1924, s. 3.
Pomorze czy Toruń? O siedzibie władz wojewódzkich rozstrzygnąć musi interes całego Pomorza, Bydgoszcz 1937, ss. 50.
Przeniosą go, „Bicz Pomorski: tygodnik satyryczno-humorystyczny”, 7, 1928, s. 1.
Rada miejska. Posiedzenie nadzwyczajne z dnia 1-go lipca 1924 r., „Słowo Pomorskie”, 152, 1924, s. 5.
Rada miejska. Posiedzenie nadzwyczajne z dnia 1-go lipca 1924 r. (Dokończenie), „Słowo Pomorskie”, 153, 1924, s. 4.
Rak, A jednak ich nie ma, „Dziennik Bydgoski”, 126, 1937, s. 10.
Rak, I co dalej, „Dziennik Bydgoski”, 125, 1937, s. 9.
Rak, Gość w Toruniu, „Dziennik Bydgoski”, 124, 1937, s. 9.
Reflektorem po Bydgoszczy, „Dziennik Bydgoski”, 219, 1936, s. 14.
Reprezentacyjna ulica, „Dziennik Bydgoski”, 131, 1937, s. 11.
Skutki nieprzemyślanych pociągnięć. Jak Kolejarze wyszli na obietnicach Torunia, „Dziennik Bydgoski”, 243, 1936, s. 9.
Sobociński L., „Dlaczego Bydgoszcz nie winna być stolicą województwa?”, „Dziennik Bydgoski”, 273, 1936, s. 6.
Sobociński L., Imaginacyjna ankieta „Żywego Dziennika” na temat: „Dlaczego Bydgoszcz niewinna nie być stolicą Pomorza”, „Dziennik Bydgoski”, 272, 1936, s. 7.
Tak będzie wyglądał „Łuk Cezara”, „Dziennik Bydgoski”, 247, 1936, s. 7.
Thornbleibt Sitz der Wojewodschaft, „Deutsche Rundschau in Polen”, 66, 1937, s. 3.
Toruń broni się przeciwko utracie województwa, „Dziennik Bydgoski”, 153, 1924, s. 1.
Toruń w granicach Wielkiego Pomorza: kilka uwag w sprawie siedziby Władz Państwowych Województwa Pomorskiego, Toruń 1937, ss. 3 -5 9 ;
Urząd wojewódzki pozostaje w Toruniu, „Słowo Pomorskie”, 154, 1924, s. 1.
Wielki Toruń wzbogacił się o nowy zabytek historyczny, „Dziennik Bydgoski”, 75, 1938, s. 10.
Wiking, Toruń i Bydgoszcz w świetle faktów historycznych. W odpowiedzi redakcji „Dziennika Bydgoskiego”, „Słowo Pomorskie”, 249, 1936, s. 4.
Winiarski, Walczmy o Bydgoszcz! (Pobudka wciąż na czasie.), „Dziennik Bydgoski”, 171, 1922, s. 1.
