Bydgoskie apteki. Element systemu opieki zdrowotnej czy narzędzie germanizacji?
DOI:
https://doi.org/10.34767/KB.2021.42.11Słowa kluczowe:
Bydgoszcz, pharmacies, druggists, pharmacists, healthcare, Germanization, BydgoszczAbstrakt
Before 1920, running of a pharmacy in the Prussian State was an activity controlled by the authorities. In addition to the former royal privileges and actual licenses – legal titles allowing to run a pharmacy, which were subject to sale and inheritance, there were personal licenses, issued based on a contest organized by Regierungsbezirk. These permits expired upon the death of license holders and were not subject to sale or inheritance. Therefore, the state authorities decided on activities of pharmacies and their administrators. Such policy, based on assumption, ensured to patients an optimal access to the network of pharmacies and to pharmacists - favorable economic conditions. However, as a result of existence of the above-mentioned legal and organizational model and the antiPolish attitude of the authorities, the majority of personal licenses was issued to Germans. Such situation was also seen in the Bydgoszcz area.
Bibliografia
APB, Urząd Wojewódzki Pomorski w Toruniu, sygn. 4/12124, 4/12118, 4/12140.
APB, Rejestry Sądu Powiatowego w Bydgoszczy, sygn. 2254/299 – rejestracja drogerii „Pod Łabędziem” w Bydgoszczy (1921-1942).
APB, Akta miasta Bydgoszczy, sygn.189/1244 - Protokół dotyczący aktu oddania miasta Bydgoszczy Generalnemu Komisarzowi Rządu Polskiego (19 stycznia 1920 r.).
Apteka „Pod Łabędziem” w Bydgoszczy – 150 lat, pod red. A. Drygasa, Bydgoszcz 2003.
Bilek M., Apteki i aptekarze południowej Małopolski do 1951 roku, Nowy Targ 2009;
tenże, Dzieje aptek w powiecie nowosądeckim do 1951 roku, Nowy Sącz 2010.
Drygas A., Kształtowanie się podstaw prawnych aptekarstwa w przekroju dziejowym. Studia nad podstawowymi źródłami do dziejów farmacji europejskiej i polskiej, T. 2, Gdańsk 1999.
Głowacki A. W. W, Leonard Kostrzeński farmaceuta i historyk (1852-1930), Poznań 1998
Kutta J., Społeczeństwo Bydgoszczy w latach 1920-1939, [w:] Historia Bydgoszczy, pod red. M. Biskupa, T. II, cz. 1, Bydgoszcz 1999, s. 185.
Kalendarz Farmaceutyczny na rok 1925, pod red. F. Herod, s. 251- 254, 256-258, 265-268
Kalendarz Farmaceutyczny na rok 1939, s. 327-331.
Korpalska W. K., Farmacja i farmaceuci w rejencji bydgoskiej pod zaborem pruskim, w: Zawód farmaceuty na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, pod red. B. Urbanka, Warszawa-Katowice 2006, s. 17.
Korpalska W. K., Sześć wieków opieki zdrowotnej w Bydgoszczy, Od miłosiernych uczynków do instytucji zdrowia publicznego, Toruń 2008, s. 231.
Kostrzeński L., Materiały do historii aptek wielkopolskich, T. II, Apteki prowincjonalne, Warszawa 1936, s. 29.
Kozłowski J., Wielkopolska pod pruskim zaborem w latach 1815-1918, Poznań 2006, s. 214-215.
Mameła Z., Siedem wieków aptekarstwa toruńskiego, Toruń 1997, s. 86, 104.
Mincer F., Przemiany administracyjne i społeczno-gospodarcze w pierwszym okresie rządów pruskich (1772-1806), w: pod red. M. Biskupa, Historia Bydgoszczy, T. I, Warszawa-Poznań 1991, s. 381-382, 385.
Reszka J., Jak aptekarzówna została aniołem z Fary, „Express Bydgoski”, 8-10.03.1996.
Romaniuk M., Mniejszości narodowe, w: Historia Bydgoszczy, pod red. M. Biskupa, T. II, cz. 1, Bydgoszcz 1999.
Siedlecki B., Zagadnienia farmaceutyczne w historii aptek Grudziądza i okolicy. Maszynopis pracy doktorskiej napisanej w Zakładzie Historii Medycyny i Farmacji Instytutu Medycyny Społecznej Akademii Medycznej w Poznaniu, 1984
Ślusarczyk W., Zarys dziejów Apteki „Pod Niedźwiedziem w Bydgoszczy w latach 1921-1951, „Kronika Bydgoska”, T. XXVII: 2005
Ślusarczyk W., Środowisko niemieckich aptekarzy na Kujawach i Pomorzu Gdańskim w latach 1939-1945, w: Dawna Medycyna i Weterynaria. Środowisko a człowiek, pod red. M. Z. Felsmanna, J. Szarka, M. Felsmanna, Chełmno 2013, s. 417-450.
Ślusarczyk W., Z dziejów opieki zdrowotnej. Aptekarstwo na Kujawach i Pomorzu Gdańskim w latach 1918/20-1951, Bydgoszcz 2016
Ślusarczyk W. , Z dziejów opieki zdrowotnej. Aptekarstwo…, s. 74.
Ślusarczyk W., Z dziejów opieki zdrowotnej. Apteka „Pod Orłem” w Łabiszynie, Lublin 2019.
Wajda K., Stosunki ludnościowe i gospodarcze w latach 1815-1850, w: Historia Bydgoszczy, pod red. M. Biskupa, T. I, Warszawa-Poznań 1991, s. 468-470.
Wajda K., Przemiany terytorialne i ludnościowe w latach1850-1914, w: Historia Bydgoszczy, pod red. M. Biskupa, T. I, Warszawa-Poznań 1991, s. 507.
Wodyński B., Wachulec B., Ślusarczyk W., Apteka „Pod Złotym Orłem” w Bydgoszczy, Łódź 2008, s. 68.
