„…i pogrążyć się w cichą otchłań zapomnienia…”. Wiersze Przerwy-Tetmajera w pieśni artystycznej Karłowicza i Szymanowskiego. Część 2: Interpretacje pieśni

Autor

  • Kamil J. Węgorek Toruń

DOI:

https://doi.org/10.34767/MHTE.2021.01.01

Abstrakt

The above article is a continuation of the text contained in the previous issue of „Muzyka. Historia. Teoria. Edukacja”. It concerns the verbal-musical relation present in the songs of Karłowicz and Szymanowski, based on the poetry of Przerwa-Tetmajer. It only provides interpretations of the songs (the texts have been spoken in the previous section), which however have been made in a certain thematic order. The author links them with important “isms” of the era: impressionism, secession, decadence, expressionism, as well as analyses them in the context of “Young Poland antinomies” (such as “life - death”) and such motives as: the underworld, childhood, dream, love, water. In the article it is impossible to look for a discussion of all the texts by Przerwa-Tetmajer, musicalized by Karłowicz and Szymanowski, but – as the author hopes – we can find here a complete picture in terms of thematic content there. The framework of the article did not allow for a thorough analysis and interpretation of the entire material, thus the author found it necessary to limit himself to two songs, which were then examined both from the text and the music side: these songs were selected on the basis of contrast (mainly structural). In the last fragment – because we are talking about it at the moment – the author summarizes his concept of the essence of the musical-literary relationship in the song, reaching the conclusion that in this symbiosis, both poetry and music interact with each other. 

Bibliografia

Anders Henryk, Pieśni solowe Mieczysława Karłowicza, „Studia Muzykologiczne” 1955, t. 4.

Augustyn Rafał, Pojęcie „secesja” w zastosowaniu do muzyki, [w:] Ilnicka Jadwiga (red.) Muzyka polska a modernizm, PWM, Kraków 1981, s. 55-64.

Bristiger Michał, Związki muzyki ze słowem, PWM, Warszawa 1986.

Chmara-Żaczkiewicz Barbara, Liryka wokalna, [w:] Dziębowska Elżbieta (red.), Z życia i twórczości Mieczysława Karłowicza, PWM, Kraków 1970, s. 109-160.

Chylińska Teresa, Karol Szymanowski i jego epoka, t. 1, Musica Iagellonica, Kraków 2008.

Dłuska Maria, Elementy śpiewności w poezji, [w:] tejże, Studia i rozprawy. T. 1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1970, s. 611-630.

Draus Grażyna, Eros, Hypnos, Thanatos. O miłości, śnie i śmierci w „Pieśniach” Karłowicza, [w:] Grzybowska Teresa (red.), Muzyka w obrazach Jacka Malczewskiego, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2005, s. 141-151.

Dziębowska Elżbieta, Postawa ideowo-artystyczna Mieczysława Karłowicza, [w:] Dziębowska Elżbieta (red.) Z życia i twórczości Mieczysława Karłowicza, Wydawnictwo PWM, Kraków 1970. s. 9-49.

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Zarys teorii literatury, WSiP, Warszawa 1991, s. 169-187.

Helman Zofia, Pieśni Karola Szymanowskiego w kontekście literackim i muzycznym jego czasów, [w:] Helman Zofia (red.), Pieśń w twórczości Karola Szymanowskiego i jemu współczesnych, Kraków 2008, s. 11-20.

Karłowicz Mieczysław, Pieśni na głos z fortepianem, Moskwa 1976, s. 12-14, 24-25, 30-38.

Kulawik Adam, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, PWN, Warszawa 1990, s. 263-284.

Lorenz Andrzej, Filozofia muzyki Artura Schopenhauera, „IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, 2016, nr XXVIII (1), s. 22-40.

Seweryn Agata, „Poezja nutami niesiona”. O muzycznej recepcji twórczości Juliusza Słowackiego, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2008.

Szymanowski Karol, Pieśni I na głos i fortepian, PWM, Kraków 2019, s. 3-16.

Tatarkiewicz Władysław, Historia estetyki. Tom I: Estetyka starożytna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1960.

Tomaszewski Mieczysław, Nad pieśniami Karłowicza, [w:] Ilnicka Jadwiga (red.) Muzyka polska a modernizm, Wydawnictwo PWM, Kraków 1981, s. 125-139.

Wightman Alistair, Karłowicz. Młoda Polska i muzyczny fin de siècle, PWM, Kraków 1996.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-20

Jak cytować

„…i pogrążyć się w cichą otchłań zapomnienia…”. Wiersze Przerwy-Tetmajera w pieśni artystycznej Karłowicza i Szymanowskiego. Część 2: Interpretacje pieśni. (2021). Muzyka. Historia. Teoria. Edukacja, 11, 11-41. https://doi.org/10.34767/MHTE.2021.01.01