Влияние техногенных факторов на русловые процессы на участке р. Оби ГЭС – устье р. Томи

Abstrakt

W  pracy na przykładzie odcinka rzeki Ob przeanalizowano problem wpływu hydroelektrowni (GES) na procesy korytowe. Do badań wybrano fragment koryta uregulowanego w  1959 roku, który zlokalizowany jest poniżej zapory w Nowosybirsku. Najważniejsze skutki użytkowania stopnia wodnego to: pogłębianie się dna na skutek procesu erozji wgłębnej z  jednoczesnym zmniejszaniem się spadku dna i  zwierciadła wody, a  także zmiany koryta z  roztokowo-anastomozującego na prostoliniowe. Wskutek zmian w morfologii doszło do znacznego pogorszenia się warunków żeglugowych poniżej zbiornika, przy jednoczesnym tworzeniu się lokalnych plos o głębokości 12 m. Proces erozji wgłębnej potęgowały prace bagrownicze, które uległy znacznej redukcji po 1990 roku. Pogorszenie warunków żeglugowych zwiększa dodatkowo reżim hydrologiczny podporządkowany pracy hydroelektrowni. W  pracy podano też przyczyny złego projektowania zbiorników. Najważniejszą jest nieznajomość procesów korytowych, a w szczególności konsekwencji prowadzonych prac bagrowniczych. Prace te powinny być powiązane z zapewnieniem bezpieczeństwa hydrologicznego oraz minimalnego wpływu na środowisko.