Józef Wybicki, twórca polskiego hymnu, w gronie „bohaterów” docenionych przez polski parlament w 2022 roku
DOI:
https://doi.org/10.34767/TH.2022.12.08Słowa kluczowe:
Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego, Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, hymn Polski, uchwała polskiego parlamentuAbstrakt
14 października 2021 roku Sejm RP ogłosił rok 2022 Rokiem Józefa Rufina Wybickiego. Dlaczego w 2022 roku autor polskiego hymnu narodowego został tak szczególnie doceniony? Jest kilka powodów. Przede wszystkim 10 marca 2022 roku przypada 200. rocznica jego śmierci, a 29 września 275. rocznica jego urodzin. Po drugie, 225 lat temu Wybicki napisał słowa Pieśni Legionów Polskich we Włoszech. I po trzecie, 95 lat temu Mazurek Dąbrowskiego został oficjalnie uznany za hymn Rzeczypospolitej Polskiej. Parlament RP ma w polskim porządku prawnym określone funkcje i uprawnienia. Funkcja legislacyjna, czyli stanowienie ustaw i uchwał, pozwala na określenie podstawowych kierunków działalności państwa. Funkcja twórcza polega na bezpośrednim powoływaniu i odwoływaniu konstytucyjnych organów państwa oraz osób wchodzących w skład tych organów. Trzecia funkcja sprowadza się do kontrolowania działań władzy wykonawczej. Mając na uwadze te powszechnie znane fakty, autorzy artykułu postanowili zwrócić uwagę na ważną, ich zdaniem, choć nie zdefiniowaną formalnie, funkcję kształtującą i edukacyjną. Znajduje to wyraz w upamiętnieniu ważnych postaci, wydarzeń i idei z dziejów narodu i państwa polskiego, w sposób szczególny, w corocznych odznaczeniach przyznawanych okazjonalnie w drodze uchwał. Zgodnie z tymi uchwałami ustala się patrona danego roku, czyli tak, jak to miało miejsce w przypadku Józefa Wybickiego w odniesieniu do roku 2022.
Bibliografia
Białokur M., Historia jako element systemu komunikacji polskich parlamentarzystów ze społeczeństwem w XXI wieku na przykładzie roli okolicznościowych uchwał ustanawiających patronów poszczególnych lat, w: Idee polityki i komunikowania. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Mateuszowi Nieciowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. T. Litwin, Kraków 2023, s. 195‒215
Biliński B., Mazurek Dąbrowskiego – z badań nad ustaleniami chronologicznymi i topograficznymi, „Rocznik Mazurka Dąbrowskiego”, 1995/1996, nr 1/2, s. 74–92
Czocher A., „Gadzinówki” i „Szczekaczki”. Ze wspomnień o okupowanym Krakowie, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 2007, nr 12, s. 14‒22
Godło, barwy i hymn Rzeczpospolitej. Zarys dziejów, red. B. Leśnodorski, Warszawa 1963
Hadyna S., Droga do hymnu, Warszawa 1976
Kopczewski J.S., O naszym hymnie narodowym, Warszawa 1988
Majchrowski S., Opowieść o Józefie Wybickim, Warszawa 1987, wyd. 2 popr.
Maroń G., Uchwały okolicznościowe Senatu w polskim porządku prawnym, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, 2014, nr 3, s. 253‒273
Maroń G., Uchwały okolicznościowe Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w polskim porządku prawnym, „Przegląd Prawa Publicznego”, 2014, nr 3, s. 34‒49
Pachoński J., Jeszcze Polska nie zginęła. W 175-lecie powstania polskiego hymnu narodowego, Gdańsk 1972
Pieśń Legionów (Jeszcze Polska nie zginęła) z ilustracyami Juliusza Kossaka i wstęp. Stanisława Schnür-Pepłowskiego, Lwów 1900
Podgórski W.J., Problem autorstwa obrazu „Jeszcze Polska…” jako inskrypcja, „Rocznik Mazurka Dąbrowskiego”, 1995/1995, nr 12, s. 93‒102
Sobczak J., Przejdziem Wartę. Wielkopolskimi śladami Józefa Wybickiego i Jana Henryka Dąbrowskiego, Poznań 1996
Stomma S., Ten nasz hymn wspaniały (tekst z 1997 r.), w: Wolność jest trudniejsza niż myśleliśmy. Teksty z „Tygodnika Powszechnego”, opieka redakcyjna D. Strączek, wybór tekstów A. Grzywa, Kraków 2018
Wawrzykowska-Wierciochowa D., Mazurek Dąbrowskiego. Dzieje polskiego hymnu narodowego, Warszawa 1982
Zajewski W., Józef Wybicki w konfederacji barskiej, „Pieśń Skrzydlata”, 1995, nr 1, s. 14‒17
Zieliński M.G., „Mazurek Dąbrowskiego” kwintesencją poglądów społeczno-politycznych Józefa Wybickiego, w: Rok 1807 na Krajnie i Pomorzu: tradycje Legionów Polskich J.H. Dąbrowskiego w jednostkach Wojska Polskiego: materiały z konferencji naukowej i warsztatów metodycznych w Bydgoszczy 15 maja 1997 r., red. W. Jastrzębski, W. Zawadzki, Bydgoszcz 1997, s. 135‒144
Szypowscy M. i A., Pieśń ziemi naszej, Warszawa 1979
Ślubowski W., Józef Wybicki, Gdańsk 1972
Wójcicki J., Chorąży wolności: Józef Wybicki, Warszawa 1972
Zajewski W., Józef Wybicki, Toruń 2004
