Spuścizna powstania wielkopolskiego 1918-1919 jako fundament kształtowania tożsamości społeczności lokalnych
DOI:
https://doi.org/10.34767/TH.2023.13.10Słowa kluczowe:
powstanie wielkopolskie, tożsamość, społeczności lokalneAbstrakt
Każda społeczność potrzebuje pozytywnych wzorów osobowych i symboli opowiadających historię, budzących określone, pozytywne skojarzenia. Dziedzictwo powstania wielkopolskiego stało się częścią tożsamości wielu społeczności lokalnych. Przez szeregi ochotniczych oddziałów powstańczych i regularnych Wojsk Wielkopolskich przewinęło się do 100 tys. osób. Odegrały one istotną rolę w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w dwudziestoleciu międzywojennym. Przez ostatnie sto lat zapełniano krajobraz kulturowy liczny mi obiektami ku czci powstańców: pomnikami, tablicami, skwerami, a w ostatnim okresie także muralami. Patronat Powstańców Wielkopolskich uzyskało też wiele ulic, placów i szkół. Podjęto wysiłki na rzecz upowszechnienia powstańczego dziedzictwa w skali całego kraju. Wytrwałe zabiegi zaowocowały w 2021 roku ustanowieniem 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Po wstania Wielkopolskiego, czyli wejściem do kanonu celebrowanych w całym kraju świąt państwowych.
Bibliografia
A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć…: pieśni i piosenki żołnierskie z lat 1914–1918: antologia, A. Roliński, wyd. 2, Kraków, 1996
Barłóg S., Kontynuacja pamięci Powstania Wielkopolskiego po 1989 roku, w III RP, w: 100 lat pamięci i obchodów rocznicowych Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, red. S. Barłóg, Poznań 2019, s. 63–146
Barłóg S., Pamięć i obchody rocznicowe Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w latach PRL, w: 100 lat pamięci i obchodów rocznicowych Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, red. S. Barłóg, Poznań 2019, s. 39–62
Barłóg S., Wojtczak P., Kontynuatorzy pamięci dziejów Powstania Wielkopolskiego, jego tradycji i znaczenia, w: 100 lat pamięci i obchodów rocznicowych Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, red. S. Barłóg, Poznań 2019, s. 213–258
Dowódcy powstania. Złota księga chwały Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, red. P. Kościański, Z. Kościański, Poznań 2018
Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego, red. J. Karwat, M. Rezler, Poznań 2018
Hanyż A., Ziemia Szamotulska w walce o wolność 1793–1919, Szamotuły 1939
Jednodniówka na dziesięciolecie niepodległości Wielenia 1920–1930, zebrał i opisał prof. [Jan] Rozwadowicz z opowiadań współczesnych, Poznań 1930
Krople wrzącej krwi. Powstanie Wielkopolskie w poezji i pieśni. Antologia, wybór i przedmowa J. Ratajczak, Poznań 1978
Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1987
Orłowski Z., Moje wspomnienia jako dowódcy IV Okręgu Wojskowego w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19, w: Powstaniec i obywatel z Wielkopolski – Zdzisław Orłowski, oprac. A. Furier, Poznań 2018
Pacholska M., Zdziabek W., Powstanie Wielkopolskie 1918–1919, Poznań 2020
Pacholska M., Zdziabek W., Powstanie Wielkopolskie 1918–1919. Zeszyt ćwiczeń dla szkoły podstawowej, Poznań 2008
Pacholska M., Zdziabek W., Powstanie Wielkopolskie 1918–1919. Zeszyt ćwiczeń dla gimnazjum, Poznań 2008
Pleskaczyński A., Krzyżaniak M., Oddziały wielkopolskie o wschodnią granicę Rzeczypospolitej, Poznań–Warszawa 2020
Polak B., Dowódcy powstania wielkopolskiego – ich działalność i sukcesy, w: Wielkopolanie ku Niepodległej – w stulecie zwycięskiego powstania 1918–1919 roku, red. O. Bergmann, Poznań 2018
Polak B., Polak M., Generał Stanisław Taczak 1874–1960, Poznań–Warszawa 2019
Powstanie Wielkopolskie 1918/1919: bibliografia za lata 1988–2018 (wybór), red. H. Grygiel, Poznań 2019
Powstanie Wielkopolskie. Materiały metodyczne dla nauczycieli, Poznań 2018
Powstaniec i obywatel z Wielkopolski – Zdzisław Orłowski, oprac. A. Furier, Poznań 2018
Rezler M., Nasze powstanie. W 100 rocznicę powstania wielkopolskiego, Szamotuły 2018
Sierchuła R., Muszyński W.J., Józef Dowbor-Muśnicki 1867–1937, Poznań-Warszawa 2018
Skiba M., Szamotuły w Powstaniu Wielkopolskim 1918–1919, Szamotuły 1923
Wartel Z.C., Początki Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego i jego tradycje, w: Kontynuatorzy powstańczych tradycji. 15 lat Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, red. Z.C. Wartel, Poznań 2004, s. 7–33
Wilkanowicz R.T., Utwory powstańcze, wybór, opracowanie i wstęp I. Kiec, Poznań 2018
Wojciechowski G., Tradycje powstańcze w II Rzeczypospolitej 1919–1939, w: 100 lat pamięci i obchodów rocznicowych Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, red. S. Barłóg, Poznań 2019, s. 9–38
Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2005
