Водные пути России: история, современность и проблемы экологии

Abstrakt

W  artykule przedstawiono historię rozwoju dróg wodnych w  Rosji oraz ich współczesny stan. Już od początku XVIII wieku car Piotr I rozpoczął intensywne prace regulacyjne, które doprowadziły do udrożnienia głównych rzek Rosji. Rozkwit transportu wodnego trwał do połowy XIX wieku, od kiedy zastępowano go transportem kolejowym. W chwili obecnej czynnych pozostało tylko pięć głównych, związanych z dorzeczem Wołgi. W XX wieku rozwijały się jednak drogi wodne innych systemów rzecznych, a rzeka Wołga i Kama zostały skaskadowane. Prowadzono intensywne prace pogłębiarskie na Dźwinie, Wyczegdzie, Lenie, Obie i Peczorze, głównie w latach 60-80. XX wieku. W wyniku tych prac koryta rzeczne stały się stabilne, dogodne dla żeglugi. Ograniczenie, a  niekiedy wstrzymanie prac pogłębiarskich w latach 90. XX wieku do poziomu sprzed lat 50. powodowało ustawiczne spłycanie dna koryta, aż do poziomu uniemożliwiającego prawidłową żeglugę. Transport wodny odbywał się jedynie na Lenie, Jeniseju, zaś transport turystyczny na Wołdze i Kamie. Dalszy rozwój dróg wodnych ogranicza tzw. ruch ekologiczny. Jednoznacznie stwierdzono, że przyczyną zahamowania transportu wodnego jest ograniczenie w  prowadzeniu prac pogłębiania koryt rzek (dredging) i  nawrót procesów rzecznych do czasów poprzedzających regulację koryt.