Normalizacja i włączanie społeczne w teorii i w praktyce kształcenia akademickiego. Wsparcie studentów słabosłyszących i niesłyszących w ekosystemie szkoły wyższej – prezentacja ustaleń badawczych
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2022.01.07Słowa kluczowe:
surdopedagogika, edukacja włączająca, inkluzja, normalizacja, studenci z uszkodzonym narządem słuchu, wsparcie studentów słabosłyszących i niesłyszącychAbstrakt
Artykuł porusza problem normalizacji i inkluzji społecznej studentów z niepełnosprawnościami w ekosystemie szkoły wyższej. W pierwszej części zostaje przybliżona teoria dotycząca tytułowych idei. Wskazane zostają główne założenia i uwarunkowania realizacji koncepcji normalizacji i inkluzji w przestrzeni edukacyjnej. Określeni są kluczowi dla procesu uczestnicy (studenci i nauczyciele), ich przymioty i zadania. Rozważania teoretyczne znajdują swoją egzemplifikację w drugiej części artykułu, która przedstawia wyniki badań własnych nad problemem wsparcia studentów słabosłyszących i niesłyszących w 34 uczelniach na terenie Polski, jako przykład realizacji idei normalizacji i inkluzji. Ukazuje funkcjonujący w uczelniach system wsparcia – wraz z trudnościami, które zagrażają jego wysokiemu poziomowi, oraz jego formy. Artykuł podkreśla potrzebę indywidualnego i wielopłaszczyznowego wsparcia studentów z uszkodzonym narządem słuchu w ekosystemie uczelni.
Bibliografia
Chrzanowska I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Cierpiałowska T. (2009). Studenci z niepełnosprawnością. Problemy funkcjonowania edukacyjnego i psychospołecznego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Czarnecka K. (2012). Realizacja idei edukacji włączającej w działalności Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UJ. W: K. Kutek-Słabek (red.), Student z nie[1]pełnosprawnością w środowisku akademickim. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Firkowska-Mankiewicz A. (2012). Edukacja włączająca zadaniem na dziś polskiej szkoły. Zaczerpnięte 12 lutego 2022. Strona internetowa https://www.ore.edu.pl/2015/03/edukacja-wlaczajaca/
Kowaluk M. i Bieganowska A. (2010). Edukacja akademicka osób niepełnosprawnych. W: S. Byra i M. Parchomiuk (red.), Student niepełnosprawny. Wybrane konteksty. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Krause A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Kruk-Lasocka J. (2012). Dostrzec dziecko z perspektywy edukacji włączającej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Lipińska-Lokś J. (2011). Osoba z niepełnosprawnością w roli studenta – możliwości i ograniczenia (przegląd zagadnień). W: H. Ochonczenko, M. Czer[1]wińska i M. Garbat (red.), Osoby z niepełnosprawnością w szkole wyższej. Wybrane zagadnienia. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Nowak-Adamczyk D. (2014). Świadomość niepełnosprawności warunkiem kształcenia inkluzywnego. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa, 7, 3(24), 201–215.
Palak Z. (2015). Uczniowie z uszkodzeniem słuchu w edukacji włączającej – nowe szanse i możliwości wsparcia. W: K. Krakowiak i R. Kołodziejczyk (red.), Nie głos, ale słowo… 5. Odpowiedzialność za edukację osób z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Parchomiuk M. (2010). Radzenie sobie z problemami przez studentów niepełnosprawnych. W: S. Byra i M. Parchomiuk (red.), Student niepełnosprawny. Wybrane konteksty. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Parys K. (2009). Normalizacja w procesie kształcenia uczniów niepełnosprawnych – założenia i działania. W: Cz. Kosakowski, A. Krause i M. Wójcik (red.), Relacje i doświadczenia społeczne osób z niepełnosprawnością. T. 8. Toruń – Olszyn: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Perdeus M. i Nowak-Adamczyk D. (2013). Równe traktowanie w procesie kształcenia. Wiadomości o Równości, 2(3), 4–8.
Rakowska A. (2005). Norma, normalność i normalizacja w strukturze językowej pedagogiki specjalnej. W: Cz. Kosakowski i A. Krause (red.), Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Szulc D. (2018). Osoba z uszkodzonym narządem słuchu w przestrzeni edukacyjnej szkoły wyższej. Funkcjonowanie na poziomie zadaniowym, relacji interpersonalnych i osobistym. Niepublikowana rozprawa doktorska, Wydział Filozoficzny, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Szumski G. (2006). Edukacja inkluzyjna – geneza, istota, perspektywy. Kwartalnik Pedagogiczny, LI, 1, 93–114.
Trociuk S. (red.) (2015). Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 5. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Wójtowicz A. (2012). Sytuacja studentów głuchych po wejściu Ustawy o języku migowym. Referat wygłoszony na konferencji „Pełnosprawny Student VI”, Kraków, 23 października 2012 roku.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Przegląd Pedagogiczny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
