Tożsamości na zamówienie – rozważania na przykładzie losów wybranych postaci literackich w oparciu o koncepcję płynnej nowoczesności Zygmunta Baumana
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2020.01.07Słowa kluczowe:
tożsamość, Zygmunt Bauman, płynna nowoczesność, literatura dla dzieci i młodzieży, II druga wojna światowaAbstrakt
Poszukiwanie ucieczki, gdy robi się gorąco nie jest niczym nowym. Ludzie próbowali tego zawsze […] nowością są bliźniacze wysiłki pozbycia się własnego «ja» i zapewnienie sobie «tożsamości na zamówienie»” – cytat pochodzi z książki Zygmunta Baumana Sztuka życia (Art of Life). Cytowany fragment posłuży mi w tekście za myśl przewodnią rozważań nad sztuką życia w czasach najnowszych. Odwołując się do koncepcji płynnej nowoczesności Baumana, dokonam w tekście analizy losów wybranych dziecięcych i młodzieżowych postaci z literatury najnowszej, które mierzyły się z problemami szczęścia, konsumpcji, odpowiedzialności i kryzysu tożsamości. Dla skontrastowania zagadnienia pozbywania się własnego „ja” w kulturze współczesnej, analizuję postawy bohaterów literackich zanurzonych w rzeczywistości wojennej, kiedy było autentycznie „gorąco” i ukrywanie swojej tożsamości było absolutnym warunkiem przeżycia.
Bibliografia
Baudrillard J. (2005). Symulakry i symulacja. Warszawa: Wydawnictwo Sic! (Baudrillard J. (1994). Simulacra and Simulation. Michigan: University of Michigan Press).
Bauman Z. (1994). Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Instytut Kultury.
Bauman Z. (1997). Postmodernity and its discontents. New York: New York University Press.
Bauman Z. (2000). Liquid Modernity. Cambridge: Polity Press.
Bauman Z. (2009). Sztuka życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie. (Bauman Z. (2008). The Art of Life. Cambridge: Polity Press).
Bauman Z. (2011). 44 listy ze świata płynnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bogunia-Borowska M. and Śleboda M. (2003). Globalizacja i konsumpcja – dwa dylematy współczesności. Kraków: Universitas.
Cybal-Michalska A. (2015). Globalizacja – aspekt edukacyjny i socjalizacyjny. In: J. Pyżalski (ed.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli (pp. 9–31). Łódź: TheQ studio.
Fromm E. (1994). O sztuce miłości. Warszawa: Wydawnictwo Sagittarius.
Giddens A. (2001). Socjology. Cambridge: Polity Press.
Gromkowska-Melosik A. (2015). Ikony i idole popkultury. Taylor Swift i Barbie jako wzory ciała i tożsamości młodzieży. In: J. Pyżalski (ed.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli (pp. 43–53). Łódź: TheQ studio.
Koźmińska I. and Olszewska E. (2011). Wychowanie przez czytanie. Warszawa: Świat Książki.
Kramer M. (2014). Stalin, the Split with Yugoslavia, and Soviet- East European Efforts to reassert control 1948–1953. In: M. Kramer and V. Smetana (eds.), Imposing, Maintaining, and Tearing Open the Iron Curtain. The Cold War and East-Central Europe 1945–1989. MD: Lexington Books.
Levinas E. (1991). Trudna wolność. Eseje o judaizmie. Gdynia: Atex.
Melosik Z. (1995). Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji. Toruń–Poznań: Wydawnictwo Edytor.
Melosik Z. (2015). Kultura popularna, pedagogika i młodzieży. In: J. Pyżalski (ed.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli (pp. 31–43). Łódź: TheQ studio.
Nikolajeva M. (2018). What is it like to be a child? Childness in the age of neuroscience: Children’s Literature in Education, 05 February 2019. Accessed 8 Mar 2018. Site https://doi.org/10.1007/s10583-018-9373-7
Olbycht K. (1997). Wolność we współczesnym wychowaniu. In: Z.J. Zdybicka (ed.), Wolność we współczesnej kulturze. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Pyżalski J. (2015). Wstęp. In: idem (ed.), Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli. (pp. 5–9). Łódź: TheQ studio.
Ridley R. (2016). Peter Pan and the Mind of J.M. Barrie. Newcastle: Cambridge Scholars Press.
Ruggenthaler P. (2015). The Concept of Neutrality in Stalin’s Foreign Policy 1945–1953. MD: Lexington Books.
Russell B. (1920). Why men fight? A method of abolishing international duel. New York: The Century Co.
Schwartz B. (2013). Paradoks wyboru. Dlaczego więcej oznacza mniej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. (Schwartz B. (2004). The Paradox of Choice. New York: Harper Perennial).
Traczyk-Stawska W. (2018). Noszę w sumieniu Niemców, którzy zginęli z mojej ręki. Wprost, 31, 5 Aug.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
