Między powinnościami a codziennością
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2024.02.10Słowa kluczowe:
nauczyciel akademicki, profesja, etos, uniwersytet, edukacja wyższa, studenci, refleksjeAbstrakt
Nauczyciel akademicki to profesja wymagająca określonych predyspozycji, które dotyczą posiadania nie tylko niezbędnego przygotowania zawodowego, ale także wypełniania określonych powinności. Powinności te są immanentnie związane z etosem akademickim, które nauczyciel akademicki potwierdza w codzienności swoją postawą moralnoetyczną, wartościami, którymi kieruje się w życiu, wiedzą, odpowiedzialnością za poziom kształcenia studentów, oraz, co istotne, dążeniem do prawdy, jako warunku poznania i rozumienia otaczającego świata. Niniejszy tekst dotyczy refleksji nad wybranymi zagadnieniami z tego obszaru.
Bibliografia
Banach Cz. (2000). Etos i kultura pedagogiczna nauczyciela i szkoły. W: I. Wojnar (red.), Etos edukacji w XXI wieku. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
Bauman Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa i M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia – Procesy – Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. T. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brzeziński J. (2001). Rozwój naukowy badacza a rozwój psychiczny człowieka po prostu – próba analogii. W: H. Samsonowicz i in. (red.), Starość i młodość w nauce. T. 5. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Funna.
Czerepaniak-Walczak M. (2003). Ethos i eidos pracy w szkole wyższej. Pedagogika Szkoły Wyższej, 22, 29–38.
Czerepaniak-Walczak M. (2013). Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Denek K. (2000). Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Domański H. (red.) (2008). Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia? Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Dudzikowa M. i Czerepaniak-Walczak M. (red.) (2007). Wychowanie. Pojęcia – Procesy – Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Encyklopedia socjologii (1998). Hasło: etos. T. 1. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Erikson E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.
Goćkowski J. i Pigoń K. (red.) (1991). Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk, Ossolineum.
Goćkowski J. i Marmuszewski S. (red.) (1995a). Nauka. Tożsamość i tradycja. Kraków: Universitas.
Goćkowski J. i Marmuszewski S. (1995b). Pomieszanie i udawanie w kulturze nauki w PRL. W: J. Goćkowski i S. Marmuszewski (red.), Nauka. Tożsamość i tradycja. Kraków: Universitas.
Goćkowski J. (1984). Autorytety świata uczonych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gola B. (2007). Tradycja uniwersytecka wobec masowości wyższego wykształcenia i nacisków rynku pracy. W: J. Kostkiewicz (red.), Uniwersytet i wartości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Jaskot K.W. (2006). Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: Oficyna IN PLUS.
Joyce B., Calhoun E. i Hopkins D. (1999). Przykłady modeli uczenia się i nauczania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kołakowski L. (2000a). Etyka bez kodeksu. W: tegoż, Kultura i fetysze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kołakowski L. (2000b). Kultura i fetysze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kopaliński W. (1988). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Wydanie XVI – rozszerzone. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kostkiewicz J. (red.) (2007). Uniwersytet i wartości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kryńska E.J., Głoskowska-Sołdatow M. i Kienig A. (red.) (2015). Na rozdrożu biurokratycznej arbitralności: Kultura edukacji szkoły wyższej – różnorodne perspektywy. Warszawa: ASPRA-JR.
Kwaśnica R. (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwaśniewski J. (1997a). Kontrola społeczna procesów marginalizacji. Warszawa: Interart.
Kwaśniewski J. (1997b). Postrzeganie marginalizacji oraz strategii i środków kontroli społecznej. W: tegoż, Kontrola społeczna procesów marginalizacji. Warszawa: Interart.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kwieciński Z. (2000). Etos środowiska akademickiego pedagogów. Patologia czy rozwój. W: I. Wojnar (red.), Etos edukacji w XXI wieku. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
Kwieciński Z. i Śliwerski B. (red.) (2003). Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mariański J. (red.) (2002). Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Merton R.K. (1982). Nauka i demokratyczny ład społeczny. W: tegoż, Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Merton R.K. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Mikułowski-Pomorski J. (2002). Etos warstw społecznych: Inteligencja. Miedzy państwem a samodzielnym wyborem. W: J. Mariański (red.), Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Molesztak A., Tchorzewski A. i Wołoszyn W. (1994). W kręgu powinności moralnych nauczyciela. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Morawski S. (1992). Trzy i pół refleksji o filozoficznym postmodernizmie. W: T. Szkołuta (red.), Czy kryzys wartości? Lublin: Uniwersytet Marii Curie--Skłodowskiej.
Murawska A. (2001). O idei uniwersytetu, kompetencjach nauczycieli akademickich oraz nadziei i prawdzie. Pedagogika Szkoły Wyższej, 17, 71–75.
Ossowska M. (1986). Ethos rycerski i jego odmiany. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ostrouch-Kamińska J., Pulińska U. i Radziszewska M. (red.) (2019). 50 lat olsztyńskiej pedagogiki. Księga jubileuszowa. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Palska H. (2008). Między etosem inteligenckim a etosem klasy średniej? Styl życia i system wartości polskiej warstwy wykształconej w okresie transformacji systemowej. W: H. Domański (red.), Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia? Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Pulińska U. i Radziszewska M. (2019). 50 lat olsztyńskiej pedagogiki. Narodziny – konteksty – wyzwania. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko--Mazurskiego.
Samsonowicz H. i in. (red.) (2001). Starość i młodość w nauce. T. 5. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Funna.
Sawczuk W. (2015). (Od)twórczy student, czyli kto? - wybrane konteksty. W: E.J. Kryńska, M. Głoskowska-Sołdatow i A. Kienig (red.), Na rozdrożu biurokratycznej arbitralności: Kultura edukacji szkoły wyższej – różnorodne perspektywy. Warszawa: ASPRA-JR.
Słownik języka polskiego PWN (1999). Hasło: etos. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szawiel T. (1982). Struktura społeczna i postawy a grupy ethosowe. (O możliwościach ewolucji społecznej). Studia Socjologiczne, 1(200), 279–298.
Szkołut T. (red.) (1992). Czy kryzys wartości? Lublin: Uniwersytet Marii Curie--Skłodowskiej.
Wenta K. (2006). Przygotowanie nauczycieli akademickich do ról zawodowych, w tym do kompetencji zawodowych. W: K.W. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: Oficyna IN PLUS.
Witkowski L. (2000). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo WIT-GRAF.
Wojnar I. (red.) (2000). Etos edukacji w XXI wieku, zbiór studiów. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN. Ziółkowski J. (1991). Etos ludzi nauki. W: J. Goćkowski i K. Pigoń (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk, Ossolineum.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
