Technologia włączająca: aplikacje mobilne we wspieraniu osób z niepełnosprawnością oraz osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym

Autor

  • Dagna Dejna Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Mateusz Smieszek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.05

Słowa kluczowe:

aplikacje mobilne, wykluczenie społeczne, wsparcie społeczne, uczenie się przez całe życie, środowisko edukacyjne

Abstrakt

Zachodzące zmiany społeczne mogą przyczynić się do minimalizacji negatywnych zjawisk, takich jak wykluczenie społeczne, marginalizacja, dyskryminacja czy stygmatyzacja. Rozwiązania technologiczne wspierające działalność edukacyjną w kontekście uczenia się przez całe życie, pracy socjalnej oraz w kontekście funkcjonowania osób zagrożonych wykluczeniem społecznym coraz częściej stają się obszarem analiz pod kątem ich przydatności, jakości, zróżnicowania i dostosowania do kontekstów środowiskowych i lokalnych. W artykule skupiono się na analizach aplikacji mobilnych jako narzędzi wspierających osoby z niepełnosprawnościami oraz osoby zagrożone wykluczeniem społecznym w kontekście uczenia się nieformalnego przez całe życie. Autorzy opisują teoretyczne, społeczne i edukacyjne podłoże kluczowych aspektów wykluczenia społecznego. Przedstawiają także przykłady wybranych aplikacji mobilnych, które są istotne i wartościowe we wspieraniu edukacji ustawicznej osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i osób z niepełnosprawnościami. Tekst koncentruje się na wskazaniu tych istotnych rozwiązań, które można postrzegać jako narzędzia pomagające wzmacniać emocjonalne i psychologiczne aspekty życia codziennego osób z grup marginalizowanych społecznie. Podkreślono także znaczenie aplikacji dla rozwijania kompetencji rodzicielskich i społecznych osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Bibliografia

Almaguer-Kalixto P.E., & Marcuello-Servós C. (2023). Sociocybernetics for Digital Social Work: A Second Order Approach. In: A. López Peláez & G. Kirwan (eds.), The Routledge International Handbook of Digital Social Work (pp. 81–93). Abingdon: Routledge https://doi.org/10.4324/9781003048459-10

Alper M. (2017). Giving voice: Mobile communication, disability, and inequality. Cambridge: MIT Press.

Alshayban A., Ahmed I., & Malek S. (2020). Accessibility issues in android apps: state of affairs, sentiments, and ways forward. In: Proceedings of the ACM/IEEE 42nd International Conference on Software Engineering (pp. 1323–1334). https://doi.org/10.1145/3377811.3380392

Ayres K.M., Mechling L., & Sansosti F.J. (2013). The use of mobile technologies to assist with life skills/independence of students with moderate/severe intellectual disability and/or autism spectrum disorders: Considerations for the future of school psychology. Psychology in the Schools, 50(3), 259–271. https://doi.org/10.1002/pits.21673

Chelberg G.R., Neuhaus M., Mothershaw A. et al. (2022). Mobile apps for dementia awareness, support, and prevention–review and evaluation. Disability and Rehabilitation, 44(17), 4909–4920. https://doi.org/10.1080/09638288.2021.1914755

Czapiński J., & Panek T. (2015). Diagnoza społeczna 2015: warunki i jakość życia Polaków. Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.

David O.A., Iuga I.A., & Miron I.S. (2023). Parenting: There is an app for that. A systematic review of parenting interventions apps. Children and Youth Services Review, 107385. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2023.107385

Dockery D.M., & Krzystolik, M.G. (2020). The use of mobile applications as low-vision aids: a pilot study. Rhode Island Medical Journal, 103(8), 69–72.

Eden C.A., Chisom O.N., & Adeniyi I.S. (2024). Promoting digital literacy and social equity in education: lessons from successful initiatives. International Journal of Management & Entrepreneurship Research, 6(3), 687–696. https://doi.org/10.51594/ijmer.v6i3.880

Hansen H., Björktomta S., & Svalastog A. (2017). Digital society generates new challenges on Child Welfare Services. Croatian Medical Journal, 58, 80–83. https://doi.org/10.3325/cmj.2017.58.80

Hur J.W., Kim B., Park D. et al. (2018). A scenario-based cognitive behavioral therapy mobile app to reduce dysfunctional beliefs in individuals with depression: a randomized controlled trial. Telemedicine and e-Health, 24(9), 710–716. https://doi.org/10.1089/tmj.2017.0214

Koch-Kozioł M., Reiter M., & Uram P. (2018). Niedostosowanie społeczne – przegląd wybranych interwencji resocjalizacyjnych. Probacja, 3, 51–74.

Krasoń K. (ed.) (2014). Zbigniew Kwieciński. Doctor Honoris Causa Universitatis Silesiensis. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Lee S.J., & Walsh T.B. (2015). Using technology in social work practice: The mDad (Mobile Device Assisted Dad) case study. Advances in Social Work, 16(1), 107–124. https://doi.org/10.3390/info12090377

Lindström N.B., & Hashemi S.S. (2019). Mobile Technology for Social Inclusion of Migrants in the Age of Globalization: A Case Study of Newly Arrived Healthcare Professionals in Sweden. International Journal of Technology, Knowledge and Society, 15(2),1–18. https://doi.org/10.18848/1832-3669/CGP/v15i02/1-18

López Peláez A., Erro-Garcés A., Pinilla García F.J. et al. (2021). Working in the 21st century. The coronavirus crisis: A driver of digitalisation, teleworking, and innovation, with unintended social consequences. Information, 12(9), 377. https://doi.org/10.3390/info12090377

López Peláez A., Suh S.M., & Zelenev S. (eds.) (2023). Digital Transformation and Social Well-Being. Promoting an Inclusive Society. London: Routledge.

Marcuello-Servós C. (2022). Social welfare and inclusion in digital societies: Surveillance, data capitalism and COVID-19. In: Digital transformation and social well-being (pp. 23–36). London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003312208-3

Nalaskowski F. (2007). Ubóstwo a wykluczenie z kultury jako problem dla edukacji. Olsztyn: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP.

Nollen N.L., Mayo M.S., Carlson S.E. et al. (2014). Mobile technology for obesity prevention: a randomized pilot study in racial-and ethnic-minority girls. American Journal of Preventive Medicine, 46(4), 404–408. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2013.12.011

Oliveira M., Abelha A., Sousa R. et al. (2024). Gamification in mobile applications: techniques, benefits and challenges. Procedia Computer Science, 251, 678–683. https://doi.org/10.1016/j.procs.2024.11.168

Pachler N. (2009). The socio-cultural ecological approach to mobile learning: an overview. In: B. Bachmair (ed.), Medienbildung in neuen Kulturräumen:die deutschsprachige Diskussion (pp. 153–167). Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.

Súilleabháin F.Ó. (2023). Technology and Children. A Role for Social Work? In: A. López Peláez, & G. Kirwan (eds.), The Routledge International Handbook of Digital Social Work (pp. 240–250). London: Routledge.

Taneja S., Suri B., Thakur N. et al. (2023). HearUs: A Cognitive Assistive Tool for People With Visual Impairment. In: AI-Assisted Special Education for Students With Exceptional Needs (pp. 222–240). IGI Global. https://doi.org/10.4018/979-8-3693-0378-8.ch010

Tang Q., Kamarudin S., Rahman S. et al. (2024). Bridging Gaps in Online Learning: A Systematic Literature Review on the Digital Divide. Journal of Education and Learning,14(1), 161–176. https://doi.org/10.5539/jel.v14n1p161

Virani A., Duffett-Leger L., & Letourneau N. (2021). Parents’ use of mobile applications in the first year of parenthood: a narrative review of the literature. Health Technology, 5. https://doi.org/10.21037/ht-20-28

Opublikowane

2025-07-22

Numer

Dział

Studia i rozprawy

Jak cytować

Technologia włączająca: aplikacje mobilne we wspieraniu osób z niepełnosprawnością oraz osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. (2025). Przegląd Pedagogiczny, 1, 72–86. https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.05