Wątki ekologiczne w programach polskich środowisk politycznych w kampaniach wyborczych w latach 2015 i 2019
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2023.01.02Słowa kluczowe:
ekologizm, ekologia, ochrona środowiska, programy partyjne, programy wyborcze, myśl polityczna, dyskurs politycznyAbstrakt
Niniejszy artykuł porządkuje problemy badawcze związane z wątkami ekologicznymi obecnymi w programach wyborczych partii i środowisk politycznych. Autor stara się w nim wskazać, gdzie kończy się ekologia, a zaczyna ideologiczne podejście do ochrony środowiska zwane ekologizmem. Szuka ponadto odpowiedzi na pytanie, czy ekologizm ma charakter prawicowy, czy też lewicowy. Meritum artykułu stanowi zaś analiza programów wyborczych z lat 2015 i 2019 w kontekście występowania w nich treści dotyczących ekologii. Analizując poszczególne programy wyborcze, autor posłużył się techniką desk research oraz analizą dyskursu przez zastosowanie kluczy kategoryzacyjnych (keyword-based retrieval). W wyniku analizy autor doszedł do wniosku, że Platforma Obywatelska i Koalicja Obywatelska nie wypowiadały się na temat zdrowej żywności i gospodarstw ekologicznych. Problem ten był najczęściej podnoszony przez Prawo i Sprawiedliwość, a następnie przez Polskie Stronnictwo Ludowe i Nowoczesną. Platforma Obywatelska i Koalicja Obywatelska nie wypowiedziały się także na temat dbałości o państwowe zasoby leśne ani kwestii GMO. W 2015 r. PiS, środowisko Kukiz’15 i Zjednoczona Lewica, w której skład wchodziła Partia Zielonych, wyraziły sprzeciw wobec tego ostatniego tematu. Z kolei w 2019 r. Komitet Lewicy nie podnosił kwestii GMO. Jedynym ugrupowaniem, które we wspomnianych wyborach podniosło tę kwestię, był PiS.
Bibliografia
Bernacki, W. (2007). Ideologia. W: M. Jaskólski (red.), Słownik historii doktryn politycznych. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Bonenberg, M.M. (1999). Człowiek i ziemia. Kraków: Polska Akademia Nauk.
Bożek, G. (2019). Gdzie jesteście. Dzikie Życie, 9.
Carter, R.L. & Simmons, B. (2010). The History and Philosophy of Environmental Education. W: A. Bodzin, B. Shiner Klein & S. Weaver (red.), The Inclusion of Environmental Education in Science Teacher Education. Dordrecht: Springer. DOI: 10.1007/978-90-481-9222-9_1.
Deklaracja wyborcza PSL. Wybory parlamentarne 2015. Warszawa.
Dumna i bogata Polska. Program Partii KORWiN. Koalicja Odnowy Rzeczypospolitej Wolność i Nadzieja (2015). Warszawa.
Encyklika Laudato Si’ Ojca świętego Franciszka. Poświęcona trosce o wspólny dom (2015).
Gawor, L. (2015). Oblicza polskiej sozologii: Walery Goetel i Julian Aleksandrowicz. Wschodni Rocznik Humanistyczny, 11, 203–215.
Giddens, A. (2008). Konsekwencje nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gliński, P. (1996). Polscy zieloni. Ruch społeczny w okresie przemian. Warszawa: IFiS PAN.
Heywood, A. (2007). Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jabłoński, A. (2020). Interpretacje w naukach społecznych – aspekty teoretyczne i metodologiczne. Teoria Polityki, 4, 11–30. DOI: 10.4467/25440845TP.19.013.11779.
Kwiatkowski, M. (2019). Heidegger, Jűnger i zielony konserwatyzm. Pressje, 5.
Maj, P. (2018). Lewicowość, centrowość i prawicowość w nauce o polityce. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Maj, D. & Marczewska-Rytko, M. (red.) (2016). Ekologizm. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Malendowicz, P. (2006). Ultralewica a współczesność. Idee, programy, praktyka. Piła: Wydawnictwo Państwowej Szkoły Zawodowej im. S. Staszica.
Okraska, R. (2010). Rycerz przyrody. W: J.G. Pawlikowski, Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź: Stowarzyszenie „Obywatele Obywatelom”, Instytut Spraw Obywatelskich.
Olejarczyk, E. (2016). Zasada zrównoważonego rozwoju w systemie prawa polskiego – wybrane zagadnienia. Przegląd Prawa Ochrony Środowiska, 2, 119–140. DOI: 10.12775/PPOS.2016.013.
Partia Zieloni. Program 2018. Ekologicznie, demokratycznie, solidarnie.
Paszkiewicz, K.A. (red.) (2004). Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej (2004). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pliszczyński, A. (2016). Kampanie wyborcze polskiej Partii Zieloni w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Acta Politica Polonica, 1(35), 67–76. DOI: 10.18276/ap.2016.35-06.
Polska dla ciebie. Piątka Konfederacji – program Konfederacji Wolność i Nadzieja (2019). Warszawa.
Polska jutra. Główne postulaty lewicy (brak miejsca i daty wydania).
Polska Przyszłości. Program PO RP 2015 (2015). Warszawa.
Polski model państwa dobrobytu. Program PiS 2019 (brak miejsca i daty wydania).
Posłuszna, E. (2007). Ekstremistyczne ruchy ekologiczne – historia, strategia, ideologia.
Wrocławskie Studia Politologiczne, 8, 92–106.
Posłuszna, E. (2010). Główne idee prośrodowiskowego ekstremizmu. Studia Polityczne, 25, 33–52.
Program Nowoczesna Polska dla każdego. Wartości, cele, działania (2015). Warszawa.
Program wyborczy Zjednoczona Lewica. Wybory 2019 (brak miejsca i daty wydania).
PSL – Koalicja Polska. Łączymy Polaków (2019). Warszawa.
Radomski, G. & Tomaszewski, P. (2021). Refleksje nad badaniami myśli politycznej w Polsce z uwzględnieniem tendencji w wybranych krajach anglosaskich. Od delimitacji pojęć do aspektów metodologicznych. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 69(1), 35–57. DOI: 10.15804/athena.2021.69.03.
Razem inna polityka jest możliwa. Program wyborczy partii „Razem” 2015 (2015). Warszawa.
Scruton, R. (2017). Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Strategia zmiany. Kukiz’15. Potrafisz Polsko (2015). Warszawa.
Strzeliński, E. (2021). Bezpieczeństwo ekologiczne w kampanii prezydenckiej 2020 r. Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko, 1(7), 122–136.
Tkaczewska, M. (2004). Od PPZ do Zielonych 2004. Czyli polscy zieloni w sferze polityki instytucjonalnej. Państwo i Społeczeństwo, 2, 79–113.
Tokarczyk, R. (2010). Współczesne doktryny polityczne. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
Twoja Polska. Program Koalicji Obywatelskiej (2019). Warszawa.
Woźniak, W. (2017). Programy polskich partii politycznych jako materiał empiryczny w badaniach dyskursu politycznego. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2, 41–58. DOI: 10.14746/ssp.2017.2.3.
Zdrowie. Rodzina. Praca. Program PiS 2014 (brak miejsca i daty wydania).
Zielony Manifest 2.0. (brak miejsca i daty wydania).
