Problematyka zmian klimatu w politykach UE i polskich miast
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2024.02.08Słowa kluczowe:
antropogeniczne zmiany klimatu, polityka miejska, polityka Unii Europejskiej, rozwój miast, zrównoważony rozwójAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie założeń polityki klimatycznej oraz mechanizmów jej realizacji na przykładzie wybranych polskich miast. Problematyka dotyczy dwóch poziomów – unijnego oraz miejskiego. W pierwszej ko[1]lejności dokonano analizy jakościowej kluczowych dokumentów Unii Europejskiej oraz strategii i planów miast Polski. Następnie odniesiono się do bieżących trendów polityki klimatycznej kształtowanych przez Unię Europejską oraz Organizację Narodów Zjednoczonych. Przedstawiono najważniejsze dokumenty urzędowe, tworzące współczesny dyskurs odnoszący się do zmian klimatu. Jako studium przypadku wybrano trzy duże ośrodki o charakterze wojewódzkim – Bydgoszcz, Gdańsk oraz Wrocław i omówiono wybrane przykłady implementacji polityki europejskiej w zakresie klimatycznym. Skupiono się na działaniach podejmowanych przez samorządy. Przeprowadzone badanie pozwoliło sformułować wnioski natury ogólnej. Dotyczyły one zagadnienia ujmowania problematyki zmian klimatu w prawie na poziomach UE oraz miejskim w Polsce. Wykazano wzrost znaczenia polityki klimatycznej w prawodawstwie europejskim. Ukazano sposób, w jaki polskie miasta implementują jej postanowienia. Ich działania zwykle polegają na inwestycjach infrastrukturalnych. Wysokość nakładów na ten cel jest redukowana przez przemodelowanie sposobu użytkowania istniejącej infrastruktury.
Bibliografia
Abnett, K. (2023). Poland asks EU’s top court to cancel three climate policies. Reuters. Retrieved from: https://www.reuters.com/world/europe/poland-asks-eus-top-courtcancel-three-climate-policies-2023-08-28/ [accessed: 15.07.2023].
Bydgoszcz 2030 Development Strategy, 2020.
Center for Public Opinion Research (2018). Poles towards climate change. Research Communication, 158.
City of Bydgoszcz climate change adaptation plan to 2030, 2019.
City of Gdańsk Climate Change Adaptation Plan to 2030, 2019.
City of Wrocław Climate Change Adaptation Plan to 2030, 2019.
Ćwik, P. (2022). Uprawa zerowa. Czy to dobry sposób na ochronę gleby przed erozją? [Zero tillage. Is it a good way to protect soil from erosion?] Smoglab. Retrieved from: https://smoglab.pl/uprawa-zerowa-czy-to-dobry-sposob-na-ochrone-gleby-przed-erozja/ [accessed: 15.07.2023].
Czerniak, M. (2021). Na bydgoskim Błoniu powstaje nowy ekomural. Zdjęcia [A new ecomural is being built on Bydgoszcz’s Blonie. Photos]. Bydgoszcz.Naszemiasto.pl. Retrieved from: https://bydgoszcz.naszemiasto.pl/na-bydgoskim-bloniu-powstaje-nowyekomural-zdjecia/ar/c1-8536235 [accessed: 15.07.2023].
European Investment Bank (21.03.2023). 75% of young Czechs in favor stricter government measures for individuals to fight climate change. Retrieved from: https://www.eib.org/ [accessed: 15.07.2023].
European Parliament (2023). Gotowi na 55: Parlament przyjmie nowe normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych [Ready for 55: Parliament to adopt new CO2 emission standards for cars and vans]. Retrieved from: https://www.europarl.europa.eu/ [accessed: 15.07.2023].
EU climate action report for 2022. Brussels, 26.10.2022. COM(2022) 514 final.
Gdańsk 2030 Plus City Development Strategy, 2022.
Gdańsk Water Policy, 2018.
General Secretariat of the Council. Fit for 55. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/green-deal/fit-for-55-the-eu-plan-for-a-green-transition/ [ac cessed: 15.07.2023].
Gisterek, I. (2021). Zrównoważone zielone torowiska tramwajowe [Sustainable green streetcar tracks]. Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP, Oddział w Krakowie, 2(123), 135–144.
Global Carbon Project (2023). Global Carbon Atlas. Retrieved from: https://globalcarbonatlas.org/emissions/carbon-emissions/ [accessed: 15.07.2023].
Imedio, M. (2023). Spain among the countries with the greatest awareness of climate change. CO2 Revolution. Retrieved from: https://co2revolution.es/ [accessed: 15.07.2023].
Jeszke, R. (ed.) (2018). Klimat dla Polski, Polska dla klimatu [Climate for Poland. Poland for the climate 1998 – 2018 – 2050]. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska, Państwowy Instytut Badawczy.
Kaus, M. (2020). Large-format art against the background of architecture, the phenomenon and its impact on the perception of space and architectural form. Integration of Art and Technology in Architecture and Urbanism, 6(2), 15–25. DOI: https://doi.org.10.37660/integr.2020.6.2.2
Krzeszowski, J. (2021). Jak powstaje zielone torowisko [How a green track is created]. Wrocław.pl.
Ksit, B. & Pilch, R. (2021). Rewitalizacja ekologiczna środowiska zurbanizowanego na przykładach implementacji wybranych współczesnych farb i tynków [Ecological revitalization of urbanized environment on examples of implementation of selected contemporary paints and plasters]. Przegląd Budowlany, 92(11–12), 72–76.
Kurrer, Ch. (2022). Environmental policy: general principles and basic framework. European Parliament. Retrieved from: https://www.europarl.europa.eu/ [accessed: 15.07.2023].
List of retention reservoirs (2023). Gdmel.co.uk. Retrieved from: http://www.gdmel.pl/zbiorniki-retencyjne/lista-zbiornikow-retencyjnych [accessed: 15.07.2023].
Michalowska, M. & Osowska, W. (2022). Zielone tory – moda czy odpowiedź na konieczność adaptacji miasta do zmian klimatu na przykładzie ulicy Grochowskiej w Warszawie [Green tracks – fashion or answer to the need to adapt the city to climate change on the example of Grochowska Street in Warsaw]. Planner’s Review, 9, 13–15.
Ostrowska, M. & Sałdak, A. (2015). Rekreacyjne wykorzystanie zbiornika retencyjnego w gminie Kluczbork [Recreational use of a retention reservoir in the Kluczbork municipality]. Studia Obszarów Wiejskich, 37, 217–227. DOI: https://doi.org.10.7163/SOW.37.13
Pasiewicz, M. (2022). Torowisko trasy tramwajowej na Popowice zazieleniło się. Czy to już koniec prac? Zdjęcia [The tracks of the streetcar route to Popowice have gone green. Is this the end of the work? Photos]. Gazeta Wrocławska. Retrieved from: https://gazetawroclawska.pl/ [accessed: 15.07.2023].
Pieczyńska, M. (2022). Bydgoszcz ma kolejny ekomural ozdobił ścianę budynku zakładu przy ul. Przemysłowej. Zdjęcia [Bydgoszcz has another ecomural. It decorated the wall of the plant building on Przemyslowa Street. Photos]. Expressbydgoski.pl. Retrieved from: https://expressbydgoski.pl/ [accessed: 15.07.2023].
Postrzednik, J. (2021). Ekologiczny mural w Warszawie z funkcją oczyszczania. Pochłania tyle smogu co 350 drzew [Environmentally friendly mural in Warsaw with air purification function. Absorbs as much smog as 350 trees]. Warszawa.Naszemiasto.pl.
Public Communication Team (2022). Przebudowa zbiornika retencyjnego nr 4 Subisława rozpoczęta [Reconstruction of the retention reservoir No. 4 Subisława has started]. Drmg.Gdansk.pl. Retrieved from: https://www.drmg.gdansk.pl/index.php/ [accessed: 15.07.2023].
Puzdrakiewicz, K. (2017). Zastosowanie zielonej infrastruktury do zmniejszenia negatywnych zjawisk spowodowanych transportem w środowisku miejskim [Use of green infrastructure to reduce negative impacts caused by transport in urban environments]. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 20(2), 69–78. DOI:10.4467/2543859XPKG.17.012.7394
Resolution adopted by the General Assembly on September 25, 2015. Transforming Our World: 2030 Agenda for Sustainable Development, 2015.
Roadmap for moving to a competitive low-carbon economy by 2050. Brussels, 8.03.2011. COM(2011) 112 final, 2011.
Strategy Wrocław 2030, 2020.
Study of Conditions and Directions of Spatial Development of the City of Gdańsk, 2019.
Study of Conditions and Directions of Spatial Development of the City of Bydgoszcz, 2009.
Study of Conditions and Directions of Spatial Development of the City of Wrocław, 2018.
Sustainable Energy and Climate Action Plan (SECAP) for the City of Bydgoszcz until 2030, 2021.
Wojtal, L. (2019). Czym jest I skąd się wzięła “polityka klimatyczna”? [What is “climate policy” and where did it come from?] Wysokienapiecie.pl. Retrieved from: https://wysokienapiecie.pl/16695-czym-jest-skad-sie-wziela-polityka-klimatyczna/ [accessed: 15.07.2023].
Yougova, D. (2023). Review of the Effort-Sharing Regulation In “A European Green Deal.” Legislative Train Schedule. Retrieved from: https://www.europarl.europa.eu/ [accessed: 15.07.2023]