Przemiany niepodległościowe na Ukrainie w świetle polskiej publicystyki w latach 1988 – 1994
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2015.14.17Słowa kluczowe:
Ukraina, niepodległość, transformacja, ZSRR, publicystyka.Abstrakt
Ukraina, jako ważna republika Związku Radzieckiego, a następnie niepodległe państwo odgrywające znaczną rolę w geopolityce regionu Europy Środkowo-Wschodniej, stanowiła istotny przedmiot zainteresowania polskich publicystów i komentatorów. Analiza tekstów publicystycznych oraz opinii ukazujących się w polskiej prasie między 1988 a 1994 r. na temat przemian emancypacyjnych na Ukrainie oraz problemów społecznych, politycznych i gospodarczych tego kraju w pierwszym okresie niepodległości pozwala stwierdzić, że uczestnicy publicznej debaty entuzjastycznie odnosili się do dążeń Ukraińców do utworzenia samodzielnego państwa. Trafnie diagnozując szanse i zagrożenia dla uzyskania przez tę republikę faktycznej niepodległości, formułowali ostrożne oceny na temat ostatecznego powodzenia planów utworzenia przez Ukraińców samodzielnego i demokratycznego państwa. Jako główne przeszkody wymieniali przede wszystkim imperialistyczne ambicje Rosji, problem zachowania integralności terytorialnej państwa, kryzys gospodarczy wynikający z krachu radzieckiej gospodarki, a także konsekwencje związane z utrzymaniem się przy władzy przedstawicieli postsowieckiej nomenklatury. Pierwszy okres niepodległości państwa zamknął w opinii publicystów zwrot Ukrainy w kierunku integracji z Rosją.
Bibliografia
Berdychowska B., Czech M., Czy Ukraińcy zechcą być niepodlegli, „Gazeta Wyborcza”, 2 września 1991.
Błękitno-żółta nad Kijowem, „Rzeczpospolita”, 18 lipca 1990.
Boją się Ukrainy, „Trybuna”, 27 listopada 1991.
Bójko L., Łzy Katarzyny, „Gazeta Wyborcza”, 29 listopada 1991.
Bójko L., Niepodległość z atrybutami, „Gazeta Wyborcza”, 25 października 1991.
Bójko L., Przełom w Dagomysie, „Gazeta Wyborcza”, 25 czerwca 1992.
Chcemy być niezawisłym państwem, „Gazeta Wyborcza”, 10 lipca 1989.
Chećko A., Dywizja na wolnym rynku, „Polityka”, 7 września 1991.
Darski J., Ukraina – walka o władzę, „Tygodnik Solidarność”, 2 lipca 1993.
Dębski W.S., Głodówka ukraińskich studentów, „Trybuna”, 5 października 1990.
Dębski W.S., Raport o Ukrainie, „Trybuna”, 6 – 7 grudnia 1991.
Gajdeczkow B., U progu jesieni, „Trybuna Ludu”, 27 września 1988.
Giedroyc J., Autobiografi a na cztery ręce, opracował i posłowiem opatrzył K. Pomian, Warszawa 1994.
Górny G., Optymizm po ukraińsku, „Tygodnik Powszechny”, 24 kwietnia 1994.
Hofman I., Ukraina, Litwa Białoruś w publicystyce paryskiej „Kultury”, Poznań 2003.
Hrycak J., Historia Ukrainy: 1772 – 1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000.
Kamiński A., Polska wobec Wschodu i Zachodu, „Polityka”, 30 października 1993.
Kapuśniak T., Ukraina jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie, Lublin 2008.
Kijów – godzina 0, „Gazeta Wyborcza”, 8 – 10 września 1989.
Kijów wciąż musi się tłumaczyć, rozmowa J. Jastrzębowskiego z R. Szporlukiem, „Rzeczpospolita”, 26 marca 1994.
Kościński P., Ukraina: Pół roku niepodległości, „Rzeczpospolita”, 19 maja 1992.
Kraszewski J., Dokąd zmierza ukraiński »Ruch«, „Trybuna Ludu”, 16 września 1989.
Kraszewski J., Sprzeczność i konfl ikty. Wokół problemów narodowościowych, „Trybuna Ludu”, 9 sierpnia 1989.
Krzemień E., Ukraina samostijna, „Gazeta Wyborcza”, 26 sierpnia 1991.
Krzemiński A., Pawłowski W., Plany na mapie, „Polityka”, 9 stycznia 1993.
Latający słoń, „Gazeta Wyborcza”, 6 grudnia 1989.
Łomanowski A., Krzyk, „Gazeta Wyborcza”, 23 października 1990.
Łomanowski A., Rozdarta Ukraina, „Gazeta Wyborcza”, 27 czerwca 1994.
Łomanowski A., Szczyt problemów, „Gazeta Wyborcza”, 24 czerwca 1992.
Łomanowski A., Ukraina suwerenna, „Gazeta Wyborcza”, 17 lipca1990.
Łomanowski A., W. Maziarski, Ukrainy dwa oblicza, „Gazeta Wyborcza”, 29 marca 1994.
Łomanowski A., Wspólnota? Ale jaka?, „Gazeta Wyborcza”, 26 marca 1992.
Łomanowski A., Wyścig Leonidów, „Gazeta Wyborcza”, 24 czerwca 1994.
Łomanowski A., Zbliżanie, wyjaśnianie i trzaskanie drzwiami, „Gazeta Wyborcza”, 20 stycznia 1992.
Marciniak W., Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2004.
Michnik A., Czy grozi nam powrót komunizmu, „Gazeta Wyborcza”, 31 października 1992.
Michnik A., komentarz do korespondencji E. Krzemienia z Kijowa, „Gazeta Wyborcza”, 3 grudnia 1991.
Michnik A., Koniec Związku Radzieckiego, „Gazeta Wyborcza”, 26 sierpnia 1991.
Mocek S., Dziennikarze po komunizmie, Warszawa 2006.
Mokry W., Narodowy Ruch Ukrainy, „Gazeta Wyborcza”, 28 sierpnia 1989.
Mroziewicz K., Jeszcze bliżej Rosji, „Polityka”, 23 lipca 1994.
My, Ukraińcy, „Gazeta Wyborcza”, 29 listopada 1989.
Nowakowski J.M., Co się stało z Ukrainą, „Rzeczpospolita”, 16 – 17 lipca 1994.
Od totalitaryzmu do demokracji. Wybrane problemy okresu przemian, red. T. Wallas, Poznań 2003.
Olszański T., Trud Niepodległości. Ukraina na przełomie tysiącleci, Kraków 2003.
Osadczuk B., Bilans ery Krawczuka, „Tygodnik Powszechny”, 14 sierpnia 1994.
Osadczuk B., Gorący sezon polityczny na Ukrainie, „Rzeczpospolita”, 2 – 3 lipca 1993.
Osadczuk B., Niepodległa Ukraina. Wybór szkiców, artykułów i rozmów (1991 – 2006), Sejny 2007.
Osadczuk B., Pierwsze kroki na parkiecie, „Rzeczpospolita”, 16 – 17 stycznia 1993.
Osadczuk B., Prezydent Leonid Kuczma – reformator i moralista, „Tygodnik Powszechny”, 28 sierpnia 1994.
Pain E., Popow A., Igranie z ogniem, „Gazeta Wyborcza”, 21 lutego 1992.
Pawłowski W., Majdan niezależności, „Polityka”, 23 stycznia 1993.
Pięciak W., Co pozostało, co powstanie?, „Tygodnik Powszechny”, 26 stycznia 1992.
Pięciak W., Rok pierwszy, „Tygodnik Powszechny”, 25 października 1992.
Pięciak W., Romanowski A., Ukraina – okres przejściowy, „Tygodnik Powszechny”, 3 listopada 1991.
Prusinowski A., Nad cichym Dnieprem, „Polityka”, 30 kwietnia 1994.
Prusinowski A., Rządy czerwonych dyrektorów, Polityka”, 2 października 1993.
Przeczek M., Ukraińska formuła suwerenności, „Trybuna”, 19 lipca 1990.
Przed Ukrainą jest jeszcze ciernista droga, rozmowa P. Kościńskiego z L. Krawczukiem, „Rzeczpospolita”, 11 marca 1992.
Przed wyborami na Ukrainie, „Tygodnik Solidarność”, 8 września 1989.
Raczyński Z., Spodziewana niespodzianka, „Polityka”, 23 lipca 1994.
Rapacki M., Dekomunizacja – każdy po swojemu, „Gazeta Wyborcza”, 10 marca 1992.
Riabczuk M., Dokąd zmierza Ukraina?, „Tygodnik Powszechny”, 20 września 1992.
Romanowski A., Niepodległość Ukrainy, „Tygodnik Powszechny”, 15 grudnia 1991.
Romanowski A., Przed rozpadem, „Tygodnik Powszechny”, 29 marca 1992.
Romanowski A., Ukraina na progu przemian?, „Tygodnik Powszechny”, 23 października 1992.
Romanowski A., Wolność na wschodzie, „Tygodnik Powszechny”, 15 września 1991.
Rudziński C., Programy: podobieństwa i różnice, „Trybuna”, 8 lipca 1994.
Rudziński C., Wielka niewiadoma, „Trybuna”, 25 marca 1994.
Ryzyko porażki?, rozmowa J. Baczyńskiego z L. Balcerowiczem, „Polityka”, 10 kwietnia 1993.
Rzeszut J., Cztery lata Gorbaczowa, „Polityka”, 29 kwietnia 1989.
Sąsiedzi, „Tygodnik Solidarność”, 26 stycznia 1990.
Serczyk W., Odkrywanie Ukrainy, „Polityka”, 1 lutego 1992.
Siwiński W., Błękitno-żółta fala, „Polityka”, 10 listopada 1990.
Siwiński W., Pamięć bez pleśni, „Polityka”, 27 lutego 1988.
Skwiecińska O., Znów studenci na głównym placu, „Gazeta Wyborcza”, 15 października 1990.
Słomkowski Z., Hyde Park na Majdanie, „Trybuna”, 21 – 22 września 1991.
Słomkowski Z., Sekundy i lata, „Trybuna”, 13 września 1991.
Słomkowski Z., Ukraińskie obawy, „Trybuna”, 4 września 1991.
Ukraina – długa droga do suwerenności, „Tygodnik Solidarność”, 30 marca 1990.
Ukraina odetchnęła, „Gazeta Wyborcza”, 22 sierpnia 1991.
Ukraina, „Gazeta Wyborcza”, 20 sierpnia 1991.
Urbanowicz J., Ukraina dryfuje, „Polityka”, 5 lutego 1994.
Wiece na Ukrainie, „Trybuna”, 14 – 15 sierpnia 1990.
Wilczak J., Najdroższe miasto Europy, „Polityka”, 18 czerwca 1994.
Wprowadzenie do studiów wschodnioeuropejskich, tom 2, Ukraina i Białoruś: przeszłość i współczesność ziem między Rzeczpospolitą a Rosją, red. W. Paruch, Lublin 2013.
Współczesna Białoruś. Społeczeństwo i gospodarka czasu przemian, red. T. Bogolib, Toruń 2013.
Wykrętowicz K., Ukraińska nie-podległość, „Tygodnik Solidarność”, 3 lipca 1992.
Yekelchyk S., Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, Kraków 2009.
