Stosunki polsko-gruzińskie w latach 1918–1921
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2016.15.23Słowa kluczowe:
stosunki polsko-gruzińskie, Gruzja, federalizm, polityka zagraniczna, KaukazAbstrakt
Tradycja stosunków polsko-gruzińskich sięga kilkuset lat. Przejawiała się w różnej formie. Pierwotnie ideologicznej w sarmatyzmie oraz dyplomatycznej w szukaniu sojusznika w wojnie z Turcją. Następnie w formie podmiotów wchodzących w skład Imperium Rosyjskiego oraz walczących o niepodległość z tym samym wrogiem. Zagadnienie wspólnych kontaktów ma podłoże historyczne oraz polityczne, związane z przesiedleńczą polityką Rosji. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych w krótkim okresie istnienia Demokratycznej Republiki Gruzińskiej wiązało się z uznaniem początkowo de facto, a następnie de iure Gruzji na mapie świata. Współpraca opierała się głównie na zapewnieniu bezpiecznego powrotu do Polski licznej Polonii na Zakaukaziu oraz na sprzyjającej nowopowstałym państwom koncepcji federalistycznej marszałka Józefa Piłsudskiego. Stosunki obu państw były wzmocnione przez podpisanie sojuszu wojskowego oraz utworzenie Polsko-Gruzińskiego Związku Przemysłowo-Handlowego. Współpracę zakończyła agresja Rosji Radzieckiej na Gruzję w 1921 r.
Bibliografia
Baranowski B., Baranowski K., Historia Gruzji, Wrocław 1987.
Falkowski M., Gruziński dryf. Kryzys gruzińskiej drogi na zachód, Warszawa 2016.
Faryś J., Piłsudski i piłsudczycy. Z dziejów koncepcji polityczno-ustrojowej (1918–1939), Szczecin 1991.
Furier A., Działania dyplomatyczne II Rzeczpospolitej na Kaukazie, „Przegląd Wschodni’’ 1998, t. 5.
Furier A., Kraj Zakaukaski w relacjach II Rzeczpospolitej, Poznań 1999.
Furier A., Polacy w Gruzji, Warszawa 2009.
Ghambashidze D., Mineral resources of Georgia and Caucasia: manganese industry of Georgia, London 1919, www.archive.org, 13.02.2016.
Grzybowski S., Sarmatyzm, Warszawa 1996.
Helden R., E.J. Brill’s First Encyclopaedia of Islam 1913–1936, Leiden 1987.
Jachymek J., Paruch W., Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna1918–1939, Lublin 2005.
Jones S., Between ideology and pragmatism: social democracy and the economic transition in Georgia 1918–21, ,,Caucasus Survey”, 2014, Vol. 1.
Kieniewicz S., Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996.
Koryn A., Wojna polsko-sowiecka 1920 roku. Przebieg walk i tło międzynarodowe, Warszawa 1991.
Kostun M., Stawarz P., Rola geopolityki w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa Polski i państw Kaukazu południowego na przełomie XX i XXI wieku, ,,Przegląd Europejski” 2013, nr 3.
Łaba-Zabłocki T., Poezje, Kraków 2013.
Materski W., Gruzja i mocarstwa 1917–1921, ,,Studia z dziejów ZSRR i Europy Środkowej’’, 1987, t. 23.
Materski W., Georgia Rediviva. Republika Gruzińska w stosunkach międzynarodowych 1918–1921, Warszawa 1994.
Materski W., Gruzja, Warszawa 2000.
Materski W., Misja Tytusa Filipowicza w Tbilisi (kwiecień 1920 r.), ,,Pro Georgia’’ 1991, t. 1, s. 26–28.
Mądzik M., Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków w Gruzji na przełomie XIX i XX wieku, Lublin 1987.
Mądzik M., Z historii politycznych stosunków polsko-gruzińskich w latach 1918–1921, ,,Pro Georgia’’ 1991, t. 1.
Memoriał przedłożony przez ks. Sumbatowa, delegata rządu gruzińskiego, przedstawicielom Koalicji w Brnie, w listopadzie 1918 r., „Przegląd Dyplomatyczny’’ 1919, nr 2, s. 90–95.
Paruch W., Trembicka K., Świat wokół Rzeczpospolitej, Lublin 2007.
Sadowski R., Unia Europejska znosi wizy dla Ukrainy i Gruzji, www.osw.waw.pl, 14.12.2016.
Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, Warszawa 1987, t. 2.
Instytut Demografii Narodowego Uniwersytetu Badawczego Wyższej Szkoły Ekonomicznej, demoscope.ru, 1.01.2014.
Szczerbiński M., Wasilewski K., Polski misjonarz na ziemi argentyńskiej, Gorzów Wielkopolski 2011.
Urushadze L.Z., Democratic Republic of Georgia (1918–1921), Tbilisi 1998, www.geocities.ws, 23.02.2016.
W rogatywce i tygrysiej skórze, reż. J. Lubach, Polska 2007.
Współdziałanie rządu polskiego z emigracyjnymi organizacjami antyradzieckimi w latach 1918–1938, oprac. S. Wroński, ,,Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Studia i materiały’’ 1968, t. 3.
