Rewolucja nihilizmu. Narodowy socjalizm a realizm polityczny w myśli Hermanna Rauschninga

Autor

  • Mateusz Ambrożek Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.34767/SIIP.2017.16.04

Słowa kluczowe:

narodowy socjalizm, realizm polityczny, Hermann Rauschning, teoria polityki, praktyka polityczna

Abstrakt

Artykuł traktuje o realizmie politycznym u Hermanna Rauschninga. Pokrótce zostały tu omówione historyczne podwaliny poglądów H. Rauschninga, zestawienie teorii realizmu politycznego z jej wersją u niemieckiego autora, wyróżnienie dwóch typów realizmu oraz zestawienie teorii z praktyką. Autor chciał podkreślić defensywny charakter rauschningowskiego realizmu nastawiony na obronę stanu posiadania sprzed rewolucji narodowosocjalistycznej. H. Rauschning nie wymagał od realistów tworzenia nowych podejść – opierał się na założeniu, że kontynuowanie polityki pokojowego rozwoju stosunków między państwami podtrzyma pomyślną koniunkturę. W temacie dwóch typów realizmu H. Rauschning wymienił realizm sensu stricto, opierający się na wcześniej wymienionej obronie stanu posiadania, oraz realizm narodowosocjalistyczny, który opierał się na podporządkowaniu prawideł prowadzenia działania politycznego dla abstrakcyjnych celów. Zdaniem H. Rauschninga takie działanie wypaczało sens realizmu, ponieważ z jednej strony zacierało granicę między rzeczywistymi uwarunkowaniami polityki a spłaszczeniem ideologicznym; z drugiej strony stwarzało możliwość realizowania scenariusza politycznego niezgodnego z żywotnymi interesami społeczności, która została objęta jurysdykcją danej władzy. Autor wymieniał także enumeratywnie zagrożenia związane z wypaczonym stosowaniem wyznaczników teorii realizmu, które prowadziły do utraty pierwotnego znaczenia przez uniwersalne pojęcia polityczne.

Bibliografia

Bauman Z., Lyon D., Płynna inwigilacja, Warszawa 2013.

Bocheński A., Historia i polityka, Warszawa 1989.

Bullock A., Hitler. Studium tyranii, Warszawa 2004.

Dopierała B., Gdańska polityka Józefa Becka, Poznań 1967.

Gehlen A., Człowiek. Jego natura i miejsce w świecie, Toruń 2007.

Gehlen A., W kręgu antropologii i psychologii społecznej, Warszawa 2001.

Gulczyński M., Nauka o polityce, Warszawa 1984.

Jasienica P., Rozważania o wojnie domowej, Warszawa 1967.

Kaczmarek B., Polityka jako artykulacja interesów, [w:] Metafory polityki, red. B. Kaczmarek, Warszawa 2001.

Kimla P., Historycy-politycy jako źródło realizmu politycznego, Kraków 2009.

Realizm polityczny. Przypadek polski, red. J. Kloczkowski, Kraków 2009.

Löw P., Gdańsk. Biografia miasta, Kraków 1987.

Makuch A., Problemy państwa i władzy w myśli społeczno-politycznej krakowskich konserwatystów w latach 1866−1895, Warszawa 2013.

Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2009.

Morgenthau H., Polityka między narodami, Warszawa 2010.

Nye J., Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej – perswazyjne środki oddziaływania politycznego (kultura, propaganda, dyplomacja), Warszawa 2007.

Rauschning H., Rewolucja nihilizmu. Kulisy i rzeczywistość Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1996.

Rauschning H., Rozmowy z Hitlerem, Warszawa 1994.

Schieder T., Hermann Rauschnings Gespräche mit Hitler als Geschichtsquelle, Düsseldorf 1972.

Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000.

Tatarkiewicz T., Historia filozofii I, Warszawa 2004.

Tukidydes, Wojna peloponeska, Warszawa 2003.

Vuillerme J.L., Lustro Zachodu. Nazizm a cywilizacja zachodnia, Paryż 2016.

Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków 1998.

Weres L., Teoria gier w amerykańskiej nauce o stosunkach międzynarodowych, Poznań 1982.

Pobrania

Opublikowane

2017-10-20

Numer

Dział

Studia i analizy

Jak cytować

Rewolucja nihilizmu. Narodowy socjalizm a realizm polityczny w myśli Hermanna Rauschninga. (2017). Świat Idei I Polityki, 16, 42-61. https://doi.org/10.34767/SIIP.2017.16.04