Multiculturalism of Ethnographic groups of the Kuyavian-Pomeranian Region as a Source of local identities in the light of Archaeological Research
DOI:
https://doi.org/10.34767/TH.2023.13.02Keywords:
culture, archaeology, identity, region, Kuyavia, PomeraniaAbstract
Contemporary archeology not only answers questions about what real ly happened in the past, but more and more often inspires to think about the importance of these events today, how they can be interpreted and used to build and strengthen the expected social relations. What is important for na tional identity has its counterparts at the level of the identity of the regions that contribute to the national unity. In the case of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, we have a documented source database of 46,000 recorded ar chaeological sites, which represent almost all cultural influences present on Polish lands since the end of the Ice Age. On the other hand, only a small part of them, due to their exceptional value, entered the canon of local identi ty of individual regions of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, including Krajna, Bory Tucholskie, Kociewie, Chełmno and Dobrzyń Lands, Kujawy and Pałuki. In each of these regions of the Kuyavian-Pomeranian Voivode ship, archaeological sites can be identified around which the identity of local social communities is built. These are such well-known objects as Biskupin in Pałuki, Wyrzysk-Osiek in Krajna, Kałdus in the Chełmno region, Krusza Zamkowa and Wietrzychowice in Kujawy, or Mszano near Brodnica. Arte facts excavated from them contributed to the development of the scientific di scipline of archaeology. Their contribution to building Kuyavian-Pomeranian regional identity is worthy of the highest attention, especially in the context of the archeology of identity.
References
Bagniewski Z., Mezolityczne społeczności myśliwsko-rybackie południowej części Pojezierza Kaszubskiego, Wrocław 1987
Bokiniec E., Ziemia chełmińska od młodszego okresu przedrzymskiego po okres wędrówek ludów, w: Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń 2002, s. 121‒135
Chudziak W., Strefa chełmińsko-dobrzyńska we wczesnym średniowieczu, w: Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń 2002, s. 137‒150
Cofta-Broniewska A., Grupa kruszańska kultury przeworskiej, Poznań 1979
Cofta-Broniewska A., Kośko A., Historia pierwotna społeczeństw Kujaw, Warszawa‒Poznań 1982
Cofta-Broniewska A., Kośko A., Kujawy w pradziejach i starożytności, Inowrocław‒Poznań 2002
Cyrek K., Paleolit schyłkowy i mezolit w dolinie Wisły pomiędzy Toruniem a Grudziądzem, w: Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń 2002, s. 81–90
Cyrek K., Sudoł M., Z najnowszych badań nad paleolitem schyłkowym na Pomorzu Wschodnim, w: Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk 2009, s. 67–84
Czebreszuk J., Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu, Poznań 1996
Gackowski J., Kucharski L., Z badań nad młodszą epoką brązu i wczesną epoką żelaza w strefie Pojezierza Chełmińskiego, w: Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń 2002, s. 109‒115
Kobusiewicz M., Ludy łowiecko-zbierackie północno-zachodniej Polski, Poznań 1999
Kokowski A., Archeologia Gotów, Lublin 1999
Kokowski A., Przygoda z archeologią, Warszawa 2011
Kowalczyk M., Raciąż – średniowieczny gród i kasztelania, Łódź 1986
Kozłowski S.K., Kozłowski J.K., Epoka kamienia na ziemiach polskich, Warszawa 1977
Krzak Z., Megality Europy, Warszawa 1994
Kukawka S., Małecka-Kukawka J., Wawrzykowska B., Wczesny i środkowy neolit na ziemi chełmińskiej, w: Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń 2002, s. 91‒101
Kukier R., Regionalizacja etnograficzna Kujaw, „Prace Komisji Historii BTN”, T. 1: 1963, s. 109‒163
Łęga W., Okolice Świecia. Materiały etnograficzne, Gdańsk 1960
Malinowska-Sypek A., Sypek R., Sukniewicz D., Przewodnik archeologiczny po Polsce, Warszawa 2010
Mamzer H., Pytanie o archeologię, w: Jakiej archeologii potrzebuje współczesna humanistyka, red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań 1997, s. 13‒49
Marciniak M., Pradzieje regionu brodnickiego, w: Brodnica. Siedem wieków miasta, red. J. Dygdała, Brodnica 1998, s. 35‒66
Mroczyński W., Olszewski P., Mezolityczne ostrza kościane i materiały krzemienne ze stanowiska 33 w Wielu, gm. Mrocza, woj. bydgoskie, „Komunikaty Archeologiczne”, T. 7, Bydgoszcz 1995, s. 47‒59
Ollick M., Maltych i grapa. Tradycja, specjały kuchni i inne ciekawostki z Borów Tucholskich, Tuchola 2007
Olsen B., W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, tłum. B. Shallcross, Warszawa 2013
Rączkowski W., Kultury neolityczne na Pojezierzu Krajeńskim, Poznań 1987
Renfrew C., Bahn P., Archeologia. Teorie. Metody. Praktyka, tłum. K. Lewartowski, R. Oracz, D. Stabrowska, F. Stępniowski, Warszawa 2002
Roszak S., W poszukiwaniu syntezy Kujaw. Region, regiony, Centra i pogranicza kujawskie, w: Dwie części Kujaw, red. D. Karczewski, M. Krajewski, S. Roszak, Włocławek–Inowrocław 2001, s. 9‒17
Sukniewicz D., Myrta A., W krainie polskich piramid, Izbica Kujawska 2008
Szkulmowska W., Kultura ludowa Borów Tucholskich, w: Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz–Tuchola 2005, s. 154‒178
Szmyt M., Społeczności kultury amfor kulistych na Kujawach, Poznań 1996
Tubaja R., Uwagi końcowe, w: Kultura ludowa ziemi chełmińskiej, red. E. Arszyńska, Toruń 1978, s. 61‒63
Umiński J., Pojezierze Krajeńskie, Warszawa 1991
Wiczyński T., Szwoch R., Kociewie. Kraina wśród lasów, jezior i rzek, Starogard Gdański 2005, s. 8‒9
Wilke G., Sprawozdanie z prac wykopaliskowych na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Obrowie, pow. Tuchola w 1968 roku, „Komunikaty Archeologiczne”, Bydgoszcz 1972, s. 90‒94
Woźny J., Symbolika przestrzeni miejsc grzebalnych w czasach ciałopalenia zwłok na ziemiach polskich, Bydgoszcz 2000
Woźny J., Zasoby archeologiczne województwa kujawsko-pomorskiego jako forma promocji regionalnego dziedzictwa kulturowego, w: Innowacyjność w edukacji historycznej i w promocji dziedzictwa kulturowego regionu, red. Z. Biegański, T. Maresz, Toruń 2012, s. 97‒111
Woźny J., Starożytne pracownie i warsztaty produkcyjne na Kujawach, w: W warsztacie, w manufakturze, w fabryce i w sklepie, red. Z. Biegański, W. Polak, M. Białkowski, Toruń 2013, s. 9‒24
Woźny J., Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy, Bydgoszcz 2019
Znamierowska-Prüfferowa M., Zarys tradycyjnej kultury ludowej woj. bydgoskiego, w: Województwo bydgoskie, red. A. Swinarski, Poznań 1973, s. 185–208
