Stres rodzicielski, agresja i presja oraz wycofanie się rodzica z relacji z dzieckiem: podejście strukturalne
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2022.02.05Słowa kluczowe:
stres rodzicielski, agresja, presja, wycofanieAbstrakt
Celem niniejszej pracy było przetestowanie modelu teoretycznego zakładającego, że agresja rodzica powstaje w wyniku doświadczania stresu w stosunku do dziecka. Następnie sprawdzono, czy agresja rodziców jest negatywnie związana z rozwojem ich dzieci. W pierwszym badaniu wzięło udział 154 rodziców dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Drugie badanie przeprowadzono na 80 dzieciach w wieku od 6 do 10 lat uczęszczających do szkoły oraz na ich rodzicach. Model został przetestowany przy użyciu systemów równań strukturalnych, algorytmy eksploracji danych przeprowadziły analizę skupień, która pogrupowała podmioty na podstawie podobieństwa zmiennych opisanych w modelu. Wyniki pokazały, że zależności w modelu wahały się od umiarkowanych do wysokich. Rodzice, którzy w największym stopniu stosowali presję, agresję i wycofywanie się, mieli najwyższy poziom stresu rodzicielskiego.
Bibliografia
Bartholomew D.J., Steele F., Moustaki I. & Galbraith J.I. (2008). Analysis of multivariate social science data. Boca Raton, FL: Chapman & Hall/CRC Press.
Endler N.S. & Parker J.D.A. (1990a). Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual. Toronto: Multi-Health Systems.
Endler N.S. & Parker J.D.A. (1990b). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 844–854. DOI: 10.1037/0022-3514.58.5.844.
Endler N.S. & Parker J.D.A. (1994). Assessment of multidimensional coping: Task, emotion, and avoidance strategies. Psychological Assessment, 6(1), 50–60. DOI: 10.1037/1040-3590.6.1.50.
Gurycka A. (1979). Struktura i dynamika procesu wychowawczego [The structure and dynamics of the upbringing process]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gurycka A. (1990). Błąd w wychowaniu [Mistake in upbringing]. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gurycka A. (2008). Błędy w wychowaniu [Mistakes in upbringing]. In: E. Kubiak-Szymborska & D. Zając (eds.), O wychowaniu i jego antynomiach [On upbringing and its antinomies]. Bydgoszcz: Wydawnictwo WERS.
Hair J.J., Black W.C., Babin B.J. et al. (2006). Multivariate data analysis. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Heck R.H. & Thomas S.L. (2009). Introduction to multilevel modeling techniques. New York, NY: Routledge.
Heck R.H., Thomas S.L. & Tabata L.N. (2010). Multilevel longitudinal modeling with IBM SPSS. New York, NY: Routledge.
Konarski R. (2009). Modele równań strukturalnych [Structural equation models]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Millon T. & Davis R. (1996). Disorders of Personality: DSM-IV and Beyond (2nd ed.). New York, NY: John Wiley and Sons.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K. & Szczepaniak P. (2005). CISS – Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych N.S. Endler, J.D.A. Parker. Podręcznik [The Coping Inventory for Stressful Situations, N.S. Endler, J.D.A. Parker. Handbook]. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Szymańska A. (2016). Założenia formalne modeli weryfikowanych przy pomocy układów równań strukturalnych. Studia Psychologica, 16(2), 93–115.
Szymańska A. (2017). Coping with difficulties in parenting situations – Parental control, obedience enforcement and directiveness. Studia Psychologica, 59(1), 3–21.
Szymańska A. & Dobrenko K. (2017). The ways parents cope with stress in difficult parenting situations: the structural equation modeling approach. PeerJ, 5:e3384. DOI: 10.7717/peerj.3384.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
