Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2017.02.01Słowa kluczowe:
pedagogika ogólna, filozofia wychowania, doświadczenie egzystencjalne, aporetyczność doświadczenia, fenomen autokreacji, analiza fenomenologiczno-egzystencjalna.Abstrakt
Problem progresji i autokreacji człowieka w sposób ścisły związany jest z przedmiotem zainteresowania szeroko rozumianej filozofii człowieka, jak i filozofii wychowania. Pytania i rozstrzygnięcia filozofii człowieka przekładają się tu wprost na pytania i rozstrzygnięcia filozofii wychowania. Autorska konceptualizacja tytułowego zagadnienia oparta jest na wyeksponowaniu takich momentów egzystencjalnego doświadczenia człowieka, jak: konieczność, autentyczność, paradoksalność, uobecniający ślad, czy tragizm. Problematyzacji poddane zostały również aporetyczne wymiary progresji i autokreacji człowieka: 1. aktualność versus potencjalność bycia, 2. immanencja versus transcendencja bycia, 3. realność versus idealność bycia, 4. nieuchwytność versus samoobiektywizacja bycia, 5. nieautonomiczność versus autonomiczność bycia.
Bibliografia
Bauman Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia - procesy - konteksty, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Pedagogiczne.
Berger P. L., Luckmann T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Buber M. (2004a). Droga każdego człowieka. W: M. Buber, Droga człowieka według nauczania chasydów, tłum. G. Zlatkes. Warszawa: Wyd. Cyklady.
Buber M. (2004b). Nie zajmować się wyłącznie sobą. W: M. Buber, Droga człowieka według nauczania chasydów, tłum. G. Zlatkes. Warszawa: Wyd. Cyklady.
Camus A. (1998). Człowiek zbuntowany, tłum. J. Guze. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Camus A. (2004). Mit Syzyfa. W: A. Camus, Mit Syzyfa i inne eseje, tłum. J. Guze. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Chisholm R. M. (2002). Person and Object. A Metaphysical Study. London: Routledge.
Dostojewski F. (1963). Nietoczka Niezmanow, tłum. G. Karski. W: F. Dostojewski, Białe noce i inne opowiadania 1848-1859. Warszawa: PIW.
Gara J. (2014a). Fenomen wolności i pedagogiczne implikacje nieredukowalności wolnościowych dążeń człowieka. Kultura i Wychowanie, 7, 22-41.
Gara J. (2014b). Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, Forum Pedagogiczne, 1, 35-54.
Gara J. (2014c). Sfinks i Feniks – modele/wzorce uobecnienia się w doświadczeniu Innego. W: D. Jankowska (red.). Pedagogika dialogu. Wokół pedagogii Janusza Korczaka. Warszawa: Wyd. APS.
Goffman E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wyd. ALETHEIA.
Heller M. (2015). Moralność myślenia. Kraków: Copernicus Center Press.
Husserl E. (2013). Doświadczenie i sąd, tłum. B. Baran. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Jackson K. (2013). Sartre’s Concept Of The Look: Hell And Other People, Existential Analysis, 24 (2), 238-249.
Kozielecki J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Wyd. Żak.
Kozielecki J. (2007). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
Laertios Diogenes (1968). Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Marcos A. (2012). Filozofia nauki. Nowe wymiary, tłum. P. Roszak. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Obuchowski K. (1983). Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pierwsza Księga Samuela (1982). W: Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Warszawa: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne.
Piłat R. (2013). Aporie samowiedzy. Warszawa: Wyd. IFIS PAN.
Plutarch (2004). Żywoty równoległe, t. 1, tłum. K. Korus. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
Romilly J. de (1994). Tragedia grecka, tłum. I. Sławińska. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Saint-Exupéry A. de (1990). Twierdza, tłum. A. Olędzka-Frybasowa. Warszawa: Pax.
Sartre J. P. (2007). Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J Kiełbasa i in. Kraków: Wyd. Zielona Sowa.
Scheler M. (1987). O idei człowieka, tłum. A. Węgrzecki. W: M. Scheler, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Warszawa: PWN.
Schütz A. (2011). Collected Papers V. Phenomenology and the Social Sciences. Dordrecht-Heidelberg-London-New York: Springer.
Schütz A. (2012). O wielości rzeczywistości. W: A. Schütz, O wielości światów, tłum. B. Jabłońska. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Simmel G. (2007). Problem losu. W: G. Simmel, Filozofia kultury. Wybór esejów. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Suchodolski B. (1974). Współczesne problemy filozofii wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny, 1, 4-10.
Tischner J. (2001). Filozofia dramatu. Kraków: Wyd. Znak.
Trzęsicki K. (2008). Logika. Nauka i sztuka, wyd. III, popr. i poszerz.
Wasilewski M. (2013). Protagoras z Abdery – sofista i wychowawca. Studium z historii filozofii wychowania. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Wust P. (1995). Niepewność i ryzyko, tłum. K. Toeplitz. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Żelazny M. (2009). Estetyka filozoficzna. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
