Existential problematisation of exploration, cognition and self-creation
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2017.02.01Keywords:
General pedagogy, philosophy of education, existential experience, aporeticity of experience, phenomenon of self-creation, phenomenological-existential analysis.Abstract
The problem of human progression and self-creation is closely related to the interest in the broadly understood
human philosophy as well as the philosophy of education. The questions and decisions of human philosophy translate directly into the questions and the resolutions of the philosophy of education. The author’s conceptualization of the title issue is based on exposing such moments of existential human experience as necessity, authenticity, paradoxality, presence trace or tragedy. The aporetic dimensions of progression and self-creation have also been subjected to problematisation: 1. Topicality versus potentiality of being, 2. immanence versus transcendence of being, 3. reality versus the ideal of being, 4. elusiveness versus self objectification of being, 5. non-autonomy versus autonomy of being.
References
Bauman Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia - procesy - konteksty, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Pedagogiczne.
Berger P. L., Luckmann T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Buber M. (2004a). Droga każdego człowieka. W: M. Buber, Droga człowieka według nauczania chasydów, tłum. G. Zlatkes. Warszawa: Wyd. Cyklady.
Buber M. (2004b). Nie zajmować się wyłącznie sobą. W: M. Buber, Droga człowieka według nauczania chasydów, tłum. G. Zlatkes. Warszawa: Wyd. Cyklady.
Camus A. (1998). Człowiek zbuntowany, tłum. J. Guze. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Camus A. (2004). Mit Syzyfa. W: A. Camus, Mit Syzyfa i inne eseje, tłum. J. Guze. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Chisholm R. M. (2002). Person and Object. A Metaphysical Study. London: Routledge.
Dostojewski F. (1963). Nietoczka Niezmanow, tłum. G. Karski. W: F. Dostojewski, Białe noce i inne opowiadania 1848-1859. Warszawa: PIW.
Gara J. (2014a). Fenomen wolności i pedagogiczne implikacje nieredukowalności wolnościowych dążeń człowieka. Kultura i Wychowanie, 7, 22-41.
Gara J. (2014b). Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, Forum Pedagogiczne, 1, 35-54.
Gara J. (2014c). Sfinks i Feniks – modele/wzorce uobecnienia się w doświadczeniu Innego. W: D. Jankowska (red.). Pedagogika dialogu. Wokół pedagogii Janusza Korczaka. Warszawa: Wyd. APS.
Goffman E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wyd. ALETHEIA.
Heller M. (2015). Moralność myślenia. Kraków: Copernicus Center Press.
Husserl E. (2013). Doświadczenie i sąd, tłum. B. Baran. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Jackson K. (2013). Sartre’s Concept Of The Look: Hell And Other People, Existential Analysis, 24 (2), 238-249.
Kozielecki J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Wyd. Żak.
Kozielecki J. (2007). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.
Laertios Diogenes (1968). Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Marcos A. (2012). Filozofia nauki. Nowe wymiary, tłum. P. Roszak. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Obuchowski K. (1983). Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pierwsza Księga Samuela (1982). W: Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Warszawa: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne.
Piłat R. (2013). Aporie samowiedzy. Warszawa: Wyd. IFIS PAN.
Plutarch (2004). Żywoty równoległe, t. 1, tłum. K. Korus. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
Romilly J. de (1994). Tragedia grecka, tłum. I. Sławińska. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Saint-Exupéry A. de (1990). Twierdza, tłum. A. Olędzka-Frybasowa. Warszawa: Pax.
Sartre J. P. (2007). Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J Kiełbasa i in. Kraków: Wyd. Zielona Sowa.
Scheler M. (1987). O idei człowieka, tłum. A. Węgrzecki. W: M. Scheler, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Warszawa: PWN.
Schütz A. (2011). Collected Papers V. Phenomenology and the Social Sciences. Dordrecht-Heidelberg-London-New York: Springer.
Schütz A. (2012). O wielości rzeczywistości. W: A. Schütz, O wielości światów, tłum. B. Jabłońska. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Simmel G. (2007). Problem losu. W: G. Simmel, Filozofia kultury. Wybór esejów. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Suchodolski B. (1974). Współczesne problemy filozofii wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny, 1, 4-10.
Tischner J. (2001). Filozofia dramatu. Kraków: Wyd. Znak.
Trzęsicki K. (2008). Logika. Nauka i sztuka, wyd. III, popr. i poszerz.
Wasilewski M. (2013). Protagoras z Abdery – sofista i wychowawca. Studium z historii filozofii wychowania. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Wust P. (1995). Niepewność i ryzyko, tłum. K. Toeplitz. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Żelazny M. (2009). Estetyka filozoficzna. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
