Tradycyjne i nowatorskie myślenie o dziecku w poradnikach wychowawczych z okresu Drugiej Rzeczypospolitej
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2012.01.15Abstrakt
W okresie Drugiej Rzeczypospolitej na polskim rynku ukazało się ponad sto poradników wychowawczych dla rodziców. Reprezentowały one dwa odrębne nurty myślenia o dziecku – konserwatywne oraz nowatorskie. Pierwszy z nich przedstawiał dziecko jako istotę „niepełną”, „niedojrzałą”, pretendującą dopiero do stania się wartościowym człowiekiem – dorosłym. Głównym celem wychowania było kształtowanie moralności, a karność i dyscyplinę uważano za skuteczny środek umożliwiający jego osiągnięcie. Drugi z nurtów, wywodzący się z idei Nowego Wychowania, prezentował skrajnie odmienny sposób pojmowania dziecka i dzieciństwa. Uznano swoistość struktury psychicznej i odrębność dynamiki rozwojowej dziecka. Dzieciństwo stało się czasem wartościowym; dziecko zyskało prawo do przeżywania teraźniejszości zgodnie z indywidualnymi potrzebami i możliwościami rozwoju.
Bibliografia
Adamski J.S. (1918). W imię ojczyzny Polskim rodzinom). Poznań: Wyd. Księgarnia Św. Wojciecha.
Berthier J. (1928). Matka według serca bożego, czyli obowiązki matki chrześcijańskiej. Górka Klasztorna: Nakładem XX Misjonarzy Św. Rodziny.
Borowski M. (1918). Ogólne zarysy wychowania narodowego. Warszawa: Wyd. M. Arcta.
Borudzka W. (brw.). Kalendarz dziecka i matki na lata 1929 i 1930. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz.
Brodowski F., Brodowska T. (1925). Kobieta w rodzinie. Szkic moralności praktycznej naszych matek. Warszawa: Wyd. Gebethnera i Wolffa.
Bross S. (1935). Miłość, małżeństwo, rodzina. Poznań: Nakładem Naczelnego Instytutu Akcji Katolickiej.
Chmaj L. (1962). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku (s. 12). Warszawa: PZWS.
Chmieleńska I. (1936). Kara w wychowaniu. Warszawa: Wyd. Polskiego Towarzystwa Higienicznego w Warszawie.
Dąbrowski P. (1933). Wychowanie dzieci i młodzieży. W: S. Łempicki (red.) Encyklopedia wychowania. T. 1. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Demolins E. (1900). Nowe wychowanie. Warszawa: Wyd. E. Wende i S-ka.
Foerster F. (1909). Wychowanie człowieka. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Głosy Katolickie rocznik XXXII nr 384 (1932). Jak wychowywać? Kraków: Wyd. Księży Jezuitów.
Grzędzielska M. (1938). O wychowaniu dziewcząt. Lwów: Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna.
Henderson C.H. (1925). Nowe wychowanie. Warszawa: Wyd. Gebethnera i Wolffa.
Hilgenheger N. (1999). Johann Friedrich Herbart (1776-1841). Kwartalnik Pedagogiczny, 3-4, s. 11-12.
Jakubiak K. (2000). Edukacja rodziców w polskiej refleksji i praktyce pedagogicznej XIX i XX wieku – do 1939 roku. W: K. Jakubiak, A. Winiarz (red.) Wychowanie w rodzinie polskiej od schyłku XVIII do połowy XX wieku. Bydgoszcz: Wyd. Uczelniane WSP.
James W. (1922). Pogadanki psychologiczne. Warszawa: Wyd. Arct M.
Key E. (1928). Stulecie dziecka. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Klimowicz T. (1936). Jak się rozwija psychika dziecka? Warszawa: Nasza Księgarnia.
Kmiecik I. (1928). Praktyczne wskazówki o wychowaniu dziecka: książka dla rodziców i wychowawców. Lwów: Wyd. Klasztor Braci Mniejszych.
Korczak J. (1929). Jak kochać dziecko: internat, kolonie letnie. Warszawa: Wyd. Mortkiewicz.
Marciszewska-Posadzowa S. (1937). Matka. Fundamenty wychowania moralnego. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.
Pabst A. (1919 ). Wychowanie praktyczne. Warszawa: Druk „Rola”.
Plater-Zyberkówna C. (1903). Kilka myśli o wychowaniu w rodzinie. Warszawa: Druk Piotra Laskauera i S-ki.
Rondthaler A. (1930). Czego szkoła oczekuje od rodziców. Lwów- Warszawa: Książnica- Atlas.
Sobczak, J. (1998). Nowe Wychowanie w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1928-1939). Bydgoszcz: WSP.
Studencki S. M. (1933). Jak obserwować dzieci: metodyka i program obserwacji systematycznych oraz wskazówki dla nauczycieli, rodziców i wychowawców. Warszawa: Wyd. Nasza Księgarnia.
Sully J. (1905). Psychologia wychowawcza. Warszawa: Nakładem Księgarni Naukowej.
Sully J. (1926). Dusza dziecka. Warszawa: Wyd. Księgarnia J. Lisowskiej.
Szczepska- Pustkowska M. (2011). Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji) (s. 65-66, 70, 98). Kraków: Impuls.
