O tożsamości dydaktycznej pedagogiki resocjalizacyjnej na tle rozwoju kształcenia studentów
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.04Słowa kluczowe:
dydaktyka akademicka, instytucjonalizacja, pedagogika resocjalizacyjna, pedagogika specjalna, tożsamość dydaktycznaAbstrakt
Głównym celem artykułu jest wprowadzenie, zdefiniowanie i ukazanie znaczenia nowej kategorii tożsamości oraz nowego pojęcia w naukach pedagogicznych, a mianowicie tożsamości dydaktycznej. Autorzy analizują rozwój pedagogiki resocjalizacyjnej jako przedmiotu, kierunku lub specjalności kształcenia, najpierw w ramach kursów, a później w kształceniu akademickim. Kształcenie pedagogów w zakresie resocjalizacji odbywało się początkowo w ramach pedagogiki specjalnej. Dopiero 2. połowa XX wieku przyniosła rozwój pedagogiki resocjalizacyjnej jako odrębnego przedmiotu, kierunku lub specjalności, co miało istotny wpływ na jej instytucjonalizację, w tym tworzenie zakładów czy katedr pedagogiki resocjalizacyjnej w ramach poszczególnych wydziałów na uczelniach.
Bibliografia
Ambrozik W. (2006). Pedagogika resocjalizacyjna. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Subdyscypliny wiedzy pedagogicznej (s. 279–294). T. 3. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ambrozik W. i Konopczyński M. (2015). Zespół Pedagogiki Resocjalizacyjnej. Rocznik Pedagogiczny, 38, 253–257.
Bartkowicz Z. (2012). Samoświadomość pedagoga resocjalizacyjnego w świetle aktualnych wyzwań. W: Z. Bartkowicz i A. Węgliński (red.), Pedagogika resocjalizacyjna wobec współczesnych zagrożeń (s. 47–54). Lublin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Biegański Z., Jastrzębski W., Kawski T. i in. (1999). Kronika trzydziestolecia Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. 1969–1999. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Błeszyńska K.M. (2007). Tożsamość. W: T. Pilch i E. Różycka (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (s. 754–773). T. 6. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Bogdanowicz M., Chodubski A., Grzybowski R. i in. (2010). Wydział Nauk Społecznych. W: A. Paner i A. Kłonczyński (red.), Uniwersytet Gdański 1970–2010 (s. 375–419). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Doroszewska J. (1972). Maria Grzegorzewska jako twórca Katedry Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Warszawskiego. W: J. Doroszewska, M. Falski i R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej – 7.XI.1969 r. (s. 121–134). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
Dłuska M. (1935). Tytus Benni *26 XII 1877 – + 1 XI 1935. Język Polski, 5, 129–133.
Dmochowski T. (2021). Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (1990–2019). W: D. Bień (red.), Uniwersytet Gdański. Struktury, postacie, wydarzenia (s. 25–99). T. 2. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Dziamski S. (1983). Wydział Nauk Społecznych. Sprawozdanie z działalności Wydziału Nauk Społecznych UAM za okres od 1978/79–1980/81. W: Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za lata akademickie 1978/79–1980/81 za rektoratu prof. dra hab. Benona Miśkiewicza (s. 185–205). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Gasik W. (1990). Rozwój szkolnictwa specjalnego i pedagogiki specjalnej w Polsce Ludowej (do 1973 r.). W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej (s. 263–282). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Giddens A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gierycz P. (red.) (2001). Informator Nauki Polskiej 2000. T. 2a–2b. Wyd. 28. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Gierycz P. (red.) (2003). Informator Nauki Polskiej 2003. T. 2: Instytucje Naukowe. Wyd. 29. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Grzegorzewska M. (1922). Państwowe Seminarjum Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Ruch Pedagogiczny, 5–6, 109–114.
Grzybowski R. (2021). Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego w latach 1975–2018. Zarys dziejów. W: D. Bień (red.), Uniwersytet Gdański. Struktury, postacie, wydarzenia (s. 149–172). T. 2. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Halemba H., Korczala P., Masłowska B. i in. (kom. red). (1987). Informator Nauki Polskiej 1987/88. Stan na dzień 30.09.1987. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Hejnicka-Bezwińska T. (2015). Pedagogika. Podręcznik dla pierwszego stopnia kształcenia na poziomie wyższym. Warszawa: Difin.
Informator (2001). Informator nauki polskiej 2001, wyd. płytowe CD.
Informator (2004). Informator nauki polskiej 2004, wyd. płytowe CD.
Jasiński Z. (2004). Działalność Instytutu Nauk Pedagogicznych w latach 1989–2003 (wybrane problemy). W: 30 lat opolskiej pedagogiki (s. 25–48). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kamińska J. (2004). Dzieje Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zarys. W: tejże (red.), Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. Jubileusz pięćdziesięciolecia (s. 7–48). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Kawka G. (red.) (1977). Informator nauki polskiej 1976/1977. T. 1. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Kawka G. (red.) (1979). Informator nauki polskiej 1979. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Kawka G. (red.) (1981). Informator nauki polskiej 1980/81. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Konopczyński M. (2014). Pedagogika resocjalizacyjna. W stronę działań kreujących. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych.
Kowalczyk M., Stańczak M. i Zielke J. (kom. red.). (1989). Informator nauki polskiej 1989/1990. Edycja XXIV. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Kozłowski J. (oprac.) (1960). Informator Nauki Polskiej 1959–1960. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1961). Informator Nauki Polskiej 1961. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1962). Informator Nauki Polskiej 1962. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1963). Informator Nauki Polskiej 1963. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1964). Informator Nauki Polskiej 1964. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1965). Informator Nauki Polskiej 1965. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1966). Informator Nauki Polskiej 1966. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1967). Informator Nauki Polskiej 1967. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1968). Informator Nauki Polskiej 1968. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1969). Informator Nauki Polskiej 1969. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1970). Informator Nauki Polskiej 1970. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1971). Informator Nauki Polskiej 1971. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1972). Informator Nauki Polskiej 1972. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1973). Informator Nauki Polskiej 1973. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1974). Informator Nauki Polskiej 1974. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kozłowski J. (oprac.) (1975). Informator Nauki Polskiej 1975. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kulbaka J. (2012). Kalendarium najważniejszych wydarzeń w historii PIPS – WSPS – APS. W: H. Markiewicz, K. Poznański i J. Kulbaka (red.), Sami tworzyliśmy tę historię. Księga pamiątkowa z okazji 90. rocznicy powstania Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (1922–2012) (s. 23–30). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Kupiec H. (2021). Dialog i aktywizacja w rozwijaniu kompetencji pedagogicznych studentów resocjalizacji. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Kwiatkowski P. i Szecówka A. (2000). Pedagogika specjalna w Uniwersytecie Wrocławskim (dokonania i perspektywy). W: J. Pańczyk (red.), Pedagogika Specjalna – lat dwutysięcznych. Materiały z konferencji zorganizowanej w dniu 18 września 2000 roku (s. 175–179). Łódź: DAJAS.
Kwieciński Z. (1996). Instytut Pedagogiki. W: Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za lata akademickie 1990/1991–1992/1993 za rektoratu prof. dr. hab. Jerzego Fedorowskiego (s. 220–235). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Lewowicki T. (2000). Miejsce pedagogiki specjalnej w naukach pedagogicznych na przełomie drugiego i trzeciego tysiąclecia. W: J. Pańczyk (red.), Pedagogika Specjalna – lat dwutysięcznych. Materiały z konferencji zorganizowanej w dniu 18 września 2000 roku(s. 9 16).Łódź: DAJAS.
Lipkowski O. (1972). Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. W: J. Doroszewska, M. Falski i R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej – 7.XI.1969 r. (s. 94–110). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
Machel H. (2001). Pedagogika resocjalizacyjna w Uniwersytecie Gdańskim – początek, rozwój i perspektywy. W: tegoż (red.), Problem podmiotowości człowieka w pedagogice specjalnej (s. 17–21). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Malinowska H. (1994). Baza materialna i organizacja Szkoły. W: W. Jastrzębski (red.), Księga pamiątkowa 25-lecia Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy (s. 9–30). Bydgoszcz: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Mauersberg S. (1980). Opieka nad dzieckiem i szkolnictwo specjalne. W: J. Miąso (red.), Historia wychowania wiek XX (s. 105–111). T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Misiuk A. (2018). O tożsamości nauk o bezpieczeństwie. Historia i Polityka, 30(23), 9–19. https://doi.org/10.12775/HiP.2018.001
Musialik J. (red.) (1976). Informator dla kandydatów na studia dzienne w szkołach wyższych na rok szkolny 1976/77. Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowicka D. (oprac. i red.) (1977). Uniwersytet Gdański. Informator i skład osobowy. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdańskiego.
Ostrowska K. (2016). Psychologia resocjalizacyjna. W kierunku nowej specjalności psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna.
Pańczyk J. (2000). Pedagogika specjalna jako dyscyplina akademicka, jako część polityki edukacyjne, rehabilitacyjnej i resocjalizacyjnej oraz pojawiające się wokół niej kontrowersje (ze szczególnym uwzględnieniem roli Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej). W: tegoż (red.), Pedagogika Specjalna – lat dwutysięcznych. Materiały z konferencji zorganizowanej w dniu 18 września 2000 roku (s. 17–87). Łódź: DAJAS.
Pękowska M. (2022). Źródła do dziejów szkolnictwa i pedagogiki specjalnej w Polsce do 1939 roku. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Porayski-Pomsta J. i Emiluta-Rozya D. (2018). Logopedia warszawska. Historia i czasy współczesne. Studia Pragmalingwistyczne. Rocznik Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW, 10, 55–84.
Poznański K. (1992). Rozwój systemu kształcenia pedagogów specjalnych. W: U. Eckert i K. Poznański (red.), Pedagogika specjalna w Polsce. Wybrane zagadnienia z przeszłości i współczesności oraz tendencje rozwoju (s. 28–34). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Pytka L. (2009). Autonomia i uwikłanie transdyscyplinowe pedagogiki resocjalizacyjnej. W: A. Rejzner i P. Szczepaniak (red.), Terapia w resocjalizacji. Część I: Ujęcie teoretyczne (s. 10–43). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Rzedzicka K.D. (2000). Pedagogika Specjalna na Uniwersytecie Gdańskim. W: J. Pańczyk (red.), Pedagogika Specjalna – lat dwutysięcznych. Materiały z konferencji zorganizowanej w dniu 18 września 2000 roku (s. 141–149). Łódź: DAJAS.
Sitkiewicz W. (red.) (1983). Informator nauki polskiej 1983. T. 1. Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
Sobecki M. (2018). Wielowymiarowe poczucie tożsamości społeczno-kulturowej. Idea i badanie. Perspektywa pedagogiczna. Kultura i Edukacja, 3(121), 85–103. https://doi.org/10.15804/kie.2018.03.06
Statut Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, 1922, nr 27 (96), poz. 300).
Statut Pedagogium – Wyższej Szkoły Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie.
Strykowski W. (1999). Wydział Nauk Społecznych. W: Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za lata akademickie 1984/1985–1986/1987. Część II: 1 grudnia 1985–31 sierpnia 1987 (s. 99–121). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Studia 2009/2010 – Informator dla kandydatów na wyższe uczelnie oraz do szkół policealnych (2008). Lublin: Akademicka Oficyna Wydawnicza.
Suchodolski B. (1997). Pedagogika. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna (s. 535–542). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Szczepaniak P. (2007). Kierunki rozwoju pedagogiki penitencjarnej. W: A. Rejzner (red.), Postępy resocjalizacji i profilaktyki społecznej (s. 37–58). Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
Szulc E. (1989). Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Szumowska J. i Pietrzyk T. (zesp. red.) (2006). Informator Nauki Polskiej 2006. T. 2: Instytucje Naukowe. Wyd. 30. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Taylor Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Wstęp A. Bielik-Robson. Przekł. M. Gruszczyński i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Uchwała Nr 1/IX/2010 Senatu Pedagogium Wyższej Szkoły Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie z dnia 17 września 2010 r. Zaczerpnięte 29 maja 2024 roku.
Urban B. (2004). Pedagogika resocjalizacyjna w strukturze nauk społecznych. W: S. Palka (red.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych (s. 165–182). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ustawa z dnia 7 czerwca 2000 r. o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie nazwy „Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej” (Dz.U. 2000, nr 60, poz. 694).
Wałęga A. (2008). Luminarze polskiej pedagogiki specjalnej. W: J.J. Błeszyński, D. Baczała i J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną – w ujęciu pedagogicznym (s. 341–359). Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej.
Wasiak W. (red.) (1993). Informator Nauki Polskiej 1992/93. T. 2: Instytucje naukowe. Wyd. 35. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Wasiak W. (red.) (1996). Informator Nauki Polskiej 1995/96. T. 2: Instytucje naukowe. Wyd. 36. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji.
Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 27 marca 1958 r. (Nr KN2–624/58) w sprawie organizacji Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty 1958, nr 5, poz. 50).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
