Ewolucja edukacji obywatelskiej w Niderlandach: historia, transformacje i współczesne wyzwania
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2025.02.03Słowa kluczowe:
pedagogika porównawcza, edukacja obywatelska, Niderlandy, polityka edukacyjna, równość szans, system oświatyAbstrakt
Artykuł analizuje ewolucję edukacji obywatelskiej w Niderlandach, od lat powojennych po współczesne reformy programowe. Przedstawia trzy kluczowe etapy rozwoju: od ideałów emancypacyjnych, przez moralizujące i kulturowe ujęcie obywatelstwa, aż po współczesne próby zdefiniowania wspólnych wartości w społeczeństwie pluralistycznym. W oparciu o jakościową analizę dokumentów (QDA) omówiono przemiany polityki edukacyjnej w obszarze edukacji obywatelskiej. Szczególną uwagę poświęcono napięciom między autonomią szkół a potrzebą spójnych standardów obywatelskich oraz równością szans edukacyjnych. Ukazują one kluczowe położenie edukacji obywatelskiej w przestrzeni negocjacji między wolnością, równością i integracją kulturową w społeczeństwie demokratycznym. Artykuł, poprzez swoje krytyczne spojrzenie na niderlandzki model, stanowi studium przypadku służące lepszemu zrozumieniu toczących się w Europie debat na temat kierunku przemian edukacji obywatelskiej.
Bibliografia
Dogterom K. (2024). Vernieuwing van maatschappijleer [Reforma przedmiotu wiedza o społeczeństwie]. Maatschappijleer & Politiek, 55(5), 8–11.
Driessen G. (2008). Towards citizenship education in the Netherlands. ITS – Institute of Applied Social Sciences, Radboud University Nijmegen.
Duyvendak J.W. i Tonkens E. (2016). Introduction: The culturalization of citizenship. W: J.W. Duyvendak, P. Geschiere i E. Tonkens (eds.), The culturalization of citizenship: Belonging and polarization in a globalizing world (s. 1–20). London: Palgrave Macmillan.
Evers J.C. (2015). Elaborating on thick analysis: About thoroughness and creativity in qualitative analysis. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, 17(1).
Gingrich J.R. (2011). Making markets in the welfare state: The politics of varying market reforms. Oxford: Oxford University Press.
de Groot I. i Eidhof B. (2019). Mock elections as a way to cultivate democratic development and a democratic school culture. London Review of Education, 17(3), 362–382.
de Groot I., Daas R. i Nieuwelink H. (2022). Education for democratic citizenship in Dutch schools: A bumpy road. Journal of Social Science Education, 21(4).
Hildebrandt-Wypych D. (2014). Edukacja jako politicum – debata wokół integracyjnej roli holenderskiego „państwa edukacyjnego”. Studia Edukacyjne, 33, 95–117.
Hooghoff H. (1986). Social and political education in the Netherlands. Internationale Schulbuchforschung, 8(1), 47–59.
Hooghoff H. (1987). Curriculum development for political education in the Netherlands. National Institute for Curriculum Development (SLO).
de Jong W. (2020). Civic education and contested democracy: Towards a pedagogic state in the Netherlands post 1945. London: Palgrave Macmillan.
de Jong W. (2022). Decolonizing citizenship: Democracy, citizenship and education in the Netherlands, 1960–2020. European Review of History: Revue européenne d’histoire, 29(6), 1002–1023.
Kennedy J. (2010). Bezielende verbanden: Gedachten over religie, politiek en maatschappij in het moderne Nederland [Inspirujące powiązania: przemyślenia na temat religii, polityki i społeczeństwa we współczesnej Holandii]. Amsterdam: Bert Bakker.
Krippendorff K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
Leenders H., Veugelers W. i de Kat E. (2008). Teachers’ views on citizenship in secondary education in the Netherlands. Cambridge Journal of Education, 38(2), 155–170.
Manheim J.B., Rich R.C. i Willnat L. (2002). Empirical political analysis: Research methods in political science (5th ed.). New York: Longman.
Nieuwelink H. i Oostdam R. (2021). Time for citizenship in teacher training. Journal of Social Science Education, 20(3), 130–146.
Nikitorowicz J. (2002). Etos generacji. Typy generowania etosu i ich wartość w procesie wychowania. Tekst przygotowany w ramach projektu: Polskie dziedzictwo kulturowe w „Nowej Europie”, KBN – 085/h01/2002.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2021). Besluit van 23 juni 2021, houdende vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet van 23 juni 2021, tot wijziging van een aantal onderwijswetten in verband met verduidelijking van de burgerschapsopdracht aan scholen in het funderend onderwijs [Ustawa z 23 czerwca 2021 r. zmieniająca szereg ustaw oświatowych w związku z doprecyzowaniem obowiązku kształcenia obywatelskiego w szkołach podstawowych]. Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. Opublikowano 2.07.2021.
Oudenampsen M. (2018). The conservative embrace of progressive values: On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics. Dodrecht: Ridderprint BV.
Penninx R. (2020). Postwar immigration and integration policies in the Netherlands: An unstable marriage. W: D. Pszczółkowska, M. Duszczyk i M. Pachocka (eds.), Relations between immigration and integration policies in Europe: Challenges, opportunities and perspectives in selected EU member states (1st ed.) (s. 94–109).
Abingdon: Taylor & Francis. Tellings A. (2022). Burgerschapseducatie: Tolerantie, morele vaardigheden en kritisch denken. Antwerpen–Apeldoorn: Garant.
Veldhuis R. (2005). Social and political education: A case study of the Netherlands. W: Charting the future: Social and political education in the senior cycle of post-primary schools. CDVEC Curriculum Development Unit and Combat Poverty Agency.
Wesley J.J. (2009). Building bridges: Content and narrative analysis of political texts. Paper presented at the Annual Meeting of the Canadian Political Science Association, Carleton University, Ottawa.
Wesley J.J. (2010). Qualitative document analysis in political science. T2PP Workshop, Vrije Universiteit Amsterdam.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
