Towards the Philosophy of Childhood. An Adult-Dominated Concept of Childhood with Aristotle in the Background
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2012.01.03Abstract
The childhood stopped a long time ago being a category defined explicitly. From the moment of one’s appearing oneself in the area of the culture, due to effect of different deep its transformations stayed repeatedly deconstructed. The presentation, with omitting that multitude and pulsing of meanings which company existing of this category from centuries, is almost impossible today. Philosophy of childhood (understood as the prolegomena to any future philosophy of the child) is delivering the possibility of reading all those (past and contemporary) meanings of it. Portraying adultistic vision of the child and the childhood from one of possible philosophical reading, which beginnings are dating back to Aristotelian image of the man, is a purpose of this text. This Aristotelian legacy shapes the socio-cultural ways of thinking about the child and the childhood up today, although parallel different philosophical ways of reading them out (stressing isonomic and/or autonomous character of the relation between children and adult) are functioning.
References
Anzenbacher A. (1987). Wprowadzenie do filozofii, J. Zychowicz (tłum.). Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Buliński T. (2003). Dzieciństwo jako getto: nowożytny obraz dziecka. Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka, 4, s. 1-17.
Freud Z. (1950). Totem and Taboo. London: Routledge & Kegan Paul.
Garbarino J., Stott F. M. and Faculty of the Erikson Institute (1992). What Children Can Tell Us. Eliciting, Interpreting, and Evaluating Critical Information from Children. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Jacyno M., Szulżycka A. (1999). Dzieciństwo. Doświadczenie bez świata. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Key E. (1905). Stulecie dziecka (wstęp i tłumaczenie I. Moszczeńska). Warszawa: Nasza Drukarnia.
Klus-Stańska D. (2004). Światy dziecięcych znaczeń – poszukiwanie kontekstów teoretycznych. W: D. Klus-Stańska (red.) Światy dziecięcych znaczeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 15-38.
Klus-Stańska D. (2010). Kogo pytać o teraźniejszość? Refleksje o szkole z inspiracji Margaret Mead. W: M. Szczepska-Pustkowska, A. Kożyczkowska, M. Lewartowska-Zychowicz (red.) Przestrzenie teraźniejszości i ich społeczno-edukacyjne sensy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 172-186.
Kohlberg L. (1984). Essays on Moral Development. Vols. I, II. San Francisco: Harper & Row.
Korczak J. (1978). Pisma wybrane. T. I. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Matthews G.B. (2006). A Philosophy of Childhood. Bloomington: The Poynter Center for the Study of Ethics and American Institutions, Indiana University.
Mead M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, J. Hołówka (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Melosik Z. (1996). Tożsamość, ciało, władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań-Toruń: Wydawnictwo EDYTOR s.c.
Ostasz L. (2000). W kręgu filozofii dziecięcości. Kultura i Edukacja, 1-2, s. 51-62.
Piaget J. (1933). Children’s Philosophies. W: C. Murchison (red.) A Handbook of Child Psychology. Wyd. 2. Woecester: Clark University Press.
Piaget J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: PWN.
Piaget J. (1968). The Mental Development of the Child. W: D. Elkind (red.) Six Psychological Studies, New York: Vintage Books.
Rodziewicz E. (1993). Od pedagogiki ku pedagogii. W: E. Rodziewicz, M. Szczepska-Pustkowska (red.) Od pedagogiki ku pedagogii. Toruń: Wydawnictwo „Edytor”, s. 13-26.
Shahar S. (1990). Childhood in the Middle Ages. London: Routledge.
Rousseau J. J. (1955). Emil, czyli o wychowaniu, W. Husarski (tłum.). T. 1 i 2. Wrocław: Ossolineum.
Saner H. (1988). Kinder sind auch Menschen. Formen der Erziehung angesichts der natürlichen Dissidenz des Kindes und der Idee der Menschenrechte. Vortag anlässlich der Jahresversammlung des Formus Schweizerischer Elternorganisationen (FSEO). Bern; Pod. za: Śliwerski B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: Pedagogika GWP.
Szczepska-Pustkowska M. (2004). Uczenie się od dziecka jako outsidera. Ars Educandi. T. IV, s. 229-247.
Szczepska-Pustkowska M. (2005). Socjalizujący strumień pamięci dzieciństwa: dzieciństwo jako trwanie. Problemy Wczesnej Edukacji, 2, s. 41-51.
Szczepska-Pustkowska M. (2009). Kategoria dziecka i dzieciństwa w nowożytnej myśli pedagogicznej, W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.) Pedagogika wczesnoszkolna – dylematy, problemy, rozwiązania. Warszawa: WAiP, s. 79-122.
Szczepska-Pustkowska M. (2011). Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji). Kraków: Impuls.
Szycówna A. (1925). Jak badać umysł dziecka? (O studiach i metodach psychologii dziecka). Wyd. III z przedmową T. Jaroszyńskiego. Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej.
Śliwerski B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: Pedagogika GWP.
Tatarkiewicz W. (1988). Historia filozofii. T. I. Warszawa: PWN.
Tazbir J. (1995). Stosunek do dziecka w okresie staropolskim. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 3, s. 35-42.
Tillmann K.-J. (1996). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Turner S., Matthews G. B. (red.) (1998). The Philosopher’s Child. Rochester, NY: University of Rochester Press.
Wrong D. H., (1984). Przesocjalizowana koncepcja człowieka w socjologii współczesnej. W: E. Mokrzycki (wybór i wstęp) Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej. Warszawa: PIW, s. 44-70.
