About the anxiety in/around home education
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.08Keywords:
pedagogy, home education, homeschooling, anxiety, social control, liquid modernityAbstract
Against the backdrop of liquid modernity, the parents’ desire to provide their child with the best possible education is presented as their reaction in concern for the future. Home education is a special type of educational support in the family. In modern Poland, society perceives it as “alien” and enforces social control against its proponents. Both sides of this process take actions guided by anxiety. A common one for adults is anxiety for the child. The specific types of anxiety that can be observed on the controlling side (society, authority, teachers) are fear: of the “stranger”, corporate, of loss of identity and loss of power; while on the controlled side (parents in homeschooling) – fear of: breaking social convention, oppression at school and repression by the education system, the task undertaken. Anxiety is the least noticeable in children (school and exam anxiety). The interpretations presented here refer to the results of qualitative research in homeschooling families from 2012–2024 and the observed relationship between society and them.
References
Bauman Z. (2014). 44 listy ze świata płynnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman Z. (2006). Życie na przemiał. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Beck U. (2004). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bokszański Z. (2010). Późna nowoczesność w teorii socjologicznej Anthony’ego Giddensa. Civitas Homnibus. Rocznik filozoficzno-społeczny, 1(5), 9–17.
Czech F. (2010). Koszmarne scenariusze. Socjologiczne studium konstruowania lęku w dyskursie globalizacyjnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czech F. (2007). Społeczeństwo ryzyka a kultura strachu. Studia Socjologiczne, 4(187), 59–85.
Dwojnych A. (2017). Rola systemów eksperckich w kształtowaniu ponowoczesnego kanonu piękna. Ogrody Nauk i Sztuk, 7, 385–396.
Furman W. (2016). Czym jest komodyfikacja i tabloidyzacja przekazów dziennikarskich? O splocie różnych procesów. Rocznik Bibliograficzno-Prasoznawczy, 8(19), 13–24.
Giddens A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giercarz-Borkowska M. (2019). Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych. Wrocław: Wydawnictwo TeksTy.
Giercarz-Borkowska M. (2022). Edukacja domowa – od tradycji ku współczesności. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Giercarz-Borkowska M. (2023). Home education during the People’s Republic of Poland – a retrieved case. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 42(4), 147–162. https://doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.147-162
Hogg M.A. (2005). Autokategoryzacja i usuwanie subiektywnej niepewności – poznawcze i motywacyjne aspekty tożsamości społecznej i przynależności grupowej. W: J.P. Forgas, K.D. Williams i L. Wheeler (red.), Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (s. 326–349). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Jankowska M. (2018). Źródła, uwarunkowania i rodzaje lęku u dzieci i młodzieży w aspekcie rozwojowym. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 34(2), 131–163.
Kępiński A. (2012). Lęk. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Khanna M.U. i Kendall P.C. (2024). Dziecko odporne psychicznie. Jak wychować odważne i otwarte dzieci w świecie pełnym lęku? Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kwieciński Z. (1999). Edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności. W: J. Kozielecki (red.), Humanistyka przełomu wieków (s. 51–77). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Marzano M. (2013). Oblicza lęku. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Melosik Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Mitręga A. (2012). Dzieciństwo – między obowiązkami a zabawą. Edukacyjne aspiracje rodziców a funkcjonowanie dziecka w wieku szkolnym. W: A. Ładyżyński (red.), Pedagogika rodziny – in statu nascendi czy uznana dyscyplina (s. 241–257). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Obuchowska I. (1981). Dynamika nerwic. Psychologiczne aspekty zaburzeń nerwicowych u dzieci i młodzieży. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Przyborowska B. (2010). Zaufanie do systemów eksperckich w edukacji. Kultura i Edukacja, 1(75), 28–38.
Riemann F. (2020). Oblicza lęku. Warszawa: Czarna Owca.
Sedikides C. i Gaertner L. (2005). Ja społeczne – poszukiwanie tożsamości a prymat motywacyjny Ja indywidualnego. W: J.P. Forgas, K.D. Williams i L. Wheeler (red.), Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (s. 130–151). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Szarfenberg R. (2016). Komodyfikacja i pojęcia pokrewne. W: B. Rysz-Kowalczyk i B. Szatur-Jaworska (red.), W kręgu pojęć i zagadnień współczesnej polityki społecznej (s. 157–167). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Szpunar M. (2021). Hiperlękowa rzeczywistość a edukacja do słabości. Zaczerpnięte 25 czerwca 2024 roku. Strona internetowa https://forumakademickie.pl/wokol-nauki/hiperlekowa-rzeczywistosc-a-edukacja-do-slabosci/
Urbaniak M. (2014). Gorzki posmak płynnej nowoczesności. Wybrane zagadnienia z filozofii społecznej Zygmunta Baumana. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, 4(42), 5–27.
Waloszek D. (2015). Rzecz o edukacji dzieci dla przyszłości społeczeństwa. Kilka refleksji wokół „sześciolatków w szkole”. Labor et Educatio, 3, 371–396.
Wojteczek J. (2024). Epoka wzbudzania lęku. Wywiad z profesorem Pawłem Łukowem. Zaczerpnięte 25 czerwca 2024 roku. Strona internetowa https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/wywiady/290572,epoka-wzbudzania-leku
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
