Profesjonalizm jako kategoria studiów o nauczycielu
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2023.02.03Słowa kluczowe:
pedeutologia, nauczyciel, profesjonalizm nauczycielski, profesja, profesjonalizacjaAbstrakt
W obszarze rozważań podejmowanych w obrębie studiów o nauczycielu właściwe sobie miejsce powinny znaleźć kwestie oscylujące wokół nauczycielskiego profesjonalizmu. Podyktowane jest to przede wszystkim specyficznym charakterem pracy nauczyciela, która przebiega w warunkach złożonej, a zarazem dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społecznej, której konstytutywnym elementem jest rzeczywistość edukacyjna. Nakłada to na nauczycieli konieczność prezentowania ponadprzeciętnego poziomu wiedzy, umiejętności, kompetencji, inaczej biorąc wysokiego stopnia fachowości w podejmowanej profesjonalnej aktywności w poszczególnych jej wymiarach. Celem zaprezentowanych w artykule rozważań jest próba eksploracji zagadnienia profesjonalizmu nauczycielskiego, dla którego punktem wyjścia jest profesja nauczycielska i profesjonalizacja zawodu nauczycielskiego. Namysł nad tą kategorią stanowić może przyczynek do gruntownych studiów i analiz oscylujących wokół tej rudymentarnej kwestii zarówno na płaszczyźnie teoretycznej, jak i prowadzenia badań empirycznych, co z kolei może skutkować wzbogaceniem współczesnej wiedzy o nauczycielu i jego zawodzie.
Bibliografia
Arends R.I. (1994). Uczymy się nauczać [Learning to teach]. Translated by K. Kruszewski. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Brożek A. (2007). O kategoriach i kategoryzacjach [On Categories and Categorizations]. Roczniki Filozoficzne, 55(1), 5–22.
Day Ch. (2004). Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się przez całe życie [Developing Teachers: The Challenges of Lifelong Learning]. Translated by J. Michalak. Introduction by T. Lewowicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dróżka W. (2011). Od pewności ku refleksyjności w zawodzie nauczycielskim. Przyczynek do dyskusji [From certainty towards reflection in the teaching profession. A contribution to the discussion]. Przegląd Pedagogiczny, 1, 135–151.
Gołębniak B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność [Changes in teacher education. Knowledge – proficiency – reflexivity]. Toruń – Poznań: Edytor.
Hurst B. & Reding G. (2011). Profesjonalizm w uczeniu się. Jak osiągnąć sukces [Professionalism in teaching. Guidelines for success]. With an introduction by A. Janowski. Translated by J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Kaniowski A.M. (2010). Etyka i pedagogika. Etyczne aspekty pracy nauczyciela: wyzwania dla profesjonalizmu nauczycielskiego [Ethics and Pedagogy. Ethical aspects of teacher’s work: challenges for teacher professionalism]. In: J.M. Michalak (ed.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela (pp. 13–47). [Ethics and professionalism in the teaching profession]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kawula S. (1986). Rozdroża i szanse wychowania [The cross-roads and chances of education]. Olsztyn: Wydawnictwo WSP.
Kubiak-Szymborska E. (2003). Podmiotowość młodzieży akademickiej. Studium statusu podmiotowego studentów okresu transformacji [The Subjectivity of Academic Youth. A Study of the Subjective Status of Students of the Transformation Period]. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Kukołowicz T. & Całka E. (1993). Podmiotowość wychowanka [The subjectivity of the pupil]. In: F. Adamski (ed.), Poza kryzysem tożsamości. W kierunku pedagogiki personalistycznej (pp. 81–87). [Beyond the identity crisis. Towards personalistic pedagogy]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia [Pedeutology]. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Lewartowska-Zychowicz M. (2003). Kategoria [Category]. In: T. Pilch (ed.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, vol. 2 (pp. 566–569). [Pedagogical Encyclopaedia of the 21st Century]. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ,,Żak”.
Łuczyńska M. (2013). Pracownicy socjalni w procesie profesjonalizacji [Social workers in the process of professionalization]. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Michalak J.M. (2010). Profesjonalizm w zawodzie nauczyciela [Professionalism in the teaching profession]. In: eadem (ed.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela (pp. 87–121). [Ethics and professionalism in the teaching profession]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Nowacki T.W., Korabiowska-Nowacka K. & Baraniak B. (2000). Nowy słownik pedagogiki pracy. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
Perzycka E. (2010). Profesjonalizm nauczyciela w społeczeństwie sieciowym [Teacher professionalism in a network socjety]. Problemy Profesjologii, 2, 17–27.
Pilch P. (2011). Ewolucja denotacji i konotacji pojęcia ,,profesji” [The evolution of denotation and connotation of the concept of “profession”]. Problemy Profesjologii, 2, 175–188.
Plewka Cz. (2011). Znaczenia i dylematy nauczycielskiej profesji i nauczycielskiego profesjonalizmu [The meanings and dilemmas of the teaching profession and teacher professionalism]. Edukacja Humanistyczna, 1, 61–68.
Průcha J. (2006). Pedeutologia [Pedeutology]. In: B. Śliwerski (ed.), Pedagogika [Pedagogy], vol. 2. Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych (pp. 293–316). [Pedagogy in the face of education, educational policy, and academic research]. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Sajdak A. (2010). Profesjonalizm dydaktyczny nauczycieli. Możliwości i ograniczenia akademickiego kształcenia [The teaching professionalism of teachers. Possibilities and limitations of academic education]. In: J.M. Michalak (ed.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela (pp. 123–142). [Ethics and professionalism in the teaching profession]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Słownik języka polskiego (2006). [Dictionary of the Polish Language]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Słownik łacińsko-polski (2007). [Latin-Polish Dictionary], vol. 4. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Słownik wyrazów obcych (2006). [Dictionary of Foreign Words]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szempruch J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne [Pedeutology. A theoretical and pragmatic study]. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Śliwerski B. (2006). Istota i przedmiot badań teorii wychowania [The essence and subject of research into the theory of education]. In: Z. Kwieciński & B. Śliwerski (eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, vol. 2 (pp. 14–27). [Pedagogy. An academic coursebook, vol. 2]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wenta K. (2011). Profesjonalizm pedagoga w teorii chaosu [Professionalism of the pedagogue in the theory of chaos]. Edukacja Humanistyczna, 2(25), 157–167.
Wiatrowski Z. (1995). Miejsce pedagogiki ogólnej w kompleksie nauk pedagogicznych [The place of general pedagogics in the complex of educational sciences]. In: T. Hejnicka-Bezwińska (ed.), Pedagogika ogólna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania (pp. 55–61). [General pedagogy. Tradition – the present – new challenges]. Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Wołoszyn S. (1994). O kulturze nauczyciela i jej wychowawczym wpływie [On the teacher’s culture and its educational influence]. In: M. Dudzikowa & A.A. Kotusiewicz (eds.), Z pogranicza idei i praktyki edukacji nauczycielskiej (pp. 17–28). [On the verge of the idea and practice of teacher education]. Białystok: Wydawnictwo UW Filia w Białymstoku.
Zając D. (2012). The Professionalism of the Teaching Profession. In: O.I. Kirikov (ed.), Pedagogics and Life (pp. 37–45). Voronezh: VSP.
Zając D. (2018). Etyczność pracy zawodowej nauczycieli. Studium teoretyczne [The Ethicality of Teachers’ Professional Work. A Theoretical Study]. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Zając D. (2021). Professionalism and pedagogical culture of teachers’ work. Szkoła – Zawód – Praca [School – Profession – Labour], 22, 27–41.
Zalewska-Meler A. (2009). (Nie)obecne kategorie w obszarze zdrowia człowieka [(Not)present Categories in the Area of Human Health]. Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.