Assessment of social relations in the family and the quality of life of retired teachers
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2019.02.27Keywords:
aging, quality of life, retired teachers, social relations, social supportAbstract
Population aging is a global problem and one of the largest transformations of the 21st century, generating numerous challenges for society, the economy, the economy and educational education. It is therefore
important to know the values that affect a positive quality of life. The greatest interest in research and
theory of quality of life is recorded in very rich countries. Technological progress gives individuals access to opportunities, but it does not affect the quality of life, which is defined as a multidimensional concept and
difficult to clearly define. Research including people who use it to take into account the impact on quality of
life, including: social relations, social role, social activity, personal activity, health status, mental well-being,
well-being, housing environment (home and neighbourhood), material situation, independence (Bowling 2007). The purpose of the article is to describe the social relations prevailing in the family with the prospects for the quality of life of retired teachers. The analysis of available empirical materials indicates that social relations are one of the functions of connecting with a positive assessment of the quality of life. In the list of contacts in the family of retired teachers.
References
Adamski F. (1984). Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bengtson V., Rosenthal C., Burton L. (1996). Paradoxes of Family and Aging. W: R. Binstock L. George (red.), Handbook of Aging and the Social Sciences. San Diego: Academic Press.
Błachnio A. (2016). Starość w rodzinie. Opieka nad seniorem wyzwaniem dla dorosłego dziecka czy państwa?. Wychowanie w rodzinie, 1(XII), 441-453.
Bowling A. (1994). Social Networks and Social Support Among Older People and Implications for Emotional Well-being and Psychiatric Morbidity. International Review of Psychiatry, 9, 447–459.
Bowling A. (2004). A Taxonomy and Overview of Quality of Life. W: J. Brown, A. Bowling, T. Flynn (red.), Models of Quality of Life: A Taxonomy and Systematic Review of the Literature. Sheffield: University of Sheffield, FORUM Project.
Bowling A. (2007). Quality of Life in Older Age: What Older People Say. W: H. Mollenkopf, A. Walker (red.), Quality of Life in Old Age. Social Indicators Research Series, vol 31. Dordrecht.
Brzezińska A.I. (2005). Jak przebiega rozwój człowieka. W: tejże (red.), Psychologiczne portrety człowieka, Gdańsk. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Czekanowski P. (2013). Proces starzenia się społeczeństw a sytuacja rodzinna ludzi starych. Przegląd Socjologiczny, 2(62), 55-78.
Czekanowski P. (2002). Rodzina w życiu osób starszych i osoby starsze w rodzinie. W: B. Synak (red.), Polska starość. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Dyczewski L. (1976). Więź pokoleń w rodzinie. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Fernández-Ballesteros R. (1998). Quality of Life: the Differential Conditions. Psychology in Spain, 2, 57–65.
Gabriel Z., Bowling, A. (2004). Quality of Life in Old Age From the Perspectives of Older People. W: A. Walker, C. Hagan Hennessy (red.), Growing Older: Quality of Life in Old Age. Maidenhead, UK: Open University Press.
Głębocka A., Szarzyńska M. (2005). Wsparcie społeczne a jakość życia ludzi starszych. Gerontologia Polska, 4(13), 255-259.
Halicka M. (2004). Satysfakcja życiowa ludzi starych: studium teoretyczno-empiryczne. Białystok: Akademia Medyczna.
Halicki J. (2010). Obrazy starości rysowane przeżyciami seniorów. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Hinkikka J., Koskela T., Kontula O., Koskela K., Viinama¨ki H. (2000). Men, women and friends: are there differences in relation to mental well being?. Quality of Life Research, 9, 841-845.
Kamiński A. (1961). Wstęp. W: H. Radlińska (red.), Pedagogika społeczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kawczyńska-Butrym Z. (2008). Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Lublin: Wydawnictwo Makmed.
Kawula S. (2003). Czynniki i sieć wsparcia społecznego w życiu człowieka. W: tegoż (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania – Aktualność – Perspektywy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kirenko J., Byra S. (2008). Zasoby osobiste w chorobach psychosomatycznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Knipscheer C.P.M., de Jong Gierveld J., van Tilburg T.G., Dykstra P.A. (red.) (1995). Living Arrangements and Social Networks of Older Adults. Amsterdam: VU University Press.
Krause N. (2004). Stressors in highly valued roles, meaning in life and the physical health status of older adults. Journal of Gerontology: Social Sciences, 5(59B), S287-S297.
Krause N. (2006). Social Relationships in Later Life. W: R.H. Binstock, L.K. George (red.), Handbook of Aging and the Social Sciences. San Diego: Elsevier.
Krause N., Borawski-Clark E. (1994). Clarifying the function of social support in later life. Research on Aging. (3)16, 251-279.
Maslow A. (2006). Motywacja a osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Niezabitowski M. (2011). Relacje społeczne ludzi starszych w środowisku zamieszkania – aspekty teoretyczne i empiryczne. Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 38, 13-31.
Nowak-Dziemianowicz M. (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Olubiński A. (1999). Siły społeczne – szanse i mity. W: A. Przecławska, W. Theiss (red.), Pedagogika społeczna. Pytania o XXI wiek. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Olubiński A. (2004). Siły społeczne jako kluczowa kategoria pedagogiki społecznej. W: S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania – aktualność – perspektywy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pędich W. (1996). Ludzie starzy jako świadczeniobiorcy pomocy społecznej. W: tegoż (red.), Ludzie starzy. Warszawa: Centrum Rozwoju Służb Społecznych.
Piotrowski J. (1973). Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pommersbach J. (1998). Wsparcie społeczne a choroba. Przegląd Psychologiczny, 31, 503-525.
Radlińska H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej. Warszawa: Nakładem „Naszej Księgarni”’, sp. akc. Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Radziewicz-Winnicki A. (1999). Aktywizacja lokalnych społeczności. Strategie działania kreatora. W: A. Radziewicz-Winnicki (red.), Modernizacja niedostrzeganych obszarów rodzimej edukacji. Kraków: Impuls.
Sęk H. (2003). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sposoby spędzania czasu przez seniorów. (2016). CBOS.
Stelcer B. (2013). Sukces starości – w poszukiwaniu wyznaczników zadowolenia z życia wśród osób w starszym wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego.
Steuden S. (2011). Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sytuacja demograficzna Polski do 2018 r. Tworzenie i rozpad rodzin. (2019). GUS.
Szarota Z. (2010). Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
Szarota Z., Fabiś A. (2015). Doświadczanie starości: jej zalety i trudy – w opiniach słuchaczy UTW. Edukacja Dorosłych, 2, 47-62.
Szczęsna A. (2004). Elementy sieci wsparcia społecznego nauczycieli w środowisku profesjonalnym. W: Z. Palak, Z. Bartkowicz (red.), Wsparcie społeczne w rehabilitacji i resocjalizacji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Szymański M.J. (2016). Wspólnota dążeń czy konflikt podmiotów?. W: A. Minczanowska, A. Szafrańska- Gajdzica, M. Szymański (red.), Szkoła. Wspólnota dążeń?. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Śliwerski B. (1997). Krytyczna teoria wychowania wobec osób starszych w toksycznym społeczeństwie. W: M. Dzięgielewska (red.), Przygotowanie do starości. Łódź: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Uniwersytetu Łódzkiego.
Theiss W. (2008). Edukacja środowiskowa i rozwój społeczny (Tezy). W: J. Modrzewski, M.J. Śmiałek, K. Wojnarowski (red.), Relacje podmiotów (w) lokalnej przestrzeni edukacyjnej (Inspiracje…). Kalisz– Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza – Wydział Pedagogiczno-Artystyczny.
Tokaj A. (2005). Codzienność, bezradność, pomoc. Trzy kategorie opisu sytuacji życiowej człowieka starszego. Auxilium Sociale, 3-4, 80-95.
Trafiałek E. (2014). Rodzina jako obszar aktywności i źródło wsparcia w aktywnym starzeniu się. W: P. Szukalski, B. Szatur-Jaworska (red.), Aktywne starzenie się – Przeciwdziałanie barierom. Łódź: Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego.
Trafiałek E. (2008). Środowisko rodzinne jako obszar ryzyka dyskryminacji ludzi w starszym wieku. W: E. Lisowska (red.), Zagrożenia współczesnej rodziny. Kielce: Staraniem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów.
Trafiałek E. (1998). Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych. Studium teoretyczno-diagnostyczne. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
Tyszka Z. (2001). Stan i przeobrażenia rodzin polskich na przełomie wieków XX i XXI. Niedawna przeszłość i teraźniejszość. W: tegoż (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Wiśniewska-Roszkowska K. (1975). Stary człowiek w rodzinie. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Wojszel B.Z. (2009). Geriatryczne zespoły niesprawności i usługi opiekuńcze w późnej starości. Analiza wielowymiarowa na przykładzie wybranych środowisk województwa podlaskiego. Białystok: Trans Humana.
World Population Prospects: the 2019 Revision. (2019). United Nations. Zaczerpnięte 17 czerwca 2019. Strona internetowa https://population.un.org/wpp/
Woźniak B. (2007). Problematyka psychospołecznej aktywności osób starszych w polskich czasopismach popularnych dotyczących zdrowia. Gerontologia Polska, 1-2, 7-13.
Ziomek-Michalak K. (2016). Zasoby osobiste a oczekiwania zdrowotne polskich seniorów. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Zwolińska K. (2011). Sytuacja społeczna osób starszych w polskim społeczeństwie. Diagnoza na podstawie raportu końcowego projektu WŁĄCZwiek. W: D. Moroń, M. Makuch (red.), Osoby starsze w społeczeństwie – Społeczeństwo wobec osób starszych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.