The Pictures of Childhood Preserved in The Memory of Inhabitants of Żuławy after 1945
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2012.01.20Abstract
Żuławy is an area where since the middle of the twentieth century there have been started the process of constructing of the identity with the region by newcomers from Wilno region, Wołyń and other parts of Poland. Those people, who were eradicated from their own homelands, tried to find their own place in completely new and unfamiliar cultural space. The aim of the article is to show memoires id est pictures of childhood keeping in the memory of the oldest inhabitants of Żuławy, whose difficult childhood at the time of the war and occupation was interrupted and they were extorted a need for finding their own place in the new reality. Presented memoires are the result of field work conducting as a part of the research project concerning culture heritage of Żuławy, which was conducted by Anna Weronika Brzezińska PhD. In those interdisciplinary research there participated students and academic staff from the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology at Adam Mickiewicz University in Poznań, from the University of Arts in Poznań and from Departament of History of Education of Faculty of Pedagogy and Psychology at the University of Białystok. In the memoires of the childhood there were recalled family home, the school period and carefree leisure time full of play. Those pictures were strongly preserved in the memory of the oldest generation and was a base for trying to analyse collected research material. Generally we can distinct in the period of chilhood two basic time space: time of housework and other duties and time of school, all life of a child was concentrated around those two axis, between them there was time of play. Apart from numerous housework duties and lack of marked leisure time, the children found elements of play in the everyday work itself.
References
Aries Ph. (2010). Historia dzieciństwa: dziecko i rodzina w dawnych czasach (przeł. Maryna Ochab). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Augustowski B. (red.) (1976). Żuławy Wiślane. Gdańsk: Zakład Narodowy im Ossolińskich.
Barbar J. (1949). Zagadnienie programów szkolnych i wyników nauczania. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Biegeleisen H. (1927). Matka i dziecko w zwyczajach, obrzędach i praktykach ludu polskiego. Lwów: Ateneum.
Borzyszkowski J. (red.) (2004). Wysiedlenie na Pomorzu w latach 1939-48. Wejherowo.
Brzezińska A.W. (red.) (2009). Żuławy w poszukiwaniu tożsamości: materiały z sesji naukowej zorganizowanej 15 listopada 2008 roku przez Oddział Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku we współpracy z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Pruszcz Gdański: Wydawnictwo Jasne
Brzezińska A.W., Poczobut J. (red.) (2010). Zachować podcień Zapisane w krajobrazie i pamięci. Pruszcz Gdański: Wydawnictwo Jasne.
Bystroń J. S. (1935). Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzeniem dziecka. Kraków: Akademia Umiejętności.
Caillois R. (1997). Gry i ludzie (przeł. A. Tatarkiewicz, M. Żurawska). Warszawa: Oficyna Wyd. Volumen.
Cieślikowski J. (1985). Wielka zabawa: folklor dziecięcy, wyobraźnia dziecka, wiersze dla dzieci. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czerniakiewicz J. (1987). Repatriacja ludności polskiej z ZSRR 1944-1948. Warszawa: Zakład Pomocy Naukowych, Wydawnictw i Reprografii.
Delimata M. (2004). Dziecko w Polsce średniowiecznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Dymara B. (red.) (2010). Dziecko w świecie rodziny: szkice o wychowaniu. Kraków: Impuls.
Erikson E. H. (2000). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Gadamer H.G. (1993). Aktualność piękna: sztuka jako gra, symbol i święto (przeł. K. Krzemieniowa). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Gołębiowski B. (red.) (1969). Młode pokolenie wsi Polski Ludowej, nauczyciele i uczniowie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Grosicka M., (red.) (2008). Jesteśmy stąd: dom na Żuławach. Malbork: Starostwo Powiatowe.
Hammersley M., Atkinson P. (1995). Metody badań terenowych. Poznań: Zysk i S-ka.
Hochleitner J., Moski W. (red.) (2006). Patriotyczne, społeczne i organizacyjne aspekty funkcjonowania turystki na Żuławach i Mierzei Wiślanej. Elbląg: Fundacja Elbląg.
Sohoenebeck H. von (2009). Postpedagogika: od antypedagogiki do Amication. Kraków: Oficyna Wydawnicza: Impuls.
Schoenebeck H. von. (2009). Jaka może być szkoła? Kraków: Oficyna Wydawnicza: Impuls.
Huizinga J. (1985). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury (przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza). Warszawa: Czytelnik.
Izdebska J. (2006). Dom rodzinny postrzegany przez dzieci. Białystok: TransHumana.
Kawecki I. (1994). Metoda etnograficzna w badaniach edukacyjnych. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Łodzi.
Kersten K. (1974). Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej: studium historyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN.
Kiszczak E. (oprac.) (1982). Bibliografia Żuław 1945-82. Gdańsk: ROINTE.
Kubinowski D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne Filozofia – Metodyka – Ewolucja. Lublin: Wydanictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Laskowska K. (2008). Żuławskie wiatraki, czyli Historia wiatrem pisana. Elbląg: Wydawnictwo Uran.
Librachowa M. (red.) (1934). Dziecko wsi polskiej. Cz. 1 Próba charakterystyki. Cz. 2. Charakterystyki regionalne. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Lutyński J. (1994). Metody badań społecznych – wybrane zagadnienia. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Misiło E. (1996). Repatriacja czy deportacja. Przesiedlenie Ukraińców z Polski do USRR 1944 – 1946. T. 1 Dokumenty 1944-46. Warszawa: Archiwum Ukraińskie.
Misiło E. (1999). Repatriacja czy deportacja. Przesiedlenie Ukraińców z Polski do USRR 1944 – 1946, T. 2. Dokumenty 1946. Warszawa: Archiwum Ukraińskie.
Muzeum Narodowe. (2008). Mennonici na Żuławach: ocalone dziedzictwo, Gdańsk.
Okoniewska B. (1992). Gospodarka rolna i osadnictwo na Żuławach w okresie powojennym: przeobrażenia strukturalne w latach 1945-1958. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Orłowski H, Sakson A. (red.) (1996). Utracona ojczyzna: przymusowe wysiedlenia, deportacje i przesiedlenia jako wspólne doświadczenie. Poznań: Instytut Zachodni.
Pachocka A. (2009). Dzieciństwo we dworze szlacheckim w I połowie XIX wieku. Kraków: Avalon.
Patyrało B., Szlufik W. (1972). Szkolnictwo ogólnokształcące na ziemiach zachodnich i północnych w latach 1945 -1970. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Piasecki E. (1916). Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży, ze źródeł dziejowych i ludoznawczych przeważnie rodzinnych i z tradycji ustnej. Lwów.
Pilch T., Bauman T. (2010). Zasady badań pedagogicznych Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ,,Żak”.
Sawicka G. (1997). Dom w języku i kulturze. Szczecin: Wydawnictwo JOTA.
Skrzeczewski S. (1948). Podstawowe zadania oświatowe. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Smolińska-Theiss B., Theiss W. (2010). Badania jakościowe – przewodnik po labiryncie. W: Palka S. (red.) Podstawy metodologii badań w pedagogice. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sobczak J. (1972). Repatriacja Niemców podczas II wojny światowej i jej związek z wysiedleniem ludności polskiej. Zamość: Druk. Uniw. M. Curie-Skłodowskiej.
Srebrakowski A. (2001). Polacy w Litewskiej SRR 1944-1989. Toruń: Wyd. Adam Marszałek. W przeszłość dla przyszłości: wspomnienia najstarszych mieszkańców Żuław Gdańskich (2007). Pruszcz Gdański: Wydawnictwo Agni.
Wilk J. (red.) (2003). W służbie dziecka. Stulecie dziecka – blaski i cienie. T. I. Kraków: Poligrafia Sale-zjańska.
Żołądź-Strzelczyk D. (2006). Dziecko w dawnej Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
