Iluzoryczne partnerstwo NATO–Rosja w okresie kryzysu i budowy mocarstwowości Federacji Rosyjskiej
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2015.14.11Słowa kluczowe:
NATO, Rosja, partnerstwo, mocarstwowośćAbstrakt
Celem artykułu jest analiza stosunków między NATO a Federacją Rosyjską. Rozważania prowadzone są w ujęciu instytucjonalnym i historyczno-problemowym. Autor charakteryzuje proces tworzenia ram instytucjonalnych dla współpracy między NATO i Rosją, jak również omawia czynniki stanowiące bariery tej współpracy. W związku z tym koncentruje się na najważniejszych kwestiach wspólnego zainteresowania partnerów, takich jak problematyka stabilizowania środowiska bezpieczeństwa, zwalczania terroryzmu międzynarodowego, wykorzystania sił zbrojnych w polityce zagranicznej, procesu rozszerzenia NATO i utrzymania równowagi strategicznej między stronami. Autor sceptycznie podchodzi do możliwości nawiązania trwałego partnerstwa między NATO i Rosją. Wskazuje on różnicę między okresem lat 90. XX w., kiedy widoczna była słabość i uległość Rosji wobec NATO, a początkiem XXI w., kiedy następuje próba odbudowy mocarstwowości Rosji w sposób nieakceptowany przez NATO.
Bibliografia
Active Engagement, Modern Defence. Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization adopted by the Heads of State and Government, Lisbon, 20 November 2010, www.nato.int.
Asmus R.D., Opening NATO’s Door. How the Alliance Remade Itself for a New Era, New York 2002.
Balcerowicz B., Narodowe polityki i strategie bezpieczeństwa, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe, red. R. Kuźniar i in., Warszawa 2012.
Bryc A., Koncepcja bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, red. R. Zięba, Warszawa 2008.
Collins B.J., NATO. A Guide to the Issues, Santa Barbara–Denver–Oxford 2011.
Czajkowski M., Rosja w nowym systemie bezpieczeństwa, [w:] NATO u progu XXI wieku wobec nowych wyzwań i problemów bezpieczeństwa, red. E. Cziomer, Kraków 2000.
Donaj Ł., World order after the Cold War in statu nascendi. Selected problems, “Reality of Politics. Estimates–Comments–Forecasts” 2010, nr 1.
Dubin B., Underneath Putin’s Ratings, „New Eastern Europe” 2014, nr 4 (XIII).
Foks R., Rosja wobec Białorusi i Ukrainy. Wyzwania dla polityki bezpieczeństwa państw wspólnoty transatlantyckiej, [w:] NATO w dobie transformacji. Globalny system bezpieczeństwa a próby utrzymania Pax Americana, red. P. Mickiewicz, K. Kubiak, Toruń 2008.
Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, 27 May 1997.
Freedman R.O., Can Russia be a partner for NATO in the Middle East?, [w:] NATO–Russia Relations in the Twenty-First Century, red. A. Braun, Abingdon 2008.
Gruszczak A., Is NATO still needed? An unorthodox perspective on the North Atlantic Treaty Organization on the example of the Afghan confl ict, „The Yearbook of International Security” 2011.
Hołdak K., Amerykański system obrony przeciwrakietowej i jego implikacje dla Polski, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2006, nr 1.
Ivanov I.D., Transforming NATO. New Allies, Missions, and Capabilities, Lanham–Plymouth 2011.
Janiak A., >>Pax Americana<<. Czy świat potrzebuje imperium?, [w:] NATO w dobie transformacji. Globalny system bezpieczeństwa a próby utrzymania Pax Americana, red. P. Mickiewicz, K. Kubiak, Toruń 2008.
Kaczmarek J., Skowroński A., NATO. Europa. Polska, Wrocław 1998.
Kaczmarski M., Kruchy „reset”. Bilans i perspektywy przemian w relacjach rosyjsko-amerykańskich, „Punkt Widzenia. Policy Briefs”, kwiecień 2011.
Kaplan L.S., NATO Divided, NATO United The Evolution of an Alliance, Westport 2004.
Kaplan L.S., The Long Entanglement. NATO’s First Fifty Years, Westport–London 1999.
Kashmeri S.A., NATO 2.0. Reboot or Delete?, Dulles 2011.
Kay S., NATO Enlargement. Policy, Process, and Implications, [w:] America’s New Allies. Poland, Hungary, and the Czech Republic in NATO, red. A.A. Michta, Seattle–London 1999.
Kisielewski T.A., Średnioterminowe perspektywy rozwoju sytuacji geostrategicznej. Rosja–Chiny–NATO, Toruń 2002.
Kostecki W., Bezpieczeństwo Polski a dynamika stosunków międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwo Polski. Współczesne wyzwania, red. S. Wojciechowski, A. Potyrała, Warszawa 2014.
Kurzyca W., Wojskowe następstwa Nowej Koncepcji Strategicznej NATO, [w:] NATO u progu XXI wieku wobec nowych wyzwań i problemów bezpieczeństwa, red. E. Cziomer, Kraków 2000.
Kuśmierek Z., Rozszerzenie NATO – implikacje dla Europy Środkowo-Wschodniej, [w:] NATO a Europa Wschodnia. Rozszerzenie NATO na Wschód – ostatnie wyzwanie europejskie XX wieku, red. K.A. Wojtaszczyk, J.M. Niepsuj, Warszawa 1998.
Lieven A., The NATO–Russia Accord: An Illusory Solution, [w:] NATO Enlargement. Illusions and Reality, Washington 1998.
Madej M., Sojusze polityczno-wojskowe – NATO, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe, red. R. Kuźniar i in., Warszawa 2012.
Madej M., Wyniki szczytu NATO w Bukareszcie, „Biuletyn PISM” 2008, nr 14 (482).
Matser W., Towards a new strategic partnership, „NATO Review” 2001, nr 4, Vol. 49.
Mondry J., Powrót geopolityki. Ameryka, Europa i Azja w XXI wieku, Warszawa 2010.
Musiałek P., Trendy zewnętrznych uwarunkowań polityki zagranicznej Polski w latach 2007 – 2011. Ewolucja najbliższego środowiska międzynarodowego, [w:] Główne kierunki polityki zagranicznej rządu Donalda Tuska w latach 2007 – 2011, red. P. Musiałek, Kraków 2012.
NATO–Russia Relations: A New Quality. Declaration by Heads of State and Government of NATO Member States and the Russian Federation, Rome, 28 May 2002, www.nato.int.
Neumann P.R., NATO, the European Union, Russia and the fi ght against terrorism, [w:] NATO-Russia Relations in the Twenty-First Century, red. A. Braun, Oxford–New York 2008.
Ostaszewski P., Międzynarodowe stosunki polityczne. Zarys wykładów, Warszawa 2008.
Pawłowski J., Międzynarodowe i narodowe dylematy bezpieczeństwa na początku drugiej dekady XXI wieku, [w:] Bezpieczeństwo Polski. Współczesne wyzwania, red. S. Wojciechowski, A. Potyrała, Warszawa 2014.
Piskorska B., Stosunki NATO–Rosja w nowej architekturze bezpieczeństwa w Europie, [w:] NATO w pozimnowojennym środowisku (nie)bezpieczeństwa, red. M. Pietraś, J. Olchowski, Lublin 2011.
Rotfeld A.D., Relacje NATO–Rosja. Geneza – stan obecny – perspektywy, [w:] Polityczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO z perspektywy 15-lecia obecności w strukturach Sojuszu, red. T. Kośmider, Warszawa 2014.
Saryusz-Wolski J., In Search of European Solidarity, „New Eastern Europe” 2014, nr 4 (XIII).
Sloan S.R., NATO, the European Union, and the Atlantic Community, Lanham–Oxford 2005.
Smaga J., Narodziny i upadek imperium. ZSRR 1917 – 1991, Kraków 1992.
Smith M.A., NATO–Russia Relations: Will the Future Resamble the Past?, [w:] NATO in Search of a Vision, red. G. Aybet, R.R. Moore, Washington 2010.
Stolarczyk M., Interwencja NATO w Jugosławii i jej implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] NATO u progu XXI wieku wobec nowych wyzwań i problemów bezpieczeństwa, red. E. Cziomer, Kraków 2000.
Tymanowski J., Granice Europy a rozszerzenie NATO na Wschód, [w:] NATO a Europa Wschodnia. Rozszerzenie NATO na Wschód – ostatnie wyzwanie europejskie XX wieku, red. K.A. Wojtaszczyk, J.M. Niepsuj, Warszawa 1998.
