Between integration and regional particularism - the global context to the European Union

Abstract

W latach 50. XX w. pojawiło się nowe zjawisko polityczne: współpraca i integracja państw w skali regionalnej. Unia Europejska jest wyjątkowym przykładem tego fenomenu i to nie dlatego, że powstała jako pierwsza, lecz dlatego, że posunęła się najdalej w aspekcie przekazania części swojej władzy przez państwa członkowskie centralnym instytucjom unijnym. Próby zrozumienia Unii są dużym wyzwaniem, głównie z powodu olbrzymiej ekspansji i transformacji jej członków, zakresu funkcjonowania głównych polityk, realizowanych celów, architektury instytucjonalnej i, zwłaszcza ostatnio, z powodu jej wzrastającej roli jako globalnego podmiotu w stosunkach międzynarodowych. We współczesnej literaturze naukowej główna uwaga skierowana jest na dwoistą naturę relacji pomiędzy integracją europejską i globalizacją. Integracja europejska stanowi jednocześnie reakcję na procesy globalizacji, jak również jest jej najbardziej zaawansowaną formą. Integracyjna dynamika globalizacji wydaje się w opinii uczonych mieć jeszcze jeden wymiar . przedstawia sobą szereg nowych możliwości przejęcia przez Unię Europejską wiodącej roli w globalnym zarządzaniu, gdyż jej specyficzny model systemu władzy jest tym, co UE ma do zaoferowania światu i co definiuje Unię jako międzynarodowego aktora w stosunkach globalnych. Unia Europejska wyrasta na kluczowego regionalnego aktora, zwłaszcza w kontekście takich globalnych dziedzin, jak finanse, handel czy ochrona środowiska. Globalizacja i rozwój regionalizmu są siłami napędowymi we współczesnym świecie, doświadczającym w tej właśnie fazie nowej fali integracyjnej, w której Europa, jak i w poprzedniej, po II wojnie światowej, odgrywa główną rolę. Również w procesie interregionalizacji UE zbudowała mocną sieć powiązań z państwami i ugrupowaniami integracyjnymi na całym świecie, bazując zarówno na formalnie zinstytucjonalizowanym dialogu, jak i na mniej formalnych porozumieniach. Ta interregionalna polityka wzmacnia miejsce i rolę Europy w globalnej sieci połączeń międzynarodowych. Artykuł jest próbą dokonania analizy ambiwalentnych i skomplikowanych wzajemnych relacji pomiędzy procesem globalizacji a Unią Europejską, jak również związków pomiędzy globalizacją a regionalizacją w kontekście roli UE jako głównego regionalnego aktora w stosunkach globalnych. Celem artykułu jest przybliżenie charakteru relacji UE.globalizacja, jak również UE.regionalizacja, a także globalizacja.regionalizacja.