Wyzwania okresu transformacji ustrojowej w Argentynie – niedokończony proces rozliczania się z tzw. brudną wojną
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2016.15.18Keywords:
proces redemokratyzacji w Argentynie, łamanie praw człowieka, „brudna wojna”, polityka pamięci i niepamięci, pamięć zbiorowaAbstract
Zapoczątkowany w 1983 r. proces transformacji ustrojowej w Argentynie zakończył okres rządów junty wojskowej, ale jednocześnie wiązał się z wieloma wyzwaniami zarówno dla pierwszych demokratycznych rządów, jak i całego argentyńskiego społeczeństwa. Jednymi z najbardziej problematycznych kwestii determinowanych koniecznością konfrontacji ze zbrodniami z lat 1976 – 1983 okazały się tzw. sprawiedliwość okresu transformacji oraz kwestia tożsamości i pamięci zbiorowej społeczeństwa wychodzącego z okresu traumy, charakteryzującego się wysokim stopniem polaryzacji ze względu na odmienne, często sprzeczne interpretacje i wyobrażenia na temat przeszłości. W niniejszym artykule dokonano próby analizy trudnego procesu rozliczania się z okresem tzw. brudnej wojny, z uwzględnieniem charakterystyki wydarzeń, które do niego doprowadziły, polityki pierwszych demokratycznych po dyktaturze rządów oraz oryginalnych strategii wypracowanych przez argentyński ruch praw człowieka, które z jednej strony służyły walce z bezkarnością winnych, z drugiej zaś miały na celu przeciwdziałać społecznej amnezji i podtrzymać pamięć na temat tragicznych wydarzeń z przeszłości.
References
A Contrapelo de la Gente, „Página 12” 1990.
Abregú M., How Can Latin America’s Human Rights Movement Confront The Abuses Linked to The Past Along with Those of Today’s „Incomplete Democracies”?, NACLA „Report on the Americas: Human Rights after Dictatorship. Lessons from Argentina” 2000, Vol. 34, No. 1.
AMPM, Nuestras Consignas, zakładka „Documentos”, tłum. własne, www.madres.org,10.09.2016.
Andriotti Romanin E., De la resistencia a la integración. Las transformaciones de la Asociación Madres de Plaza de Mayo en la „era Kirchner”, „Revista Estudios Políticos” 2012, No. 41.
Arditti R., The Grandmothers of the Plaza De Mayo and the Struggle against Impunity in Argentina „Meridians” 2002, Vol. 3, No. 1.
Baran K., Brudna wojna w Argentynie i jej ofiary, „Ameryka Łacińska” 2006, nr 2 (52).
Bonner M.D., Defining Rights in Democratization: The Argentine Government and Human Rights Organizations, „Latin American Politics and Society” 2005, Vol. 47, No. 4.
Cichecka J., Rozliczenia z przeszłością łamania praw człowieka w Argentynie, „Ameryka Łacińska” 2007, nr 2.
Cohen S., States of Denial: Knowing about Atrocities and Suffering, Cambridge 2001.
CONADI, Nietos Buscados y Restituidos, www.jus.gob.ar, 11.09.2016.
Domosławski A., Gorączka latynoamerykańska, Warszawa 2004.
Fernández Meijide G., La historia íntima de los derechos humanos en la Argentina, Buenos Aires 2009.
Gandsman A., „Do You Know Who You Are? ” Radical Existential Doubt and Scientific Certainty in the Search for the Kidnapped Children of the Disappeared in Argentina, „Journal of the Society for Psychological Anthropology” 2009, Vol. 37, No. 4.
Ginzberg V., La nulidad de Punto Final y La Obediencia Debida: desarmando la impunidad, „Página/12” 2001, No. 6.
Golka M., Pamięć społeczna i i jej implanty, Warszawa 2009.
Granovsky M., Llegamos sin rencores y con memoria, „Página/12” 2003, www.pagina12.com.ar, 11.05.2014.
Jelin E., The Minefields of Memory, NACLA „Report on the Americas” 1998, Vol. 32, No. 2.
La encuesta inolvidable, „Página 12” 1994.
Maculan E., Prosecuting International Crimes at National Level: Lessons from the Argentine „Truth-Finding Trials”, „Utrecht Law Review” 2012, Vol. 8, No. 1.
McSherry P.J., Military Power, Impunity and State-Society Change in Latin America, „Canadian Journal of Political Science / Revue canadienne de science politique” 1992, Vol. 25, No. 3.
National Security Archive, Document 6: Subject: Secretary’s Meeting with Argentine Foreign Minister Guzzetti, October 7, 1976, Freedom of Information Act request by the National Security Archive, November 2003.
Nunca Más: A Report by Argentina’s National Commission on Disappeared People, Londyn 1986.
Peluffo A., The Boundaries of Sisterhood: Gender and Class in the Mothers and Grandmothers of the Plaza de Mayo, „A Contra Corriente” 2007, Vol. 4, No. 2.
Penchaszadeh A., „El Desaparecido” as a Terror Tactic That Last Past State Terrorism, „Youth Sourcebook on Sustainable Development”, Winnipeg 1995, (online), www.iisd.org/youth/ysbk047a.htm, 3.13.2014.
Penchaszadeh V.B., Abduction of Children of Political Dissidents in Argentina and the Role of Human Genetics in Their Restitution, „Journal of Public Health Policy” 1992, Vol. 13, No. 3.
Robben A., How Traumatized Societies Remember: The Aftermath of Argentina’s Dirty War, „Cultural Critique” 2005, Vol. 59.
Roniger L., Sznajder M., The Politics of Memory and Oblivion in Redemocratized Argentina and Uruguay, „History and Memory” 1998, Vol. 10, No. 1.
Sikkink K., From Pariah State to Global Protagonist: Argentina and the Struggle for International Human Rights, „Latin American Politics and Society” 2008, Vol. 50, No. 1.
Taylor D., „You Are Here”: The DNA of Performance, „TDR: The Drama Review” 2002, Vol. 46, No. 1.
Verbitsky H., La Corte Suprema argentina pidió el fallo de la Corte Interamericana, „Página/12” 2001, No. 28.
