Aktualny stan i przyszłość nauki o polityce w Polsce w opiniach członkiń i członków społeczności politologicznej
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2024.01.04Słowa kluczowe:
nauka o polityce i administracji, nauka polska, nauki społeczne, politologia, rozwójAbstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badania pilotażowego, którego celem było wstępne ustalenie, jak polscy politolodzy i politolożki postrzegają swoją dyscyplinę naukową, jak widzą jej przyszłość oraz jakie są ich opinie na temat pożądanych kierunków zmian na jej gruncie. Pytania, które zastosowano w przedmiotowej ankiecie, dotyczyły następujących kwestii ważnych w kontekście tytułowego problematu: stosunku polskich politolożek i politologów do właściwej im dyscypliny naukowej oraz oceny jej stanu; percepcji problemów i wyzwań stojących przed dyscypliną; zagadnień związanych z organizacją dyscypliny i jej miejscem w systemie nauki i układzie dyscyplin naukowych; celów i sposobów prowadzenia badań; celów kształcenia politologicznego; działań prointegracyjnych środowiska politologicznego. Na potrzeby badania sformułowano następujące hipotezy: H1 – polskie środowisko politologiczne jest świadome problemów i wyzwań, z jakimi mierzy się polska politologia; H2 – percepcja problemów i wyzwań stojących przed polską politologią rzeczywiście koresponduje z obiektywnymi aktualnymi uwarunkowaniami dyscypliny; H3 – środowisko politologiczne wie, co należy zrobić, by efektywnie zmierzyć się z określonymi problemami i wyzwaniami, by zapewnić dyscyplinie poprawę jej kondycji i dalszy rozwój – i jest zdolna formułować potencjalne rozwiązania dotyczące tej materii. Dane zebrane przy pomocy ankiety pozwoliły odtworzyć obraz przekonań dotyczących dyscypliny nauki o polityce i administracji, jej stanu i dalszego rozwoju, a także – jak założono – dostarczyły podstaw do dalszych, pogłębionych badań metanaukowych.
Bibliografia
Blok, Z. (2013). Drogi poszukiwania tożsamości „nauki o polityce”. Przegląd Politologiczny, 4, 39–58.
Blok, Z. (2017). Procesy dewastujące status przedmiotowy politologii w Polsce. W: A. Czajowski i in. (red.), Zjawiska polityczne w perspektywie teoretycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi W. Jabłońskiemu (s. 13–38). Wrocław: Instytut Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Blok, Z. (2020). Spory wokół istoty i statusu metod badań politologicznych. W: F. Pierzchalski, M. Tobiasz & J. Ziółkowski (red.), Podmiot – kultura – socjotechnika. Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi zw. dr hab. Mirosławowi Karwatowi (s. 433–458). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Chodubski, A. (2017). Kierunki i specyfika współczesnych badań politologicznych w Polsce. W: T. Domański, A. Stępień-Kuczyńska & A. Włodarska-Frykowska (red.), Internacjonalizacja polskich ośrodków politologicznych (s. 21–35). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Eisfeld, R. (2012). Radical Approaches to Political Science. Roads Less Traveled. Opladen – Berlin – Toronto: Barbara Budrich Publishers.
Eisfeld, R. & Pal, L.A. (2010). Political Science in Central-East Europe. Diversity and Convergence. Opladen: Barbara Budrich Publishers.
Filipowicz, S. (2017). Nauka i reformatorzy. Kilka uwag na temat przeprowadzonych w Polsce reform. Studia Politologiczne, 46, 184–197.
Filipowicz, S. (2022). Uniwersytet jako izba przemysłowo-handlowa? W: M. Karwat & F. Pierzchalski (red.), Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości (s. 165–174). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Goodin, R.E. (2011). The State of the Discipline, the Discipline of the State. W: R.E. Goodin (ed.), The Oxford Handbook of Political Science (s. 2–57). Oxford: Oxford University Press.
Karwat, M. & Pierzchalski, F. (2022). Wstęp. W: M. Karwat & F. Pierzchalski (red.), Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości (s. 7–13). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Klementewicz, T. (2013). Politolog w labiryncie paradygmatów – pułapki eklektyzmu. W: B. Krauz-Mozer & P. Ścigaj (red.), Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce (s. 31–43). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Krauz-Mozer, B., Borowiec, P. & Ścigaj, P. (2011). Kim jesteś politologu? Historia i stan dyscypliny w Polsce. Tom 1 i 2. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Łubiński, P., Jarząbek-Krysiak, P. & Dubiński, P. (2015). Różne oblicza politologii. Teoria – historia – wizerunek. Olsztyn – Stalowa Wola: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Nocoń, J. (2008). Współczesne dylematy politologicznej profesji. W poszukiwaniu tożsamości nauki o polityce. Świat Idei i Polityki, 8, 84–101.
Obacz, P. (2020). Zarządzanie rozwojem kompetencji nauczycieli akademickich: między wsparciem i rozwojem dydaktyki a biurokratyzmem i politykierstwem. W: A. Sajdak-Burska & I. Maciejowska (red.), Profesjonalizacja roli nauczyciela akademickiego (s. 169–179). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ozimek-Hanslik, M. (2020). Politologia a debata o polityczności. Próba reasumpcji. W: F. Pierzchalski, M. Tobiasz & J. Ziółkowski (red.), Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedukowana Profesorowi zw. dr hab. Mirosławowi Karwatowi (s. 75–92). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Political Science in the 21st Century. Report of the Task Force on Political Science in the 21st Century. October 2011. Pobrano z lokalizacji: https://www.apsanet.org/
Pierzchalski, F. (2018). „Peryferyjność” polskiej politologii na tle heterogeniczności naukowego poznania. W: S. Sulowski (red.), Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje (s. 99–119). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Pierzchalski, F. (2022a). Politolog na rozdrożu: między opium kapitalistycznych filistrów a postawą krytyczną. W: M. Karwat & F. Pierzchalski (red.), Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości (s. 221–240). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Pierzchalski, F. (2022b). Wprowadzenie sporządzone na potrzeby panelu Status teoretyczny i metodologiczny politologii w ramach konferencji Politologia teoretyczna w Polsce. Bilans 50-lecia. Pobrano z lokalizacji: https://wnpid.amu.edu.pl/
Skarżyński, R. (2012). Podstawowy dylemat politologii: dyscyplina nauki czy potoczna wiedza o społeczeństwie? O tradycji uniwersytetu i demarkacji wiedzy. Białystok: Temida2.
Szewczak, W. (2017). Struktura wiedzy teoretycznej a przedmiot badania politologii. Studia Politologiczne, 46, s. 48–74.
Ścigaj, P. (2010). Granice w politologii jako wyznacznik tożsamości dyscypliny. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 26, 32–50.
Witkowski, L. (2022). Dwanaście „grzechów głównych” w nauce i na uczelniach (przed J. Gowinem i po nim). Zdanie. Pismo Stowarzyszenia Kuźnica, 3(194), 42–50.
