Międzynarodowy Komitet Błękitna Tarcza w systemie ochrony dóbr kultury
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2017.16.15Słowa kluczowe:
dobra kultury, łup wojenny, ochrona dóbr kultury, Błękitna TarczaAbstrakt
Artykuł jest analizą funkcjonowania Międzynarodowego Komitetu Błękitnej Tarczy w systemie ochrony dóbr kultury w warunkach wojny i klęsk żywiołowych, na tle międzynarodowego systemu ochrony dóbr kultury. Autorka dokonała analizy problemu poprzez pryzmat międzynarodowego stanu prawnego ochrony dóbr kultury oraz praktycznych działań Międzynarodowego Komitetu Błękitnej Tarczy na świecie i w Polsce. Ochrona dóbr kultury w warunkach zagrożeń wojennych i klęsk żywiołowych jest ważnym elementem polityki kulturalnej państwa oraz działań wspólnoty międzynarodowej realizowanym na podstawie prawa międzynarodowego. Mimo ponadstuletniego doskonalenia prawa ochrony dziedzictwa kultury w dalszym ciągu dochodzi do licznych zniszczeń obiektów kultury. Nieskuteczność ochrony realizowanej przez państwa spowodowała włączenie się w proces ochrony międzynarodowych organizacji pozarządowych. Jedną z nich jest Międzynarodowy Komitet Błękitnej Tarczy, który skupia komitety krajowe działające na rzecz przygotowania ochrony dóbr kultury w okresie konfl iktów i klęsk żywiołowych. Działania organizacji pozarządowych stwarzają szersze możliwości ochrony dóbr kultury w warunkach różnorodnych zagrożeń.
Bibliografia
Amfiteatr, tetrapylon. Dżihadyści znów burzą bezcenne zabytki Palmiry, www.tvn24.pl.
Беликов П. Ф., Рерих (Опыт духовной биографии), Новосибирск 2011.
Brzeziński A. M., Organizacja i formy międzynarodowej współpracy intelektualnej w ramach Ligi Narodów (1922–1939), „Przegląd Zachodni” 2015, nr 3.
Courtney J., Sir Peter Scott: champion for the environment and founder of the World Wildlife Fund, Milwaukee 1989.
Drewniacki D., Prawne i organizacyjne aspekty ochrony zabytków (dóbr kultury) na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych (szczególnych zagrożeń) w prawie polskim, www.mkidn.gov.pl.
Estreicher K., Straty kultury polskiej pod okupacją niemiecką 1939–1944 wraz z oryginalnymi dokumentami grabieży, Kraków 2003.
Grotius H., The Law of War and Peace in three books, [Translated into English by Francis W. Kelsey with the collaboration of Arthur E. R. Boak, Henry A. Sanders, Jesse S. Reeves and Herbert F. Wright], London 1924, Book 3.
Houpt S., Muzeum zaginionych dzieł. Historia kradzieży dzieł sztuki, Warszawa 2007.
Il diritto di guerra (De Iure Belli libri tres 1598), [Introduzione di Diego Quaglioni, traduzione di Pietro Nencini, apparato critico a cura di Giuliano Marchetto e Christian Zendri], Milano 2008.
Konwencja dotycząca praw i zwyczajów wojny lądowej (V konwencja haska), Haga, 18 października 1907 r., Dz.U. 1927, nr 21, poz. 161.
Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisana w Hadze 14 maja 1954 r., Dz. U. 1957, nr 46, poz. 212.
Konwencja o pewnych ograniczeniach w wykonywaniu prawa zdobyczy podczas wojny morskiej (XI konwencja haska), Haga, 18 października 1907 r., Dz. U.1936, nr 6, poz. 68.
Majewski P., Wojna i kultura: instytucje kultury polskiej w okupacyjnych realiach Generalnego Gubernatorstwa 1939–1945, Warszawa 2005.
Matelski D., Grabież i restytucja polskich dóbr kultury: od czasów nowożytnych do współczesnych, t. 1 i 2, Kraków 2006.
Matelski D., Straty polskich dóbr kultury w wojnach z sąsiadami w XVII i XVIII w., „Muzealnictwo” 2002.
Merryman J. H., Imperialism, Arts and Restitution, Cambridge University Press, 2006.
Miler J., Rewindykacje po Traktacie Ryskim, „Cenne, bezcenne/utracone” (cz. I) 1998 nr 1; (cz. II) 1999, nr 3; (cz. III) 1999, nr 4; (cz. IV) 1999, nr 5.
Miles M. M., Art as Plunder: The Ancient Origins of Debate About Cultural Property, Cambridge University Press 2008.
Nahlik S., Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej, Wrocław 1958.
Początki państwa polskiego, red. F. Kiryk, Warszawa 2002.
Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 2, Warszawa 1957.
Ptaszycki S., Wywożenie do Rosji polskiego mienia kulturalnego i jego zwrot obecny,„Przegląd Powszechny” 1923 (marzec).
Reid D. M., Whose Pharaohs?: archaeology, museums, and Egyptian national identity from Napoleon to World War I, University of California Press, 2002.
Rożek M., Straty kulturalne Krakowa w okresie pierwszego napadu szwedzkiego (1655–1657), „Biuletyn Historii Sztuki” 1972, z. 2.
Rudzki E., Polskie Królowe. Żony królów elekcyjnych, t. II, Warszawa 1990.
Sadowski S., Ochrona ludności cywilnej we współczesnych wojnach domowych, [w:] Bezpieczeństwo państwa a wolność jednostki: wybrane aspekty prawne i polityczne, red. M. Jastrzębski, T. Kuczur, Toruń 2013.
Skuza C., Wojenne i powojenne losy polskich skarbów narodowych, Toruń 1994.
