Czy życie może zwyciężyć? Pentti Linkola – fiński przedstawiciel alternatywy ekologicznej
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2020.19.05Słowa kluczowe:
ekologia głęboka, ekofaszyzm, Linkola, ekocentryzm, kryzys ekologicznAbstrakt
W niniejszym artykule zaprezentowane zostały przekonania i poglądy fińskiego przedstawiciela ekologii głębokiej, Pentti Linkoli. Postać tę należy uznać za jedną z najbardziej charyzmatycznych i radykalnych na gruncie debat i dyskusji, w ramach których poszukuje się sposobów walki z globalnym kryzysem ekologicznym. Linkola szans na uratowanie życia w biosferze dostrzega w zorganizowanym przymusie, zdecydowanej redukcji liczby populacji ludzkiej, zarządzanym przez silny centralny ośrodek władzy systemie autorytarnym, w skrajnym ograniczaniu społeczeństw w zakresie konsumpcji, posiadania, podróżowania czy korzystania z energii elektrycznej. Koncepcja Linkoli przesiąknięta jest negatywnymi sądami na temat odpowiedzialności mądrości gatunku ludzkiego – stanowi ujęcie ekocentryczne, w którym przedkłada się dobro i wartość życia w ogóle nad dobro i wartość życia poszczególnych jednostek. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie i próba oceny jego poglądów na kwestie relacji człowiek versus przyroda w odniesieniu do koncepcji bardziej znanych w Polsce autorów. Warto bowiem zaznaczyć, że idee oraz postulaty głoszone przez Linkolę nie są obecne na gruncie rodzimego dorobku subdyscyplin nauk społecznych, których przedstawiciele koncentrują swoją uwagę na społeczno-politycznych źródłach i skutkach problemów ekologicznych we współczesnym świecie. Fakt ten decyduje o istocie oraz wartości zamierzeń badawczych sformułowanych na potrzeby prezentowanego w artykule wywodu.
Bibliografia
Biografiskt lexikon főr Finland (29.04.2020), hasło: Pentti Linkola, pobrano z lokalizacji: http://www.blf.fi/artikel.php?id=8489
Devall, B., Sessions G. (1994). Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Encyclopedia Britannica (4.09.2020), hasło: One-child policy. Chinese government program, pobrano z lokalizacji: https://www.britannica.com/topic/one-child-policy
Fiut, S.I. (1999). Ecoetyki. Kierunki rozwoju aksjologii współczesnej przyjaznej środowisku. Kraków: Oficyna Wydawnicza Abrys.
Fiut S.I. (2003). Ekofilozofia. Geneza i problemy. Kraków: Stowarzyszenie Twórcze Artystyczno-Literackie w Krakowie.
Heywood, A. (2007). Ideologie polityczne. Warszawa: PWN.
Hull, Z. (1999). Problemy filozofii ekologii. W: A. Papuziński (red.), Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii (55–95). Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Kiełczewski, D. (2010). Etyka ekologiczna. W: B. Dobrzańska, G. Dobrzański, D. Kiełczewski (red.), Ochrona środowiska przyrodniczego (380–391).Warszawa: PWN.
Linkola, P, Hildèn O. (1955). Suuri Lintukirja. Helsinki: Otava.
Linkola, P. (2011). Can life prevail? A revolutionary approach to the environmental crisis. United Kingdom: Arktos Media Ltd.
Lovelock J. (2003), Gaja. Nowe spojrzenie na życie na Ziemi, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Naess A. (1973). The Shallow and the Deep, Long-Range Ecology Movements: A Summary, Inquiry 16, s. 95–100.
Papuziński A. (1999). Świadomość ekologiczna a kultura. W: A. Papuziński (red.), Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii (165–218). Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Payne A., Phillips N. (2011), Rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Protopapadakis E.D., Environmental Ethics and Linkola’s Ecofascism: An Ethics Beyond Humanism, Frontiers of Philosophy in China, 9(4), s. 586–601.DOI 10.3868/s030-003-014-0048-3.
Schumacher E.F. (2013), Małe jest piękne. Ekonomia z założeniem, że człowiek się liczy. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Skolimowski, H. (1995). Technika a przeznaczenie człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Ethos, Biblioteka Ery Ekologicznej.
Skolimowski H. (2001a). Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej widziane z perspektywy osobistej. W: A. Papuziński, Z. Hull (red.), Wokół eko-filozofii (55–63). Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.
Skolimowski H. (2001b). Humanizm ekologiczny. Odpowiedź na pytanie: „Dokąd zmierzamy?”. W: A. Papuziński, Z. Hull (red.), Wokół eko-filozofii (221–225). Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.
Tyburski W. (2006). Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej. Problemy ekorozwoju, Vol. 1 (Nr 1), s. 7–15.