Pedagogie wolności rodziców uczniów szkoły demokratycznej w perspektywie filozofii Ericha Fromma

Autor

  • Aleksandra Sałańska-Labisz Uniwersytet Wrocławski

DOI:

https://doi.org/10.34767/PP.2025.02.08

Słowa kluczowe:

badanie rozumienia wolności, edukacja alternatywna, koncepcja wolności Ericha Fromma, pedagogie, rodzicielstwo, szkoła demokratyczna, szkoła wolnościowa

Abstrakt

Pedagogie wolności rodziców uczniów szkoły demokratycznej w perspektywie filozofii Ericha Fromma Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań jakościowych dotyczących sposobu rozumienia fenomenu wolności przez grupę rodziców dzieci uczęszczających do jednej ze szkół demokratycznych. Przyjęta strategia badawcza to studium przypadku. Badanie zostało przeprowadzone w czerwcu 2024 roku metodą wywiadu fokusowego; do interpretacji zebranego materiału badawczego wykorzystano koncepcję wolności Ericha Fromma. Wolność okazała się ważną wartością dla rodziców uczniów szkoły demokratycznej zarówno na poziomie deklaracyjnym, jak i na poziomie działań. Wolność dla rodziców oznaczała przede wszystkim możliwość dokonywania wyboru – stylu życia, tożsamości, pedagogii, miejsca zamieszkania czy szkoły dla swoich dzieci.

Bibliografia

Arendt H. (1994). Między czasem minionym a przeszłym. Tłum. M. Godyń i W. Madej. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.

Barbour R. (2024). Badania fokusowe. Niezbędnik badacza. Tłum. B. Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bauman Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Chałubiński M. (2000). Niepokoje i afirmacje Ericha Fromma. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Ciechowska M. (2018). Badanie fokusowe. W: M. Ciechowska i M. Szymańska (red.), Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych (s. 101–164). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademia Ignatianum.

Fromm E. (2012). Zdrowe społeczeństwo. Tłum. A. Tanalska-Dulęba. Kraków: Vis-a-vis Etiuda.

Fromm E. (2016). Koncepcja człowieka w tradycji żydowskiej. W: P. Jabłoński i R. Włodarczyk (red.), Fromm – aplikacje (s. 161–178). Wrocław: Inicjatywa Wydawnicza „Chiazm”.

Fromm E. (2017). Psychoanaliza a religia. Tłum. J. Karłowski. Kraków: Vis-a-vis Etiuda.

Fromm E. (2022). Ucieczka od wolności. Tłum. O. Ziemilska i J.A. Ziemilski. Kraków: Vis-a-vis Etiuda.

Fromm E. (2023). Niech się stanie człowiek. Tłum. R. Saciuk. Kraków: Vis-a-vis Etiuda.

Gawlicz K. (2020). Szkoły demokratyczne w Polsce. Praktykowanie alternatywnej edukacji. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Kwieciński Z. (2012). Pedagogika POSTU. Preteksty. Konteksty. Podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Melosik Z. (2003). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, T. 2 (s. 68–93). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Mitręga A. (2017). Stawianie stałych granic zachowania – obszar (nie)kompetencji rodziców. W: E. Jezierska-Wiejak i J. Malinowska (red.), Dziecko w sytuacjach uczenia się (s. 187–199). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Mizerek H. (2017). Studium przypadku w badaniach nad edukacją. Istota i paleta zastosowań. Przegląd Pedagogiczny, 1, 9–22.

Piwowarski R. i Piłat K. (2018). Teoria wyboru konsumenta. W: R. Milewski i E. Kwiatkowski (red.), Podstawy ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN [audiobook].

Sałańska-Labisz A. (2024). Koncepcja ideologii Ericha Fromma a jej możliwe wykorzystanie do badań nad polskimi szkołami demokratycznymi. Przegląd Pedagogiczny, 1, 32–48.

Śliwerski B. (2006). Wprowadzenie do pedagogiki. W: tegoż (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 1. Podstawy nauk o wychowaniu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Urbanek J. (2006). Filozofia E. Fromma na podstawie „Ucieczki od wolności”. Medycyna Nowożytna, 13/1–2, 137–170.

Uryga D. i Wiatr M. (2015). Quasi-szkoły – nowe przedsięwzięcia rodzicielskie na obrzeżu systemu oświaty. Pedagogika Społeczna. Z praktyki szkolnej, 3(57), 217–232.

Wiatr M. (2017). Polskie quasi-szkoły – ideologiczne tło rodzicielskich inicjatyw edukacyjnych. Pedagogika Społeczna. Edukacja w społecznym zwierciadle, 2(64), 183–203.

Pobrania

Opublikowane

2025-12-10

Jak cytować

Pedagogie wolności rodziców uczniów szkoły demokratycznej w perspektywie filozofii Ericha Fromma. (2025). Przegląd Pedagogiczny, 2, 125–141. https://doi.org/10.34767/PP.2025.02.08