Obrazy wiktymizacji dzieci w wysokokonfliktowych rozstaniach rodziców
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2025.02.12Słowa kluczowe:
rozwód o wysokim poziomie konfliktu, wiktymizacja dzieci, przemocAbstrakt
Rozstanie i rozwód rodziców to zjawiska, które mogą potencjalnie zagrażać stabilnemu rozwojowi dzieci i jako takie wymagają naukowej eksploracji. Analiza aktualnej literatury dowodzi, że rozstanie staje się szczególnie dotkliwe i krzywdzące, kiedy dorośli wikłają się w nierozwiązany, długotrwały konflikt, który generuje gamę kolejnych, wrogich działań. Dzieci doświadczają cierpienia z powodu zaniedbania emocjonalnego z konsekwencjami psychologicznymi podobnymi do tych, których doświadczają ofiary przemocy fizycznej lub/i seksualnej. Dynamika zdarzeń może uruchomić szkodliwy proces wiktymizacji dzieci, mało widoczny dla dorosłych, a zagrażający rozległymi, długofalowymi skutkami. W tekście dokonano analizy aktualnej literatury polskiej i światowej z zakresu badań nad rozstaniem wysokiego konfliktu oraz jego potencjalnych implikacji. Zostały one ilustrowane przykładami historii rozstań rodziców i wpływem internalizującym /eksternalizującym rodzinne zdarzenia w reakcjach dzieci. Podjęta tematyka może mieć znaczenie nie tylko dla praktyki pedagogiczno-psychologicznej, lecz także dla środowisk prawniczych zajmujących się sprawami rodzinnymi.
Bibliografia
Arch M., Garcia-Arch J. i Pereda N. (2024). Indicators of child victimization in high-conflict divorce: Interprofessional consensus based on a Delphi panel. Anuario de Psicología Jurídica, 34(1), 41–46.
Beck U. (2004). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Tłum. S. Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Birnbaum R. i Bala N. (2010). W kierunku różnicowania rodzin w wysokim konflikcie: Analiza badania nauk społecznych i kanadyjskiego prawa precedensowego. Przegląd Sądów Rodzinnych, 48, 403–416.
Conway J. (1997). Dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców. Warszawa: Logos.
GUS (2025). Rocznik Demograficzny 2024.
Helios J. i Jedlecka W. (2023). Alienacja rodzicielska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jankowiak B. i Soroko E. (2021). Socjoterapia młodzieży, Studium psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Katarzynapluska.pl (b.r.). Skala stresu Holmesa i Rahe’a.
Kuźniewska Z. (2019). Wpływ rozwodu rodziców na psychikę dziecka. Cywilizacja i Polityka, 17, 109–123.
Majnarić I. (2022). Obilježja visokokonfliktnih razvoda roditelja s maloljetnom djecom,Ljetopis socijalnog rada, 29(1), 99–123.
Marat E. (2010). Rozwód i co dalej? Problemy rodziny zrekonstruowanej. W: I. Janicka (red.), Rodzice i dzieci w różnych systemach rodzinnych (s. 141–151). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Marshack K.J. (b.r.). Recognizing a High Conflict Divorce.
Mizerek H. (2017). Studium przypadku w badaniach nad edukacją. Istota i paleta zastosowań. Przegląd Pedagogiczny, 1, 9–22.
Olszewska A. i Zawadzka A. (2008). Rozwodowe trzęsienie ziemi. Jak zadbać o dziecko?Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 7(4), 1–9.
Perel E. (2017). The State of Affairs. Rethinking Infidelity. New York: Harper.
Porębska M. i Odolczyk K. (2022).Krzywdzenie emocjonalne dziecka w sytuacji konfliktu okołorozwodowego rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 21(2), 57–77.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
