Religious education in public interest. A perspective of philosophy of education
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2018.02.07Keywords:
philosophy of education, liberal education, religious education, public school, public interest.Abstract
The paper considers religious education as a form of liberal education and its place in public education system
from the perspective of philosophy of education. It consists of four parts. The first one presents three examples illustrating the attitude of academic pedagogues to religion and religious education, taken from the post-war history of pedagogy in Poland. The second part explains the idea of liberal education and with reference to the state system of education clarifies the public interest combined with it. In the third part there is outlined the historical process which led to the marginalization of liberal education in the contemporary Polish philosophy of education. At the end, in the last part of paper, the author formulates three demands on philosophy of education arising from the recognition of religious education as a form of liberal education.
References
Babicki Z., Stępkowski D. (2016). Wprowadzenie. Rozważanie wokół pedagogiki, obecności i duchowości. W: Z. Babicki, D. Stępkowski (red.), Pedagogika wobec duchowości – duchowość wobec pedagogiki (s. 7-14). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Bagrowicz J., Horowski J. (red.) (2012). Edukacyjny potencjał religii. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Benner D. (2015). Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym. Przeł. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Bereźnicki F. (2011). Podstawy kształcenia ogólnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Bogaj A. (2000). Kształcenie ogólne. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Danysz A. (1918). O kształceniu. Lwów: Wydawnictwo Macierzy Polskiej.
Danysz A. (1925). O wychowaniu. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas.
Folkierska A. (1990). Pytanie o pedagogikę. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Folkierska A. (1994). Pedagogika a polityka. Kwartalnik Pedagogiczny, 39(4), 3-28.
Folkierska A. (2005). Sergiusz Hessen – pedagog odpowiedzialny. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gop A. (2016). Etyka integralna Kena Wilbera. Zarys idei i jej pedagogiczne implikacje. Forum Pedagogiczne, 2/1, 267-279.
Habermas J. (1977). Technika i nauka jako „ideologia”. W: J. Szacki (red.), Czy kryzys w socjologii? (s. 342-395). Warszawa: Czytelnik.
Hejnicka-Bezwińska T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Hessen S. (1997). O sprzecznościach i jedności wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Kielar M.B. (2017). Duchowość według AQAL. Przyczynek do edukacji integralnej. W: B. Przyborowska, P. Błajet, I. Murawska, E. Aksamit (red.), Kategoria integralności w edukacji (s. 223-246). Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Korczak A. (2017). Pięć powodów, aby wycofać katechezę ze szkół. Zaczerpnięte: 4 grudnia 2017. Strona internetowa
Krukowski J., Sobczyk P., Poniatowski M. (red.) (2014). Religia i etyka w edukacji publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Kwaśnica R. (2007). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji.
Linde M.S.B. (1951). Słownik języka polskiego, t. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Marek Z. (2014). Religia – pomoc czy zagrożenie dla edukacji? Kraków: Wydawnictwo WAM.
Masschelein, J., Simons, M. (2013). In Defence of the School. A Public Issue. Leuven: E-ducation, Culture & Society Publishers.
Milerski B. (2011). Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT.
Mysłakowski Z. (1948). Spór kompetencyjny o wychowanie. Nowa Szkoła, 5-6, 1-20.
Mysłakowski Z. (1961). Kształcenie i doświadczenie. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Okoń W. (1967). Podstawy wykształcenia ogólnego. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Okoń W. (1970). O postępie pedagogicznym. Warszawa: Książka i Wiedza.
Porwolik J. (2017). Lekcje religii w szkole – żenada, bezsilność, średniowiecze. Gazeta Wyborcza, 27.04.2017. Zaczerpnięte 4 grudnia 2017.
Półturzycki J. (2003). Kształcenie ogólne. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Rayzacher-Majewska A., Bednarczyk R. (red.) (2016). Nauczanie religii w szkole w latach 1990-2015 wobec zadań katechezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Rutkowski J. (2012). Zmierzch kształcenia? Wybrane implikacje pedagogiczne filozofii Leo Straussa i Erica Voegelina. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Sadłoń W. (2016). Edukacja religijna w kontekście przemian religijności. Dwie perspektywy badawcze. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 17, 58-66.
Stępkowski D. (2010a). Pedagogika ogólna i religia. (Re)konstrukcja zapomnianego wątku na podstawie teorii Johanna F. Herbarta i Friedricha D.E. Schleiermachera. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Stępkowski D. (2010b). Pedagogika i religia u Sergiusza Hessena. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 28, 183-199.
Stępkowski D. (2010c). Ukształcalność jako zasada działania edukacyjnego. W sprawie zapomnianej kategorii Herbarta i jej współczesnej reinterpretacji. W: M. Kowalski, A. Pawlak, A. Jamuła-Jurczak (red.), Przestrzeń edukacyjna – dylematy, doświadczenia i oczekiwania społeczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Suchodolski B. (1959a). Przedmowa. W: B. Suchodolski (red.), Zarys pedagogiki, t. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Suchodolski B. (1959b). Pedagogika jako nauka. W: B. Suchodolski (red.), Zarys pedagogiki, t. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Suchodolski B. (1961). O program świeckiego wychowania moralnego. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Suchodolski B. (1970). Trzy pedagogiki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Sztaba M. (2015). Pedagogia osoby wobec zagadnienia duchowości. Forum Pedagogiczne, 2, 41-62.
Śliwerski B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Śliwerski B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Walczak A., Mikołajewicz W. (2017). Wprowadzenie. W: A. Walczak, W. Mikołajewicz (red.), Mistrzostwo duchowe (s. 7-12). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zając M. (2013). Ewaluacja w nauczaniu religii. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Zając M. (red.) (2015). XXV lat nauczania religii w polskiej szkole. Między nadzieją a rzeczywistością. Lublin: Wydawnictwo Natan.
Zamojski P. (2010). Pytanie o cel kształcenia – zaproszenie do debaty. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
