Boundaries of worldview discursivity in contemporary pedagogical thought. A conceptual approach to the idea and explanation of the problem
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2018.02.08Keywords:
pedagogical theory, general pedagogy, pedagogical thought, phenomenological analysis, epistemological and methodological polysemy.Abstract
The point of reference for the problem outlined in the title are the three inseparable ideas defining the condition of the present and its praxis. They can be described, in general terms, as the ethe of polysemy and cultural pluralism, of democracy and social transparency, and finally of human rights and the empowerment of the individual. These ethe are taken, for the purpose of this work, as defining the boundaries of pedagogical thought as far as it aspires to be considered truly contemporary. Describing some school of thought as contemporary from the point of view of boundaries of its worldview discursivity requires distinguishing two basic ways of understanding what contemporary means. The specific nature of pedagogical thought as one of the cognitive perspectives of general pedagogy is considered in this context, and formal criteria for assessing scientific value of contemporary pedagogical thought are formulated with the above assumptions in mind.
References
Barbaras R. (2001). Merleau-Ponty and Nature. Research in Phenomenology, 31(1), 22-38.
Benner D. (2015). Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym. Przeł. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Blandzi S., Przanowska M. (red.) (2017). Filozofia a pedagogika. Polisemiczność źródeł, kontekstów i granic. Kwartalnik Pedagogiczny, 1(243).
Filek J. (2001). Fenomenologia wychowania. W: tegoż, Filozofia jako etyka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gara J. (2016). Egzystencjalne doświadczenie aporii sensu swojskości i zadomowienia w świecie życia codziennego. W: Z. Melosik, M.J. Szymański (red.), Tożsamość w warunkach zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Gara J. (2017). Fenomen nieredukowalności teorii i praktyki pedagogicznej. W: M. Dudzikowa, S. Juszczyk (red.), Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić. Wykłady Profesorów wygłoszone na XXX Letniej Szkole Młodych Pedagogów przy KNP PAN (Wisła 2016) (s. 119-166). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gara J. (2018a). Casus dwupodmiotowości myślenia i działania pedagogicznego. W: J. Głodkowska, K.Sipowicz, I. Patejuk-Mazurek (red.), Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej [w druku].
Gara J. (2018b). Fenomen samoobiektywizacji jako egzystencjalne konstytuowanie nieujmowalnego w ujmowlanym. W: H. Markiewicz, P. Boryszewski (red.), Między wyzwaniami a wartościami. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Potockiemu (s. 79-99). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Gara J. (2018c). Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Forum Pedagogiczne, 1, 119-134.
Goffman E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego. Przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Górniewicz J. (2001). Kategorie pedagogiczne. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Hejnicka-Bezwińska T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Herbart J.F. (1967). Zarys wykładów pedagogicznych. Przeł. B. Nawroczyński. W: tegoż, Pisma pedagogiczne. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Kaczyńska W. (1992). Przedzałożeniowość myślenia i postępowania pedagogicznego. Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kunh T.S. (2009). Struktura rewolucji naukowych. Przeł. H. Ostromęcka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Kwieciński Z. (2001). Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty – potrzeba całościowego ujęcia). W: T. Jaworska, R. Leppert (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (s. 31-38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Levinas E. (1984). Filozoficzne określenie idei kultury. Przeł. B. Skarga. Studia Filozoficzne, 9, 25-34.
Levinas E. (2002). Całość i Nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Przeł. M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lyotard J.-F. (1997). Kondycja ponowoczesna. Przeł. M. Kowalska, J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Lyotard J.-F. (2000). Fenomenologia. Przeł. J. Migasiński. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Merleau-Ponty M. (1976a). Obecni w słowie. Przeł. J. Skoczylas. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Czytelnik.
Merleau-Ponty M. (1976b). Postrzeganie, ekspresja, sztuka. Przeł. E. Bieńkowska. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Niesiołowski A. (2017). Zarys pedagogiki ogólnej. Rękopisy z oflagu. Oprac. J. Kostkiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ortega y Gasset J. (2008). Medytacje o „Don Kichocie”. Przeł. J. Wojcieszak. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Rosenzweig F. (1998). Gwiazda Zbawienia. Przeł. T. Gadacz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Rutkowiak J. (1995). Pulsujące kategorie jako wyznaczniki mapy odmian myślenia o edukacji. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Rutkowiak J. (2001). Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości. W: T. Jaworska, R. Leppert, (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Schulz A. (2016). Szkice z pedagogiki ogólnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Skarga B. (1984). Emmanuel Levinas: kultura immanencji. Studia filozoficzne, 9, 92-113.
Skarga B. (1992). Filozofia różnicy. Przegląd Filozoficzny, 1, 47-64.
Szczepański J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Śleziński K (2016). Aretologiczne podstawy pedagogiki. Kraków-Cieszyn: Wydawnictwo Scriptum.
Śliwerski B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tischner J. (2004). Inny. Znak, 584, 16-29.
Włodarczyk R. (2016). Ideologia, teoria, edukacja. Myśl Ericha Fromma jako inspiracja dla pedagogiki współczesnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Wojnar I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
