The meaning of the space in the magical fairy tale
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2018.02.11Keywords:
folkloristics fairy tale, place, the importance of space.Abstract
A fairytale is a specific literary genre whose recipient needs to have competences which will allow him to identify and understand its hidden meanings (but not always he is able to think about them reflectively). Certain hidden (and explicit) meanings, among other things, are connected with space in fairy tale narratives, but they are rarely analyzed. Space defines the hero; this statement applies both to the point from which it originates at the beginning of the fairy tale (most often it is a family home) and the ending point of his journey as well as other places, which are important for the fairytale story.
References
Adamkowicz-Iglińska B. (2014). Studnia w baśniach braci Grimm. W: A. Grabowski, M. Zaorska (red.), Bajka w przestrzeni naukowej i edukacyjnej, Naukowe fascynacje bajką (s. 9-17). Olsztyn: Katedra UNESCO Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego: Centrum Badań Społecznych.
Aries P. (1995). Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Przeł. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
Bachmann-Medick D. (2014). Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Przeł. K. Kremeń-Ojak. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Bettelheim B.(1985). Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Tom 1. Przeł. D. Danek. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Bramorski J. (2003). Sacrum przestrzeni. Symbolika „środka świata” w ujęciu Mircei Eliadego. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
Brett D. (2004). Bajki, które leczą, cz. II. Przeł. M. Trzebiatowska. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Budgeon S., Curie D. H. (1995). From feminism to postfeminism Women’s Liberation in Fashion Magazines. Women s Studies International Forum, 18(2), 173-186.
Cassirer E. (1998). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przeł. A. Staniewska. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Czapiga M. (2009). „Ludowa Łąka” (krajobraz symboliczny i praktyczne pożytki). W: J. Jurewicz, M. Kapełuś (red.), Symbolika łąki i pastwiska w dawnych wierzeniach (s. 21-37). Warszawa: Wydawnictwo Agade.
Ćwiklak K. (2012). Baśniowy bohater wyrusza w drogę. Polonistyka, 9, 35-38.
Dzienniak-Pulina D. (2002). Kopciuszek pod prasą. W: E. Graczyk, M. Graban-Pomirska (red.), Siostry i ich Kopciuszek (s. 213-224). Gdynia: Wydawnictwo Uraeus.
Eco U. (1972). Pejzaż semiotyczny. Przeł. A. Weinsberg. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Eliade M. (1993). Święty obszar i sakralizacja świata. W: tegoż, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów. Przeł. A. Tatarkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Znak.
Eliade M. (1992). Okultyzm, czary, mody kulturowe. Eseje. Kraków: Oficyna Literacka.
Filipczyk J. (2013). Relacje rodziców i dzieci w polskiej bajce ludowej. Literatura Ludowa 2, 29-38.
Foucault M. (1993). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Przeł. T. Komendant. Warszawa: Wydawnictwo Alatheia.
Grzywka K. (2005). Od lasu po góry, od domu po grób. Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Warszawa: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Handke R. (1978). Baśń a fantastyka naukowa. W: H. Skrobiszewska (red.), Baśń i dziecko (s. 71-89). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Happy S. (2012). Re-reading the Promotion of Female Identity in Local and International Women’s Magazines – a semiotic study. E-Journal of Social & Behavioural Research in Business, 3, 14-28.
Honorato D. (w druku), Doors and Other Passages: a Semiotics of Space. W: M. Melia (red.), Navigating Space and Place. Oxforshire: Inter-Disciplinary Press.
Jarv R. (2007). Real Places and Countries in the Fairy Tale World. Place and Location. Studies in Environmental Aesthetics and Semiotics, 275-284.
Jason H. (1977). Ethnopoetry: Form, Content, Function. (Forum theologiae linguisticae). Bonn: Linguistica Biblica.
Jolles (1965). Proste formy. Przegląd humanistyczny, 5, 65-84.
Kujundžić N. (2012). Flying horses and magic carpets. Means of transport in Slavic fairy tales for young readers. Narodna umjetost, 49(1), 81-94.
Kujundžić N. (2014). Moving (up) in the world. Displacement, transformation and identity in the Grimms’ fairy tales. Libri & Liberi, 3, 221-237.
Leszczyński G. (2005). Wstęp. W: tegoż (red.), Rozigrana córa mitu. Kulturowe konteksty baśni, T. 1. Poznań: Centrum Sztuki Dziecka.
Łotman J. (1983). Semiotyka filmu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ługowska J. (1988). Bajka w literaturze dziecięcej. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
Ługowska J. (2009). Obraz łąki i jej symboliczne znaczenia w bajce ludowej. W: J. Jurewicz, M. Kapełuś (red.), Symbolika łąki i pastwiska w dawnych wierzeniach (s. 101-115). Warszawa: Wydawnictwo Agade.
Maritz P. (2017). The Enchanted Forest as a Place of Knowing. Alternation, 14, 137-157.
Messerli A. (2005). Spatial representation in European popular fairy tales. Marvels & Tales, 19(2), 274-284.
Michułka D. (2016). Kategoria mimesis i poza nią. Góry fantastyczne i ich funkcja w „mapowaniu świata” we współczesnej literaturze dla młodego odbiorcy. Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ, 1, 41-64.
Molicka M. (1999). Bajki terapeutyczne dla dzieci. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
Molicka M. (2002). Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
Nicolaisen W.F.H. (1980). Space in Folk Narratives. W: N. Burlakoff, C. Lindahl (red.), Folklore in Two Continents; Essays in Honor of Linda Dégh (s. 14-18). Bloomington: Trickster Press.
Nicolaisen W.F.H. (1991). The past as place. Names, stories, and the remembered self. Folklore, 102(1), 3-15.
Oesterreicher-Mollwo M. (1992). Leksykon symboli. Warszawa: ROK Corporation.
Palska H. (1999). Badacz społeczny wobec tekstu. Niektóre problemy analizy jakościowej w socjologii i teorii literatury. W: H. Domański, K. Lutyńska, W. Rostocki (red.), Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych (s. 161-176). Warszawa: IFiS PAN.
Petrina A. (2006). Forbidden Forest, Enchanted Castle: Arthurian Spaces in the Harry Potter Novels. Mythlore. Journal of J.R.R. Tolkien, C.S. Lewis, Charles Williams and Mythopoetic Literature, 24, 93-110.
Propp W. (2011). Morfologia bajki magicznej. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
Riesman D. (1996). Samotny tłum. Przeł. J. Strzelecki. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Rzepnikowska I. (2002). Las w czasoprzestrzeni ludowej bajki magicznej. W: W. Łysiak (red.), Las w kulturze polskiej (t. II, 607-613). Poznań: Wydawnictwo Eco.
Serafin E. (2012). Symbolika drogi w baśni Joanny Porazińskiej Dwie Dorotki. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.), Obrazy drogi w literaturze i sztuce (67-68). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Silverman D. (2008). Prowadzenie badań jakościowych. Przeł. J. Ostrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sitniewska R. (2013). Rola ojca w procesie inicjacji dziecka na przykładzie wybranych wątków ludowej bajki magicznej. Literatura ludowa, 4-5, 61-73.
Słownik mitów i tradycji kultury (2015). W. Kopaliński (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Słownik Terminów Literackich (2002). M. Głowiński, T. Kostkiewicz, A. Okupień-Sławińska, J. Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Słownik Symboli (2015). W. Kopaliński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
Szczepaniak K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 42, 83-112.
Szczepaniak-Kroll A. (2002). Las miejscem działań czarownic. W: W. Łysiak (red.), Las w kulturze polskiej (623-628). Poznań: Wydawnictwo Eco.
Todorov T. (1996). Podbój Ameryki: problem innego. Przeł. J. Wojcieszak. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Tolkien J.R.R. (1994). Drzewo i liść oraz Mythopoeia. Przeł. J. Kokot i in. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Tomicka J., Tomicki R. (1975). Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Trzebiński J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wernerska V. (2000). Las jako przestrzeń poszukiwania szczęścia. W: W. Łysiak (red.), Las w kulturze polskiej. Poznań: Wydawnictwo Eco.
Wróblewska V. (1995). Czas i przestrzeń w ludowych bajkach magicznych o zakazanym pokoju. Acta Universitatis Nicolai Copernici, 311, 133-143.
Wróblewska V. (2000). Magiczna przestrzeń lasu w baśniach literackich. W: W. Łysiak (red.), Las w kulturze polskiej. Poznań: Wydawnictwo Eco.
Wróblewska V. (2003). Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
