Wychowanie zdrowotne i higiena dzieci i młodzieży w świetle poradników dla rodziców z lat 1850-1970 - zarys problematyki
DOI:
https://doi.org/10.34767/PP.2015.02.05Słowa kluczowe:
historia wychowania: dzieci, młodzież, higiena, poradniki, wychowanie zdrowotne, zdrowie, XIX i XX wiekAbstrakt
Przedmiotem analiz uczyniono problematykę wychowania zdrowotnego i higieny dzieci i młodzieży w świetle poradników z lat 1850-1970. Celem podjętych badań jest próba odtworzenia, systematyki, a przede wszystkim ukazania ewolucji porad i wskazówek ze wskazanego zakresu w ponadstuletnim okresie rozwoju literatury poradnikowej. Podstawą źródłową analizowanej problematyki uczynione zostaną poradniki wychowawcze oraz higieniczne dla rodziców, wychowawców oraz opiekunów dzieci i młodzieży okresu zaborów, II RP oraz PRL. Zamieszczane w tym okresie na stronach poradników informacje i porady obrazują przemiany w postrzeganiu i rozumieniu zasad higieny, troski o zdrowie i propagowania zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży, będących konsekwencją zmian na polu nauk medycznych, higienicznych oraz pedagogicznych.
Bibliografia
Antoszka (pseudonim) (1913). Przy kądzieli. Pogadanki dla kobiet o ważnych sprawach. Warszawa: Księgarnia Polska.
Archangielski B., Sperański G. (1951a). Jak wychować zdrowe dziecko. Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”.
Archangielski B., Sperański G. (1951b). Macierzyństwo. Łódź: PZWS.
Arct M. (1907). M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego. T. 2. Warszawa: Wyd. M. Arcta.
Auderska H. (red.) (1964). Słownik języka polskiego. T. 6. Warszawa: PWN.
Babik M. (2010). Polskie koncepcje wychowania seksualnego w latach 1900-1939. Kraków: Wyd. WAM.
Baranowski M. (1920). Pedagogika do użytku seminariów nauczycielskich i nauczycieli szkół ludowych. Wyd. 10. Warszawa: Nakładem Gebethnera i Wolffa.
Barnaś-Baran E. (2010). Magiczne dzieciństwo. Tradycja i obrzędowość w opiece nad dzieckiem w Galicji w II połowie XIX i na początku XX wieku. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, t. LXIII. Kraków.
Baytel F. (1910). Higiena i zdrowie. O własnościach leczniczych promieni słonecznych. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Bączkiewicz J. (1906). Jak ochraniać życie i zdrowie niemowląt. Warszawa.
Beaupre J. (1967). Macierzyństwo. Warszawa: PZWL.
Beck L. (1958). O dojrzewaniu seksualnym. Warszawa: PZWL.
Beer W. (1962). Bezsenność i inne zaburzenia snu u dorosłych i u dzieci. Warszawa: PZWL.
Bergman L. (1909). Przeciw alkoholizmowi. Warszawa.
Bergman L. (1912). Alkoholizm a zwyrodnienie potomstwa. Warszawa.
Bernhardt R. (1923). Zarys chorób wenerycznych i skórnych wieku dziecięcego. Warszawa: nakładem autora.
Biehler M. (1905). Higiena dziecka. Warszawa: nakład Gebethnera i Wolffa.
Biehler M. (1919). Higiena dziecka. Wyd. 4 uzup. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Biehler M. (1921). Podręcznik higieny. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Bielicka I. (1966). Dziecko rośnie. Warszawa: PZWL.
Bielicka I. (1967). Kłopotliwe pytania. Warszawa: PZWL.
Bilz F.E. (1903). Nowe lecznictwo przyrodne: książka do nauczania i podręcznik leczenia przyrodnego i ochrony zdrowia. Lipsk: Księgarnia i Instytut Sztuk Pięknych Spółka Akcyjna.
Blaim A. (1962). Dziecko otyłe. Warszawa: PZWL.
Boczkowski K. (1969). Prawidłowy i nieprawidłowy rozwój płciowy. Warszawa: PZWL.
Bogdanowicz J. (1954). Jak chronić dziecko przed chorobami zakaźnymi. Warszawa: PZWL.
Bokiewicz L. (1870). Higiena popularna, czyli nauka zachowania zdrowia dla ludu wiejskiego. Poznań: Wyd. Franc. Bażyński.
Bołdyrew A. (2003a). Model miłości macierzyńskiej w społeczeństwie polskim w XIX i na początku XX w. w świetle poradników dla kobiet. W: M. Malinowski (red.), Niebem i sercem okryta. Studia historyczne dedykowane dr Jolancie Malinowskiej. Toruń: Wyd. A. Marszałek.
Bołdyrew A. (2003b). Przesądy i zabobony dotyczące zdrowia, higieny i wychowania dzieci w rodzinie polskiej w XIX i na początku XX wieku. Studia z Dziejów Kultury Medycznej, t. VI: Życie codzienne w XVIII-XX wieku i jego wpływ na stan zdrowia ludności, red. B. Płonka-Syroka. Wrocław: Wyd. Arboretum.
Bołdyrew A. (2004). „Higiena polska”, czyli o roli popularnych poradników medycznych w krzewieniu osiągnięć nauki w zakresie higieny i pielęgnacji zdrowia dzieci na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku. Studia z dziejów Kultury Medycznej. T. 8: Przełom nowożytny w nauce europejskiej i jego kontekst społeczno-kulturowy, red. B. Płonka-Syroka. Wrocław: Wyd. Arboretum. s. 293-306.
Bołdyrew A. (2008). Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795-1918. Warszawa: Wyd. Neriton.
Borudzka W. (red.), (bdw). Kalendarz dziecka i matki na lata 1929 i 1930. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”.
Bożkowa K., Witkowska S. (1964). Żywienie dzieci chorych. Warszawa: PZWL.
Brejnak W. (1997). Poradnie wychowawczo-zawodowe (psychologiczno-pedagogiczne). W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Wyd. Fundacja Innowacja.
Breyer S. (1913). Lekarz domowy. Grudziądz: drukiem i nakładem Wiktora Kulerskiego („Gazeta Grudziądzka”).
Bromowiczowa T., Wolfowa W. (1956). O nauczaniu i wychowaniu dzieci przewlekle chorych. Warszawa: PZWS.
Brzeziński M. (1902). Jak wychować dzieci na zdrowych i silnych ludzi? Warszawa.
Brzeziński Z., Leowski J., Serejski J. (1959). O dojrzewaniu. Sprawy nie tylko drażliwe. Warszawa: „Iskry”.
