Przebaczenie sobie i zmaganie o moralne dobro

Autor

  • Jarosław Horowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.03

Słowa kluczowe:

filozofia wychowania, wychowanie moralne, samowychowanie, skrzywdzenie siebie, skrucha, przebaczenie sobie, przebaczenie zastępcze

Abstrakt

Przebaczenie rodzi kontrowersje, zwłaszcza jeżeli sprawca udziela go sobie w kontekście poważnego naruszenia godności innego człowieka. Równocześnie, jeśli weźmiemy pod uwagę słabość ludzkiej natury i narażenie na podejmowanie błędnych decyzji, przebaczenie sobie jawi się jako konieczność. Aby rozwiać wątpliwości wokół przebaczenia sobie, warto przeanalizować tę decyzję i dostrzec jej specyfikę na tle usprawiedliwiania siebie i ułaskawiania siebie. Jego istotą jest odbudowywanie poczucia własnej wartości moralnej, a to może dokonać się tylko w kontekście zmagań o moralne dobro.

Bibliografia

Bronk A. (1998). Zrozumieć świat współczesny. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolcikiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Dillon R.S. (2001). Self-Forgiveness and Self-Respect. Ethics, 112(1), 53–83. https://doi.org/10.1086/339140

Enright R.D. and the Human Development Study Group (1996). Counseling Within the Forgiveness Triad: On Forgiving, Receiving Forgiveness, and Self-Forgiveness.Counseling and Values, 40(2), 107–126. https://doi.org/10.1002/j.2161-007X.1996.tb00844.x

Gamlund E. (2014). Ethical Aspects of Self-Forgiveness. SATS. Northern European Journal of Philosophy, 15(2), 237–256. https://doi.org/10.1515/sats-2014-0006

Griswold Ch.L. (2014). Forgiveness. A philosophical exploration. New York: Cambridge University Press.

Grochala J. (2016). Przebaczenie sobie w kontekście rozwoju osobistego w wieku senioralnym. Paedagogia Christiana, 38(2), 203–220. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2016.030

Holmgren M.R. (1998). Self-Forgiveness and Responsible Moral Agency. The Journal of Value Inquiry, 32, 75–91. https://doi.org/10.1023/A:1004260824156

Horowski J. (2015). Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Horowski J. (2023). Przebaczenie i pojednanie. W: M. Szast (red.), Relacje społeczne młodzieży (s. 227–240). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Horowski J. (2024). Educational dimension of acts of political forgiveness. W: K. Wrońska i J. Stern (red.), Defending the Value of Education as a Public Good. Philosophical Dialogues on Education and the State (s. 66–80). London & New York: Routledge.

Jaworski R. (2016). Przebaczenie w psychoterapii. Paedagogia Christiana, 38(2), 141–159. https://doi.org/10.12775/PCh.2016.027

Jeziorański M. (2022). Relacja wychowawcza: Rozumienie, modele, propozycja. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Kohen A. (2009). The Personal and the Political: Forgiveness and Reconciliation in Restorative Justice. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 12(3), 399–423. https://doi.org/10.1080/13698230903127911

Mróz, M. (2010). Tajemnica ludzkiej nieprawości. Aktualność nauki św. Tomasza z Akwinu o złu moralnym i wadach głównych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Murphy J.G. (2003). Getting even. Forgiveness and Its Limits. New York: Oxford University Press.

Muszyński H. (2016). Przebaczenie i pojednanie pomiędzy Polakami i Niemcami jako dar i zadanie. W 50 lat po wymianie listów biskupów polskich i niemieckich. Paedagogia Christiana, 37(1), 139–162. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2016.008

Nowakowski P.T. (2023). O zdolności panowania nad sobą. W: R. Polak (red.), Świat uczuć i emocji młodzieży (s. 177–188). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Snow N.E. (1993). Self-forgiveness. Journal of Value Inquiry, 32, 75–80. https://doi.org/10.1023/A:1004260824156

Tutu D. (2003). Speech: No Future Without Forgiveness (Version 2). Archbishop Desmond Tutu Collection Textual. 15. Zaczerpnięte 10 lipca 2022 roku. Strona internetowa https://digitalcommons.unf.edu/archbishoptutupapers/15.

Woodyatt L., Worthington E.L., Jr., Wenzel M. i Griffin B.J. (red.) (2017). Handbook of the Psychology of Self-Forgiveness. Cham: Springer.

Pobrania

Opublikowane

2025-07-22

Numer

Dział

Studia i rozprawy

Jak cytować

Przebaczenie sobie i zmaganie o moralne dobro. (2025). Przegląd Pedagogiczny, 1, 41-51. https://doi.org/10.34767/PP.2025.01.03