Zmiany w rosyjskim szkolnictwie stopnia podstawowego i średniego w dobie panowania Mikołaja I
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2022.02.02Słowa kluczowe:
szkolnictwo stopnia podstawowego i średniego, Mikołaj I, teoria „oficjalnej narodowości”, ideologizacja szkolnictwa, wychowanie religijneAbstrakt
W artykule przybliżono specyfikę i znaczenie zmian w rosyjskim szkolnictwie stopnia podstawowego oraz średniego dokonujących się w okresie rządów cara Mikołaja I (1825–1855). Zwrócono uwagę na dwie charakterystyczne w tym kontekście ustawy: Ustawę gimnazjów, szkół powiatowych i parafialnych z 1828 r. oraz Ustawę dotycząca okręgów szkolnych z 1835 r. i towarzyszący im kontekst ideologiczny. Szkoły miały nie tylko przekazywać uczniom określoną wiedzę merytoryczną, lecz również wpajać im przekonanie, że samowładztwo i prawosławie stanowią fundament siły i potęgi Rosji, a car jest ojcem dla wszystkich swoich poddanych.
Bibliografia
Aleszyncew, I. (1912). Istorija gimnaziczeskogo obrazowanija w Rossii (XVIII–XIX w.). Petersburg: b.w.
Aristow, N. (1878). Sostojanije obrazowanija Rossii w carstwowanije Aleksandra I. Kijów: b.w.
Bazylow, L. (1973). Społeczeństwo rosyjskie w pierwszej połowie XIX wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Billington, J.H. (2008). Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Godlewski, M. (1923). Cesarz Aleksander I jako mistyk. Szkic historyczny z niewydanych źródeł. Kraków: Nakładem Wydawnictwa Księży Jezuitów.
Kizewetter, A. (1912). Istoriczeskije oczerki. Szkoła i proswieszczenije. Moskwa: b.w.
Kniaźkow, S. & Serbow, N. (1910). Oczerk istorii narodnogo obrazowanija w Rossii do epochi rieform Aleksandra II. Moskwa: b.w.
Koprowski, P. (2008). W kręgu romantyzmu. Kształtowanie się struktur światopoglądowych Iwana Turgieniewa. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Krusenstern, A. (1838). Rys systemu, postępów i stanu oświecenia publicznego w Rossyi, ułożony z dokumentów urzędowych. Warszawa: b.w.
Kucharzewski, J. (1914). Epoka Paskiewiczowska. Losy oświaty. Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa.
Kurdybacha, Ł. (red.) (1967). Historia wychowania, t. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Lazari, A. (1996). Czy Moskwa będzie Trzecim Rzymem? Studia o nacjonalizmie rosyjskim. Katowice: Śląsk.
Matieriały dla istorii i statistiki naszych gimnazij. (1864). Petersburg: b.w.
Miąso, J. (1992). Szkolnictwo carskiej Rosji w świetle historiografii amerykańskiej i brytyjskiej. Rozprawy z dziejów oświaty, t. 35, 115–137.
Opacki, Z. (1994). „Bóg zawłaszczony”. Prawosławie w ideologii i polityce państwa rosyjskiego w XIX wieku. W: T. Stegner (red.), Naród i religia. Materiały z sesji naukowej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Poznanski, W. (1970). Oczerki istorii russkoj kultury pierwoj połowiny XIX w. Moskwa: Nauka.
Riasanovsky, N.V. (1969). Nicholas I and official nationality in Russia 1825–1855. Berkeley: University of California Press.
Rożdiestwienski, S. (1902). Istoriczeskij obzor diejatielnosti Ministierstwa Narodnogo Proswieszczenija. Petersburg: b.w.
Sbornik postanowlenij po Ministierstwu Narodnogo Proswieszczenija. (1875). T. 1, 1802–1825, t. 2, 1825–1839. Petersburg: b.w.
Serczyk, W.A. (1989). Carat i prawosławie. Przegląd Humanistyczny, 33 (2), 1–12.
Szabajew, M. (red.) (1973). Oczerki istorii szkoły i piedagogiczeskoj mysli narodow SSSR. XVIII w. – I poł. XIX w. Moskwa: Nauka.
Tablicy uczebnych zawiedienij wsiech wiedomostw rossijskoj impierii s pokazanijem otnoszenija czisła uczaszczichsia k czisłu żytielej. (1838). Petersburg: b.w.
