Przemiany w polskim teatrze dramatycznym w okresie transformacji politycznej po 1989 r.
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2022.02.03Słowa kluczowe:
teatr dramatyczny, Polska, sztuka zaangażowana, transformacja polityczna po 1989 rAbstrakt
Celem artykułu jest wykazanie przemian, które nastąpiły w polskim teatrze dramatycznym (przedmiot badań) po 1989 r. w kontekście transformacji politycznej w Polsce, oraz wskazanie genezy i skutków tychże zmian. Problem badawczy zawiera się w analizie wpływu czynników społecznych lub/i politycznych na instytucję teatru dramatycznego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem okresu od drugiej połowy lat 90. XX w., kiedy to narodził się nurt „nowego teatru”, realizowanego w duchu teatru zaangażowanego. Podkreślenie instytucjonalnego wymiaru teatru jest istotne, ponieważ uwypukla jego rangę w życiu publicznym. W procesie badawczym wykorzystano obserwację polskiego życia teatralnego (wytworów artystycznych oraz zjawisk społecznych i politycznych im towarzyszących) oraz analizę źródeł tekstowych.
Bibliografia
Bal, E. & Kosiński, D. (red.) (2017). Performatyka. Terytoria. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Braun, K. (1979). Druga Reforma Teatru? Szkice. Wrocław: Ossolineum.
Braun, K. (1984). Wielka Reforma Teatru w Europie: ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław: Ossolineum.
Braun, K. (2000). Kieszonkowa historia teatru na świecie w XX wieku. Lublin: Norbertinum.
Burzyńska, A.R. (2015). Polski teatr współczesny z ducha muzyki. Teatr, 11, 32–35.
Cieślak, J. (2015). Rozgrywki w kulisach. Teatr, 11, 54–57.
Dąbrowski, J. & Demenko, A. (2014). Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Aspekty prawne. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Kultura Miejsca.
Drozdowski, A.K. (2015). Symbioza. Teatr, 11, 82–85.
Fik, M. (1991). Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944–1981. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
Fischer-Lichte, E. (2008). Estetyka performatywności. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Grenda, M. (2021). Teatr alternatywny mistrzem drugiego planu, czyli jak polska scena niezależna funkcjonuje w cieniu organizacyjnym teatru instytucjonalnego. Didaskalia, 163/164, 135–162.
Gruszczyński, P. (2003). Ojcobójcy. Młodsi zdolniejsi w teatrze polskim. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Hasiuk, M. (2015). Zdzierać maski pozorów. Teatr, 11, 95–98.
Jarmułowicz, M. (2003). Sezony błędów i wypaczeń. Socrealizm w dramacie i teatrze polskim. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Jarząbek, D., Kościelniak, M. & Niziołek, G. (red.) (2010). 20-lecie. Teatr polski po 1989 roku. Kraków: Korporacja Ha!art.
Jaworska, A. (2012). Pomarańczowa Alternatywa w bezdebitowej prasie studenckiej, we wspomnieniach i w drukach ulotnych lat osiemdziesiątych XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kazimierczak, Sz. (2015). Teatralna inicjacja. Teatr, 11, 86–89.
Kosiński, D. (2010). Teatra polskie. Historie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Kosiński, D. (2016). Na nowo czy od nowa. W: tegoż (red.), Nowy teatr nie(po)rozumienia (s. 57–66). Szczecin: Teatr Lalek Pleciuga.
Kościelniak, M. (2014). „Młodzi niezdolni” i inne teksty o twórcach współczesnego teatru. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kowalska, J. (2015). Ciało przed pustym lustrem. Teatr, 11, 26–31.
Krakowska, J. (2016). PRL. Przedstawienia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Instytut Sztuki PAN.
Krakowska, J. (2019). Demokracja. Przedstawienia. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Instytut Sztuki PAN.
Kwaśniewska, M. (2016). Pytanie o wspólnotę. Jerzy Grzegorzewski i Jan Klata. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lehman, H.T. (2004). Teatr postdramatyczny. Kraków: Księgarnia Akademicka.
