Wystarczająco potężne, by odstraszyć? Ocena rozbudowy Sił Zbrojnych RP z perspektywy geostrategicznej
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2024.01.08Słowa kluczowe:
odstraszanie, Siły Zbrojne RP, bezpieczeństwo militarne Polski, NATO, wschodnia flankaAbstrakt
Zasadniczym celem artykułu jest dokonanie oceny, na ile planowana rozbudowa Sił Zbrojnych RP pozwoli uzyskać przez Polskę zdolności do militarne go odstraszania Federacji Rosyjskiej. Przeprowadzone badania zmierzały do uzyskania odpowiedzi na dwa pytania fundamentalne dla bezpieczeństwa militarnego Polski. Po pierwsze, jakie są zasadnicze warunki skutecznego odstraszania Federacji Rosyjskiej przed otwartą agresją wobec Polski? Po drugie, na ile planowana rozbudowa Sił Zbrojnych RP do 300 tys. żołnierzy jest w stanie zapewnić Polsce zdolność do odstraszania Rosji przed agresją pełnoskalową lub ograniczoną? W artykule wykorzystano metody badawcze właściwe dla nauki o polityce, jak analiza i kryty ka piśmiennictwa oraz krytyczna analiza źródeł. Bezpieczeństwo militarne Polski przeanalizowano w szerszym kontekście uwarunkowań geostrategicznych oraz przy uwzględnieniu nowej drabiny eskalacyjnej, która ukształtowała się w hybrydowej zimnej wojnie pomiędzy Rosją a NATO. Następnie dokonano oceny rozbudowy Sił Zbrojnych RP z perspektywy zdolności Polski do militarnego odstraszania Federacji Rosyjskiej. Zidentyfikowano trzy zasadnicze warunki skutecznego odstraszania Rosji przed otwartą agresją, tj. dysponowanie siłami zbrojnymi o odpowiednim potencjale, posiadanie zdolności „przeciwzaskoczeniowych” oraz prowadzenie przez NATO wiarygodnej polityki odstraszania. Przeprowadzona analiza wskazuje, że niektóre plany modernizacyjne i zamysł powołania szóstej dywizji obarczone są dużym ryzykiem niepowodzenia ze względu na ograniczenia finansowe i kadro we. Natomiast postępująca degradacja rezerw osobowych na wypadek mobilizacji poważnie osłabia zdolność do odstraszania przed pełnoskalową agresją. Istnieje ryzyko, że pomimo znacznych nakładów finansowych rozwój Sił Zbrojnych RP nie doprowadzi do zbudowania przez Polskę zdolności do odstraszania Federacji Rosyjskiej przed otwartą agresją.
Bibliografia
Barry, B., Boyd, H., Giegerich, B. i in. (2023, 27 czerwca). The Future of NATO´s European Land Forces: Plans, Challenges, Prospects. The International Institute for Strategic Studies.
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego (2017). Strategiczna koncepcja bezpieczeństwa morskiego Rzeczypospolitej Polskiej.
Dmitruk, T. (2023a). Finansowanie modernizacji technicznej Wojska Polskiego w latach 2023–2026. Dziennik Zbrojny. Pobrano z lokalizacji: https://dziennikzbrojny.pl/
Dyner, A.M., Kacprzyk, A., Terlikowski, M. i in. (2018, 6 lipca). How Russian Violations of the 1997 Founding Act Influence NATO-Russia Relations. PISM Policy Paper, 6(166).
Freedman, L. (2004). Deterrence. Cambridge: Polity Press.
Freedman, L. (1989). The Evolution of Nuclear Strategy. New York: St. Martin’s Press.
Fundacja Ad Arma (2021, 15 lutego). Kiedy w Wojsku Polskim skończą się rezerwy? [Post]. Facebook.
Galeotti, M. (2019). The mythical ‘Gerasimov Doctrine’ and the language of threat. Critical Studies on Security, 7(2), 157–161. DOI: 10.1080/21624887.2018.1441623.
Garlauskas, M. (2023, 16 sierpnia). The United States and its allies must be ready to deter a two-front war and nuclear attacks in East Asia. Atlantic Council. Pobrano z lokalizacji: https://www.atlanticcouncil.org/
Gerasimov, V. (2016, styczeń–luty). The Value of Science Is in the Foresight: New Challenges Demand Rethinking the Forms and Methods of Carrying out Combat Operations (tłum. R. Coalson). Military Review, 23–39.
Giegerich, B. & Schreer, B. (2023). Zeitenwende One Year On. Survival, 65(2), 37–42. DOI: 10.4324/9781003429357.
Goodpaster, A.J., Nelson, C.R. & Dietchman, S.J. (1997). Deterrence: An Overview. W: A.J. Goodpaster & S.J. Dietchman (red.), Post-Cold War Conflict Deterrence (s. 10–38). Washington: National Academy Press.
Gressel, G. (2015). Russia’s Quiet Military Revolution, and What It Means for Europe. ECFR Policy Brief, 143.
Hadley, K., Spencer, S. & Martens, J. (2023, 3 lutego). White Paper. How the Army 2030 Divisions Fight (Version 3.5). U.S. Army Training and Doctrine Command. Pobrano z lokalizacji: https://www.battleorder.org/post/waypoint-divisions [dostęp: 2.08.2023].
Kaufmann, W.W. (1954). The Requirements of Deterrence (Memorandum No. 7). Princeton: Princeton University, Center of International Studies.
Kleinowski, M. (2010). Czynniki budujące siłę i potęgę państwa na arenie międzynarodowej. Świat Idei i Polityki, 10, 9–36. DOI: 10.15804/siip201001.
Kopeć, R. & Mazur, P. (2017). Odstraszanie militarne w XXI wieku Polska – NATO – Rosja. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej.
Korowaj, M. (2023, 31 lipca). Rosyjska armia przyszłości. Moskwa wdraża lekcje z wojny na Ukrainie. Defence24. Pobrano z lokalizacji: https://defence24.pl/sily-zbrojne/rosyjska-armia-przyszlosci-moskwa-wdraza-lekcje-z-wojny-na-ukrainie-analiza [dostęp: 14.07.2024].
Koziej, S. (2016, 5 września). Hybrydowa zimna wojna w Europie (Pułaski Policy Papers). Fundacja im. Kazimierza Puławskiego. Pobrano z lokalizacji: https://pulaski.pl/
Liedel, K. & Piasecka, P. (2011). Wojna cybernetyczna – wyzwanie XXI wieku. Bezpieczeństwo Narodowe, 1(17), 15–28.
Martin, R. & Sunley, P. (2020). Regional economic resilience: evolution and evaluation. W: G. Bristow & A. Healy (red.), Handbook on Regional Economic Resilience (s. 10–35). Edward Elgar Publishing Limited.
Mattsson, P.A. (2015). Russian Military Thinking – A New Generation of Warfare. Journal on Baltic Security, 1(1), 61–70. DOI: 10.1515/jobs-2016-0013.
Mazarr, M.J. (2023, 17 kwietnia). Why America Still Needs Europe: The False Promise of an “Asia First” Approach. Foreign Affairs. Pobrano z lokalizacji: https://www.foreignaffairs.com/united-states/why-america-still-needs-europe [dostęp: 2.08.2023].
Mearsheimer, J.J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: W.W. Norton & Company.
Michta, A.A. (2023, 1 sierpnia). The United States needs its own strategic ‘turning point’ in Europe. Atlantic Council blog. Pobrano z lokalizacji: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/the-united-states-needs-its-own-strategic-turning-point-in-europe/ [dostęp: 2.08.2023].
Morgan, P.M. (2003). Deterrence Now. Cambridge: Cambridge University Press.
Ochmanek, D.A., Dowd, A., Flanagan, S.J. i in. (2023). Inflection Point. How to Reverse the Erosion of U.S. and Allied Military Power and Influence. RAND Corporation. DOI: 10.7249/RRA2555-1.
Paszak, P. (2021). USA-Chiny i wielka gra o Indo-Pacyfik. Instytut Nowej Europy.
Piekarski, M. (2023, luty). Rozbudowa liczebności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Możliwości i uwarunkowania (Opinie i ekspertyzy OE-447). Kancelaria Senatu. Pobrano z lokalizacji: https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/6709/plik/oe-447.pdf [dostęp: 2.08.2023].
Smoliński, P. (2022, lipiec–sierpień). Normy taktyczne – Ukraina 2014. Przegląd Sił Zbrojnych, 4, 47–55.
Snyder, G.H. (1959). Deterrence by Denial and Punishment. Princeton: Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, Center of International Studies.
Waltz, K. (1979). Theory of International Politics. Reading: Addison-Wesley Publishing Company.
Wass de Czege, H. (1985, lipiec-sierpień). Three Kinds of Infantry. Infantry Magazine.
Waszkowiak, R. (2015). Wyznaczniki warunkujące zdolność batalionu zmotoryzowanego/zmechanizowanego do prowadzenia działań bojowych. W: W. Więcek (red.), Działania bojowe batalionu. Praktyka, teoria, perspektywy (s. 168–206). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
Wilewski, K. (2023, 13 stycznia). Modernizacyjne priorytety wojska. Polska Zbrojna.
Zarudnitsky, V.B. (2021). Kharakter i soderzhaniye voennyikh konfliktov v sovremennykh usloviyakh i obozrimoi perspective. Voennaya Mysl, 1, 34–44.
