Ochrona dóbr kultury w niemiędzynarodowych konfliktach zbrojnych
DOI:
https://doi.org/10.34767/SIIP.2018.17.06Słowa kluczowe:
ochrona dóbr kultury, konflikty zbrojne, międzynarodowe prawo humanitarne, konflikt w Syrii i Iraku, zwyczaj międzynarodowyAbstrakt
Autorka wskazuje w artykule, że współcześnie mamy do czynienia z konfl iktami zbrojnymi nieposiadającymi charakteru międzynarodowego. Jako przykład podaje konflikt w Syrii i Iraku, podczas którego były i nadal są zagrożone dobra kultury stanowiące komponent dziedzictwa kulturowego wszystkich narodów. Wychodząc od defi nicji niemiędzynarodowego konfliktu zbrojnego, autorka dostrzega, że tylko nieznaczna część aktów międzynarodowego prawa humanitarnego zapewnia ochronę dóbr kultury w sytuacji zaistnienia konfliktu wewnętrznego. Za dobry krok w kierunku uzupełnienia tej luki prawnej uznaje włączenie przez społeczność międzynarodową zasad poszanowania dóbr kultury w zakres prawa zwyczajowego. Ponadto zauważa, że zasada odpowiedzialności jednostki za naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego może w przyszłości służyć skutecznemu egzekwowaniu ochrony dóbr kultury w konfliktach zbrojnych.
Bibliografia
Director-General condemns descruction of vestiges in the Ancient City of Bosra, a Syrian World Heritage site, UNESCO, 24.12.2015.
Director-General Irina Bokova condemns the destruction of the Mar Elian monastery in Syria, UNESCO, 21.08.2015.
Grant P.B., Islamic law, international law and non-international armed confl ict in Syria, „Boston University International Law Journal” 2017, Vol. 35.
Henckaerts J.M., Doswald-Beck L., Customary International Humanitarian Law, Vol. 1: Rules, International Commitee of the Red Cross 2005.
Henckaerts J.M., Studium poświęcone międzynarodowemu prawu humanitarnemu: wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa dotyczących konfl iktu zbrojnemu, www.icrc.org.
II Protokół dodatkowy do Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie w dniu 8 czerwca 1977 r., Dz.U. 1992 nr 41 poz. 175.
Karlikowska R., Ochrona wzmocniona dóbr kulturalnych w razie konfl iktu zbrojnego– znaczenie, ograniczenie i perspektywy zastosowania, „Problemy współczesnego prawa międzynarodowego, europejskiego i porównawczego” 2016, nr 14.
Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfl iktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokół o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfl iktu zbrojnego, Haga 14.04.1954 r., Dz.U. 1957, nr 46 poz. 212.
Krztoń W., Wojna i konfl ikt zbrojny – przemiany, „Obronność. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzenia i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej” 2013, nr 1.
Large part of ancient souk in Syria’s Aleppo in ashes: activists, REUTERS, 30.09.2012.
Lazopouls Friedman L., ISIS’s get rich quick scheme: Sell the World’s cultural heritage on the black market – purchasers of ISIS-Looted Syrian artifacts are not criminally liable under the NSPA and the McCain Doctrine in the Eleventh Circuit, „University of Miami Law Review” 2016, Vol. 70 (1).
Nahlik S.E., Grabież dzieł sztuki: rodowód zbrodni międzynarodowej, Wrocław–Kraków 1958.
Nebehay S., Situation in Syria constitutes international armed confl ict – Red Cross, REUTERS.
Nowakowska-Małusecka J., Odpowiedzialność karna jednostek za zbrodnie popełnione w byłej Jugosławii i w Rwandzie, Katowice 2000.
Pietras-Eichberger M., Ochrona dóbr kulturalnych podczas niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, [w:] Ochrona dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego, 60 lat konwencji haskiej i 15 lat jej protokołu dodatkowego, red. E. Mikos-Skuza, K. Sałaciński, Warszawa 2015.
Schreiber H., Komentarz do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokołem dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, [w:] Konwencje UNESCO w dziedzinie kultury. Komentarz, red. K. Zalasińska, Lex 2014, 3.11.2018.
Shahidsaless S., It is Russia, not IS or al- Qaeda, that Poses Primary Threat to U.S., MIDDLE EAST EYE, www.middleeasteye.net.
Sterio M., Individual Criminal Responsibility for the destruction of religious and historic buildings: The Al Mahdi Case, „Case Western Reserve Journal of International Law” 2017, Vol. 49 (1).
Stryjkowska S., Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego w działalności międzynarodowych trybunałów karnych, „Adam Mickiewicz University Law Review” 2016, t. 6.
Syria Crusader Castel Krak de Chevaliers has war scars, BBC, 22.03.2014, www.bbc.com.
U.N. Human Rights Council, Report of the independent international commission of inquiry on the Syrian Arab Public, par. 12, U.N. Doc A/HRC/21/50.
Wallace D., McCarthy A., Reeves S.R., Trying to make sense of the senseless:classifying the syrian war under the law of armed confl ict, „Michigan State International Law Review” 2017, Vol. 25.3.
Wierczyńska K., Jakubowski A., Zbrodnie przeciwko dziedzictwu kulturowemu przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym – analiza krytyczna, „Studia prawnicze” 2016, z. 1.
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007.
